W 2013 roku Fundacja Rosa w ramach programu „Lekki Tornister” zważyła zapakowane tornistry uczniów z pięciu szkół podstawowych w województwie dolnośląskim. Okazało się, że około 75% uczniów z klas pierwszych ma stanowczo za ciężkie torby szkolne. Według Światowej Organizacji Zdrowia tornister nie powinien ważyć więcej niż 10% masy dziecka. W klasach drugich problem ten dotyczył 63% dzieci, w trzecich – 22%.Doktor Rafał Mikusek, specjalista ortopedii i traumatologii ze Szpitala Centrum ENEL-MED, podkreśla, że wybór torby szkolnej jest bardzo ważny. Źle dobrana może spowodować zmniejszenie pojemności płuc, wady postawy, mrowienie rąk czy bóle kręgosłupa.
Nieodpowiednio dobrany plecak lub torba szkolna mogą powodować dolegliwości bólowe na tle przeciążenia narządu ruchu, a w dłuższej perspektywie mogą przyczynić się do powstania przykurczy i skrzywienia kręgosłupa. „Musimy pamiętać, że dzieci znajdują się w fazie wzrostu. Ich organizm jest podatny na czynniki zewnętrzne, które go kształtują. Zbyt duże przeciążenia będą powodować utrwalone wady postawy, takie jak boczne skrzywienie kręgosłupa lub okrągłe plecy”, tłumaczy dr Mikusek. Zaniedbanie kwestii torby szkolnej może mieć zatem poważne konsekwencje dla młodego człowieka. Zaburzenia posturalne nabyte w dzieciństwie będą sprzyjały przeciążeniom narządu ruchu, co z kolei może powodować szybszy rozwój zmian zwyrodnieniowych w jego obrębie, a tym samym wcześniejsze dolegliwości bólowe.
Przy wyborze szkolnej torby dla dziecka mamy różne możliwości:
Tornister
– jest przede wszystkim odpowiednio usztywniony, przez co pomaga zachować właściwą postawę. Bywa zbyt ciężki dla dziecka, należy więc dokładnie rozważyć zakup. Starsze dzieci noszą go nierzadko na jedno ramię, co w konsekwencji prowadzi do powstawania wad kręgosłupa.
Plecak
– jest alternatywą dla tornistra. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na to, czy jest dobrze wyprofilowany. Dodatkowy pasek na poziomie pasa jest bardzo dobrym rozwiązaniem, gdyż pozwala rozłożyć ciężar.
Torba na kółkach
– dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy dziecko jest zmuszone codziennie dźwigać ciężki plecak. Jego wadą jest z pewnością ciężar – dotyczy to sytuacji, gdy uczeń zmuszony jest nieść torbę na plecach (np. ze względu na deszcz czy śnieg).
Torba na ramię – nie jest to dobre rozwiązanie dla dziecka, przyczynia się do powstawania wad kręgosłupa
- Wyprofilowany i usztywniony tył – tornister czy plecak powinien dobrze przylegać do pleców dziecka, dzięki temu pozwoli zachować odpowiednią postawę. Niezwykle istotne jest tzw. wybrzuszenie na odcinku lędźwiowym.
- Szerokie szelki – pozwalają dobrze rozłożyć ciężar na plecach, przez co tak mocno ich nie obciążają.
- Przegródki – pozwalają równomiernie rozłożyć ciężar w plecaku oraz tornistrze. Uwaga! Należy zwracać uwagę na to, co dziecko wkłada do przegródek. Szybko bowiem mogą zamienić się w przechowalnię zbędnych przedmiotów, które będą jedynie niepotrzebnie zwiększać ciężar szkolnej torby.
- Dopasowanie do postury oraz wagi dziecka – tornister czy plecak nie powinien być szerszy od dziecka, najlepiej by kończył się na dole, na linii pleców oraz na górze przed szyją.
- Ciężar
– zapakowany nie powinien przekraczać 10% wagi dziecka.