Zdrowy, dorosły człowiek, obdarzony sprawnie funkcjonującym układem odpornościowym „łapie” infekcje średnio 2–4 razy w roku. Aż 90 proc. powodują wirusy. Jest ich całkiem sporo: ok. 200 gatunków. Jak szybko wyzdrowieć, gdy dopadnie nas jeden z nich? Dr Magdalena Rybner, specjalistka medycyny rodzinnej, przestrzega przed najczęstszymi błędami popełnianymi w czasie choroby.
Jak wiadomo, antybiotyki nie działają na wirusy - a te są najczęstszą przyczyną infekcji (szczególnie w okresie zima-wiosna). Jednak w wielu przypadkach lekarze przepisują antybiotyk prewencyjnie, aby zapobiec infekcjom bakteryjnym, które mogą być następstwem tych wirusowych.
– Wielu lekarzy ordynuje go za szybko lub niepotrzebnie; wielu pacjentów też niepotrzebnie się go domaga – podkreśla dr Rybner. – Efekt: antybiotyki dodatkowo osłabiają zmagający się z wirusem organizm. Sprawę komplikuje fakt, że wiele infekcji wirusowych nadkaża się nie bakteriami, ale grzybami. Antybiotyk wyjaławia organizm, sprawiając, że grzybica ma doskonałe pole do popisu. Niestety, pogorszenie się stanu chorego często owocuje kolejnym antybiotykiem, który także nie daje poprawy. Zamiast szybciej wyzdrowieć, dłużej borykamy się z infekcją.
W obecnych standardach medycznych aspiryna zarezerwowana jest dla leczenia kardiologicznego. Przeciwko gorączce i stanom zapalnym zaleca się leki z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne). Jeśli jest ból i gorączka oznacza to, że jest i stan zapalny i najlepiej zażyć ibuprofen, który ma od aspiryny trzy razy silniejsze działanie przeciwzapalne.
Kaszel jest konieczny, by odkrztuszać zalegający w oskrzelach śluz. – Powinniśmy brać leki, które jednocześnie rozrzedzają wydzielinę, rozszerzają oskrzela, ułatwiając jej ewakuację, i hamują niepotrzebne odruchy kaszlowe. O takie leki pytajmy w aptece – radzi lekarka.
Warto też zastosować ziołowe preparaty, które usprawnią działanie śluzówki i będą działać nawilżająco, łagodząco i powlekająco.
- Jedni kompletnie nie zważają na to, że są chorzy i chodzą do pracy, inni szczelnie zamykają okna i zakopują się pod kołdrą – mówi dr Rybner. – Żadna z tych postaw nie jest dobra. Choroby nie można lekceważyć i dobrze jest wziąć parę dni zwolnienia, ale chorując, trzeba trochę chodzić, trochę się ruszać i koniecznie wietrzyć mieszkanie! W powietrzu jest gęsty koktajl z wirusów, a nam najlepiej robi oddychanie świeżym powietrzem. Dwa razy dziennie trzeba pootwierać okna i „wymienić” powietrze. Chory na czas wietrzenia powinien wyjść z pokoju.
Kiedy na dworze jest minus 18 stopni, w domu zafundujmy sobie 18–20 stopni, nie więcej. Lepiej chodzić w swetrze, niż mieszkać w tropikalnych warunkach, bo wyjście na dwór jest wtedy dla naszych dróg oddechowych zabójczym szokiem – ostrzega dr Rybner.
Poza tym należy pamiętać o częstym nawadnianiu organizmu (około 2 litry płynów dziennie), a także o nawilżaniu pomieszczeń, w których przebywamy. Centralne ogrzewanie i klimatyzacja nie wpływają korzystnie na nasze śluzówki, powodują raczej wysuszenie błony śluzowej i tym samym zmniejszają jej wydajność, co nie pomoże nam szybciej wyzdrowieć.
Układ odpornościowy składa się z kilku pięter. Nasze jelita są jednym z nich. – I to jednym z najważniejszych – to tu znajduje się ponad 70 proc. limfocytów, którymi dysponujemy – wyjaśnia Magdalena Rybner. W rozwoju, regulacji i sprawnym funkcjonowaniu układu odpornościowego bardzo ważną rolę pełnią bakterie jelitowe, które aktywują jego różne komórki. W naszych jelitach bytuje na co dzień ponad tysiąc różnego rodzaju gatunków bakterii! I ważne, by ten bakteryjny zestaw, czyli mikrobiom, miał właściwy skład. Często zwykła suplementacja „dobrych” bakterii wystarcza, by układ odpornościowy zaczął działać nawet kilka razy sprawniej – i ktoś, kto cierpi na ciągłe przeziębienia, na długi czas się od nich uwolnił.