Nauka konsekwencji, pochwały, muzyka Mozarta, rodzicielska cierpliwość, wywietrzony pokój, wyłączony telewizor, porządek na biurku, krótkie przerwy. Sposobów jest wiele, żeby praca domowa nie przerodziła się w wojnę domową.
- Dobrze jest nauczyć dziecko pracy w odpowiednim rytmie. Gdy wraca do domu ze szkoły, lepiej nie wymagaj od niego, żeby od razu odrabiało lekcje. Podaj mu coś pysznego do zjedzenia, porozmawiaj o tym, co wydarzyło się w ciągu dnia. Pozwól mu odpocząć lub zrobić to, na co ma ochotę, na przykład wyjść na pół godziny na podwórko lub pobawić się w domu. Jednak zabawa niech nie zabierze zbyt dużo czasu. Na odrabianie lekcji nie czekajcie do wieczora, bo wówczas dziecko będzie już zmęczone.
- Jeśli buntownik nie chce odrabiać lekcji, zapytaj co chce robić po ich skończeniu. Zasugeruj, że im wcześniej zacznie odrabiać zadania szkolne, tym szybciej będzie mogło robić to, na co ma ochotę. Metoda kija i marchewki jest skuteczna, przy czym nagroda powinna być w świadomości dziecka osiągalna.
- Ustalcie też plan na weekend. W jaki dzień dziecko odrabia lekcje - czy jest to sobota przed południem czy inny dzień.
- W sobie wyrób nawyk sprawdzania co dziecko ma zadane każdego dnia. A w dziecku pamiętania o tym, co zadają nauczyciele. Jest to ważne w przypadku zadań terminowych, np.: przeczytanie lektury do końca miesiąca, nauczenie się wiersza na przyszły poniedziałek, obserwowanie pogody przez miesiąc. Dla dziecka, zwłaszcza tego, które dopiero zaczyna naukę w szkole, nie jest to wcale proste. Przydatny tu się może okazać kalendarz czy zeszyt - terminarz, w którym będziecie zapisywać ważne daty.
- Dziecko powinno mieć odpowiednie warunki do nauki. Idealna atmosfera do odrabiania lekcji to taka, którą można określić jako „atmosfera do cichej kontemplacji”. Zanim dziecko zasiądzie do zeszytów, warto zadbać, by nic go nie rozpraszało: wyłączyć telewizor, radio, zamknąć drzwi do pokoju. Im mniej będzie dookoła rozpraszających bodźców, tym lepiej.
- Zadbaj, by w miejscu do nauki:
- Stało biurko i krzesło są dostosowane do wzrostu dziecka.
- Światło dzienne padało z lewej strony (chyba że dziecko jest leworęczne).
- Oświetlenie elektryczne nie było ani zbyt jaskrawe, ani za słabe.
- Na biurku panował porządek (ołówek, kredki, długopisy są pod ręką, a na blacie leży tylko to, co potrzebne do nauki).
- W pokoju nie było za gorąco (najlepsza temperatura to ok. 20°C) ani za duszno (dobrze jest uchylić okno).
- Możesz spróbować przyzwyczaić dziecko do uczenia się przy muzyce poważnej: Bacha, Bethoveena, Mozarta. Przy niej mózg pracuje na falach alfa i wtedy cztery razem szybciej przyswajamy informacje. Bułgarski metodyk i praktyk Łozanow twierdzi, że przy odpowiednio dobranym koncercie muzycznym, można nauczyć się 60 proc. materiału w ciągu 5 proc. czasu zużywanego przy metodach tradycyjnych. Pomocne przy uczeniu się są nagrania szumu wiatru, odgłosów deszczu, śpiewu ptaków.
- Nie spodziewaj się, że jak dziecko zacznie odrabiać pracę domową, będzie to robić przez dwie godziny bez przerwy. Gdy się zmęczy nauką, jego koncentracja osłabnie. Dlatego najlepiej jest, by robiło w czasie uczenia krótkie 10-15-minutowe przerwy. Dłuższe wybiją je z rytmu pracy. Dzieci osiągają dojrzałość szkolną (a co za tym idzie umiejętność koncentracji) w różnym czasie. Niektóre siedmio-, ośmiolatki potrafią godzinami rysować czy budować z klocków, a dla innych to zadanie ponad siły.
- Jeśli zauważysz, że dziecko ma duże i powtarzające się kłopoty ze skupieniem się na nauce, zapytaj nauczycielkę, czy podobne trudności ma również w klasie. Jeżeli tam też łatwo się rozprasza, pomoże wizyta u psychologa szkolnego bądź w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Fachowiec wyjaśni, czy kłopoty z koncentracją wymagają ćwiczeń, zajęć indywidualnych lub grupowych, czy też stanowią przejściową trudność, którą wspólnie możecie pokonać.
- Jeśli dziecko odrabia pracę domową, nie przeszkadzaj mu. Nie pozwól też, by robiło to rodzeństwo (zwłaszcza młodsze, nie rozumiejąc „problemu”, lubi przeszkadzać).
- Na atmosferę do nauki wpływa ilość książek w domu oraz nastawienie rodziców do szkoły, edukacji. Im bardziej wspierają dziecko w nauce, tym lepsza jest atmosfera do uczenia się.
- Bądź gotowy do pomocy, jeśli dziecko cię potrzebuje. Nie naciskaj jednak, jeśli o to nie prosi. Czasem lepiej je zostawić, by rozwiązało problem samo i, jeśli to konieczne, nauczyło się na swoich błędach. Nie jest jednak dobrze, jak dziecko ma poczucie że jest ze swoimi szkolnymi problemami samo.
- Gdy dziecko odrabia lekcje, dyskretnie sprawdzaj, czy rzeczywiście się uczy.
- Miej jednak świadomość, że w życiu każdego rodzica przychodzi czas, że musi pozwolić dziecku podejmować pewne decyzje samodzielnie, a na pewno pozwolić mu samodzielnie się uczyć i ponosić konsekwencje swoich wyborów.
- Ze starszym dzieckiem warto rozmawiać na temat jego przyszłości. Starajcie się ustalić jakie wasze dziecko ma marzenia lub nawet plany na swoje życie (nawet jeśli kilka razy ulegną one zmianie, co jest naturalne) i wskażcie na co ma kłaść nacisk podczas nauki szkolnej - które egzaminy, etapy nauki są ważne, by to osiągnąć.
- Nigdy nie zapominajmy o jeszcze jednym potężnym narzędziu. Pochwała za odrobione lekcje skutecznie dodaje dziecku skrzydeł.
konsultacja: Mariola Pietroń - Ratyńska, psycholog dziecięcy i pedagog szkolny.