Czy wiesz ile zajęć, które wykonujesz w ciągu dnia, angażuje cię na tyle, że zapominasz o czasie i żyjesz chwilą teraźniejszą? Mogą to być przeróżne czynności jak: praca, zabawa z dziećmi, taniec, szycie, pisanie, jazda na rowerze. Są to aktywności, które nas mobilizują i przynoszą pozytywne rezultaty. Jak osiągnąć stan flow radzi coach Kasia Wezowski.
Mihály Csíkszentmihályi, amerykański psycholog węgierskiego pochodzenia, określa stan flow (w tłumaczeniu na polski - stan „przepływu, uskrzydlenia”), jako doświadczenie bycia całkowicie zaangażowanym w wykonywane zajęcie. Warunkiem osiągnięcia tego stanu jest odpowiedni poziom jego trudności, klarowność wyznaczonych celów i mierzalne rezultaty w postaci możliwości uzyskania odpowiedniej informacji zwrotnej.
Zadanie, które wykonujemy, nie może być za łatwe.
Wtedy bowiem nudzimy się i popadamy w rutynę i odrętwienie. Jeżeli jednak jest za trudne, mamy problem, żeby się na nim skoncentrować i często towarzyszy nam wtedy duży stres. Nie jest więc dobrze zajmować się tylko monotonnymi zadaniami. Z drugiej jednak strony, jeżeli nagle zaczniemy analizować wyniki najnowszych badań ekonomicznych, czy postanowimy po tygodniu treningu zagrać w turnieju w tenisa lub zacząć biegle mówić po chińsku, prawdopodobnie zadanie nas przerośnie i szybko się zniechęcimy.
Nie jest łatwo osiągnąć stan spełnienia w pracy zawodowej.
Prof. Heike Bruch odkryła, że wśród amerykańskich pracowników tylko 10 proc. przeżywa stan flow, co wymaga odpowiedniego poziomu koncentracji i jednocześnie mobilizacji przy wykonywaniu zadań. Aż 40 proc. tej grupy to osoby, które mają odpowiednią mobilizację, jednak brakuje im koncentracji. Kolejne 20 proc. to jednostki, którym nie starcza energii, aby dokończyć rozpoczęte sprawy, a ostatnie 30 proc. to ludzie wypaleni zawodowo i sfrustrowani.
Co zrobić, jeżeli nie osiągamy stanu flow podczas wykonywania pracy?
Dobrze jest przemyśleć, jak lepiej sobie zorganizować dzień pracy, żeby nie odrywać się co chwilę od jednej czynności, aby wykonać drugą. Warto sprawdzić, czy można wyznaczyć sobie oddzielny czas na sprawdzanie maili, rozmowy z klientami czy inne tego typu czynności. Zastanów się też, co mogłoby być dla ciebie wyzwaniem w pracy i dawać ci dodatkową motywację. Rozważ różne możliwości, co mogłabyś zmienić w sposobie wykonywania pracy albo jaką wprowadzić innowację, aby praca sprawiała ci większą satysfakcję. Jeżeli się nudzisz, być może jest to moment na zmianę charakteru pracy lub czas na awans.
Pamiętam, że podczas studiów z reguły albo nie mogłam się zmobilizować, albo skoncentrować.
Nauczyłam się więc wyznaczać odpowiedni czas bardzo blisko egzaminu, aby mieć odpowiedni poziom motywacji, a jednocześnie bardzo precyzyjnie przygotowywałam odpowiednią aranżację pomieszczenia - szybki dostęp do picia i jedzenia, odpowiednia muzyka lub cisza zależnie od fazy nauki. Wielu studentów doświadcza stanu flow nad ranem w noc przed egzaminem. Csíkszentmihályi zbadał, że ludzie najczęściej osiągają go, jeżeli wykonują angażującą pracę lub podczas uczenia się. Ludzie, którzy są aktywni zawodowo i lubią to, co robią, często zachowują lepsze zdrowie i deklarują wyższy poziom satysfakcji z życia.
Nie tylko w pracy możemy się spełniać.
