Zabawy edukacyjne nie muszą wymagać trudno dostępnych rekwizytów ani specjalnych umiejętności. Możemy cieszyć się nimi wspólnie z dziećmi nawet podczas codziennych, zwykłych zajęć. Jak stymulować rozwój dziecka za pomocą najprostszych eksperymentów w łazience?
Doświadczenia dla dzieci – eksperymenty małych naukowców
Dzieci inaczej odbierają świat i widzą więcej, niż nam się wydaje. Zdarza im się na przykład zauważyć błąd we wzorze płytek łazienkowych, którego dorośli nie widzieli przez lata. Z zapartym tchem obserwują przez szybkę wirujące pranie niczym fascynujący film. Eksperymentowanie leży w ich naturze. Robią fale w wannie, potajemnie tworzą mikstury z kosmetyków i perfum mamy, sprawdzają, ile papieru toaletowego mieści się w jednej rolce i czy da się wrzucić gąbkę do toalety, nie wychodząc z kąpieli.
Warto jak najlepiej wykorzystać tę chłonność umysłu i otwartość na świat, bo może nie potrwać długo. Doświadczenia dla dzieci i zabawy edukacyjne mogą być naprawdę bardzo proste, a jednocześnie pożyteczne.
Statki z plasteliny. Dlaczego łódki nie toną?
Pozwól dziecku ulepić kulkę z plasteliny i wrzucić ją do wanny. Od razu pójdzie na dno. Teraz z tej samej ilości plasteliny ulepcie wspólnie szeroką łódeczkę i połóżcie ją na wodzie. Powinna unosić się na powierzchni.
Na plastelinę działa odkryta przez Archimedesa siła wyporu. W przypadku kulki jest mniejsza niż siła grawitacji, dlatego kulka tonie. Siła wyporu zależy jednak od objętości zanurzonego ciała. Łódeczka ulepiona z plasteliny ma większą objętość niż kulka, dlatego siła wyporu równoważy siłę grawitacji.
Doświadczenia dla dzieci w wannie. Czy woda może być kolorowa?
Do tej zabawy będzie potrzebny nadmanganian potasu (jest dostępny tylko w aptekach, bez recepty). Dosyp do wody szczyptę kryształków i rozmieszaj, aż stanie się lekko różowa. Nie przesadź z ilością, bo kąpiel w zbyt silnym roztworze może zabarwiać skórę na brązowo. Nadmanganian potasu ma właściwości bakterio- i grzybobójcze, może więc przy okazji działać leczniczo przy krostkach, odparzeniach i potówkach. Warto jednak uważać, bo zbyt częste różowe kąpiele mogą przesuszać skórę. Zamiast nadmanganianu potasu można tez użyć barwiących soli do kąpieli, przeznaczonych do delikatnej skóry dziecka.
Eksperymenty dla dzieci z wodą. Jak pokierować jej strumieniem?
Wkładając dłonie pod odkręcony kran, można zmienić kierunek strumienia wody. W ten sposób na przykład opłukujemy zlew, kiedy chcemy, żeby nie pozostały na nim resztki mydła. Dzieci zwykle mają z tym trudność i rozchlapują wodę na całą łazienkę.
Proste doświadczenie dla dzieci pokazuje, że można zmienić kierunek strumienia wody, używając plastikowej linijki, i to w taki sposób, że linijka pozostanie przy tym sucha! Wystarczy potrzeć ją o kawałek wełnianego materiału albo po prostu o włosy i odkręcić kran tak, żeby woda ciekła słabym strumieniem. Kiedy zbliżymy do strumienia linijkę, strumień wody przechyli się w jej kierunku. Dzieje się tak dlatego, że ładunki różnoimienne przyciągają się. Do linijki naładowanej ujemnymi ładunkami elektrycznymi zbliżą się jony dodatnie wodoru.
Jeśli macie w łazience toaletę Rimfree bez kołnierza, czyli wewnętrznego rantu, możecie zaobserwować, jak woda wypływa jednocześnie w trzech kierunkach – w lewo, w prawo oraz w dół. Kierunek strumienia wody zależy od nachylenia dyszy, z której wypływa, i umiejscowienia w niej otworów. Miska ustępowa jest tak wyprofilowana, że po uruchomieniu spłuczki woda obmywa ją całą. Dzięki temu nie jest już potrzebny kołnierz wewnętrzny, pod którym zawsze zbiera się najwięcej brudu, kamienia i zarazków.