Jeżeli poddamy się interesującej rozmowie z przyjaciółmi, ciekawemu hobby czy aktywności fizycznej, zapominamy o upływającym czasie i przeżywamy stan podekscytowania. Niektóre osoby osiągają flow podczas prowadzenia samochodu, ponieważ zadanie to wymaga jednocześnie koncentracji i umiejętności. Innym ważnym źródłem tego stanu jest sztuka, zabawa, flirt i seks. Wbrew pozorom bierny wypoczynek przed telewizorem lub na leżaku wcale nie przynosi stanu flow. Wiele osób czeka ze zniecierpliwieniem na urlop i marzy, że będzie się wylegiwać na plaży. Jednak to amatorzy aktywnego wypoczynku lepiej pojęli, co przyniesie większą satysfakcję i ciekawe wspomnienia. Spływ kajakowy, wycieczka rowerowa czy zwiedzanie zabytków zapewni nam korzystniejszy przypływ energii. Niektórym się wydaje, że mnisi wiodą spokojne życie w kontemplacji i nie muszą się przejmować zmartwieniami świata codziennego. Wiele osób marzy, żeby sobie tak usiąść w klasztorze i medytować. Nie biorą jednak pod uwagę, że każdy mnich też ma codziennie do wykonania rożne obowiązki, a sama medytacja nie jest tylko biernym odpoczynkiem, ale aktywną koncentracją umysłu wymagającą odpowiedniej motywacji.
Ważnym źródłem flow jest wysiłek fizyczny.
Może to być mecz siatkówki, wyprawa górska czy ćwiczenie jogi. Osobiście potrafiłam zupełnie zapomnieć o wszystkim i skoncentrować się na chwili teraźniejszej podczas wspinaczki górskiej, intensywnych podróży po Azji, kiedy spotykałam po drodze dużo osób lub jeżdżąc na rowerze, szczególnie po lesie albo po nieznanym terenie, kiedy trzeba się skoncentrować na pokonywanej drodze.
Dobrze jest też mieć hobby.
Może być to gotowanie wymyślnych potraw, dekorowanie stołu czy projektowanie ubrań. Niektórzy uwielbiają tańczyć, jeździć na lodzie, uprawiać ogródek, malować czy rzeźbić. Warto mieć przynajmniej jedno takie zajęcie, które sprawia satysfakcję, jednocześnie jest pewnym wyzwaniem. Takie, które wymaga jasno wyznaczonego celu, takie które może dać wyraźne postępy. Wtedy może stać się to równowagą dla niezbyt sprzyjającej flow pracy zawodowej. Marten de Vries, holenderski lekarz psychiatra, postanowił zrobić eksperyment w swoim szpitalu. Dał zadanie pacjentom, aby przez dwa tygodnie zapisywali wszystkie czynności, które wykonują podczas dnia i odnotowywali odczuwane przy nich stany emocjonalne. Pewna pacjentka ze schizofrenią, przebywająca wiele lat w szpitalu, która generalnie nie była zadowolona z niczego, odnotowała parę razy pozytywne emocje, gdy zajmowała się swoimi paznokciami. Marten deVries postanowił pójść za tą informacją. Zafundował pacjentce trening zabiegów kosmetycznych i zaczęła ona dbać o paznokcie całego oddziału. Stan jej zdrowia niespodziewanie szybko się polepszył. Wkrótce została wypisana i po roku zaczęła samodzielnie wykonywać zawód kosmetyczki.
Możliwe, że nadszedł moment, aby zastanowić się, co naprawdę sprawia ci przyjemność, satysfakcję i wyzwanie zarazem. Czasami odkrycie zawodu życia może być bardzo niespodziewane. Jesteśmy przyuczani do pewnych zadań i funkcji od dziecka. Wydaje nam się, że to jest zajęcie, które powinnyśmy wykonywać i jeżeli nam nie wychodzi tak dobrze, jak innym, czujemy się rozczarowani sobą. Być może jednak jest tak, że nie znaleźliśmy jeszcze sposobu, jak wykonywać swój zawód z przyjemnością albo potrzebujemy zająć się inną aktywnością, którą bardziej lubimy.
Przez najbliższy tydzień codziennie wieczorem odnotuj w zeszycie wszystkie zajęcia, jakie wykonywałaś w ciągu oraz określ na skali od 0 do 5, jak bardzo sprawiały ci przyjemność, przy czym 0 oznacza, że nie odczuwałaś żadnej przyjemności a 5, że dużą przyjemność. Na podstawie zebranych przez tydzień notatek, spójrz na te zajęcia, przy których odnotowałaś najwyższą punktację i zastanów się, co zrobić, abyś doświadczała ich częściej.