Zabawy z bańkami i pianą. Jak polubić mycie włosów?Wśród najprostszych i najbardziej ponadczasowych zabaw dzieciństwa jest puszczanie baniek mydlanych. Łazienka nadaje się do tego idealnie. Do wydmuchiwania baniek można użyć słomki, gumowej rurki albo nakrętki zakończonej kółeczkiem z gotowego płynu do baniek (który bardzo szybko się kończy, dlatego warto umieć robić swój). Jeden z najprostszych przepisów na płyn do baniek to trzy łyżki płynu do mycia naczyń zmieszane z litrem wody i łyżeczką gliceryny.
Obietnica puszczania baniek w wannie na pewno zachęci dziecko do kąpieli. Spróbujcie wspólnie wyczarować bańki w kształcie kiści winogron, używając kilku słomek jednocześnie.
Tysiące małych banieczek tworzy pianę. Dolej do wanny trochę delikatnego płynu do kąpieli. Sprawdźcie, jak można wyprodukować jeszcze więcej piany, dmuchając do rurki włożonej do wody. Zachęć dziecko do zabawy pianą, nakładania jej sobie na ciało i włosy. Pokaż mu w lusterku, jak wygląda w koronie z piany. W ten sposób zaprzyjaźni się z nią i oswoi lęk przed myciem głowy.
Zabawy edukacyjne dla dzieci. Skąd się bierze wir w wannie?
Wiele nowoczesnych wanien zamiast tradycyjnego, gumowego korka ma automatyczny. To wygodne rozwiązanie, ale nieco psuje efekt wiru. Można za to zaobserwować go w zlewie. Podczas mycia rąk zatkajcie umywalkę korkiem, a później go wyjmijcie. Sprawdźcie, jak w kilka chwil po jego wyjęciu w wodzie utworzy się wir. Spróbujcie zrobić to ponownie. Czy woda kręci się zawsze w tę samą stronę? Czy wielkość wiru zależy od tego, z jaką siłą wyjmujemy korek?
Jeśli utkwił wam w pamięci odcinek serialu „Z Archiwum X”, w którym jest mowa o tym, że na półkuli północnej woda spływająca z umywalki kręci się w innym kierunku niż na południe od równika, musicie wiedzieć, że to mit. Jego źródłem jest efekt Coriolisa, który na północ od równika powoduje zakrzywienie toru ruchu poruszających się obiektów w prawo, a na południe – w lewo. Wynika to z tego, że Ziemia obraca się wokół własnej osi. Jednak można to zaobserwować tylko w przypadku dużych obiektów. Na wir w umywalce ma wpływ mnóstwo innych czynników, takich jak m.in. kształt zlewu czy sposób wyciągania korka, które zakłócają efekt Coriolisa.
Jak odpowiedzieć dziecku na pytanie, dlaczego w ogóle powstaje wir? Okazuje się, że nauka nie potrafi do końca tego wytłumaczyć. W 2012 roku japońscy naukowcy opublikowali pracę „Pochodzenie wiru wannowego i mechanizm jego powstawania”. Wynika z niej, że najważniejszą przyczyną jest nierównowaga w warstwie wody przy samym dnie wanny. Ale i to nie jest do końca pewne.
Doświadczenie z marchewką. Dlaczego plamy znikają?
Oprócz ciekawskiego kilkulatka masz jeszcze w domu niemowlaka, który zajada się przecierami z marchewki? To znakomita okazja do przeprowadzenia eksperymentu z praniem. Włóżcie do pralki ubranie malucha poplamione marchewką. Kiedy pranie się skończy, obejrzyjcie wspólnie plamy, które najprawdopodobniej nie zniknęły – większość środków piorących nie radzi sobie z nimi. Mokre ubranka rozłóżcie na słońcu. Po kilku godzinach przekonacie się, że po plamach nie ma śladu!
Beta-karoten, który nadaje kolor marchewce, jest wrażliwy na światło i rozkłada się w promieniach UV. Ten eksperyment to nie tylko zabawa edukacyjna, lecz także praktyczny sposób na uporczywe plamy.
Artykuł powstał we współpracy z marką KOŁO