Nie przesadza się starych drzew

W pewnym sensie sama czuję się starym drzewem, którego nie należy przesadzać. Mam potrzebę większego spokoju i niepodejmowania dużych zmian. Z drugiej strony w powiedzeniu „nie przesadza się starych drzew” jest takie założenie, że drzewa – czyli osoby w dojrzałym wieku – są takie trochę zatrzymane w rozwoju, niesamodzielne, a ja myślę sobie, że to nie tak. Jakbym miała zrobić rachunek sumienia, toby się okazało, że zdecydowałam się, żeby z Edkiem przez część roku mieszkać w Kazimierzu dość późno, wiele osób mogłoby powiedzieć, że zbyt późno, że nie przesadza się starych drzew. Zupełnie niepotrzebnie, bo okazuje się, że istnieją usługi ogrodnicze polegające właśnie na ich przesadzaniu! Przesunięto tak na przykład kasztanowce rosnące dziś u zbiegu Królewskiej i Marszałkowskiej w Warszawie. To dosyć trudna i kosztowna operacja, ale realna i możliwa. W wypadku ludzi też trochę tak jest, potrzeba tylko dobrego rozeznania, jakie są nasze potrzeby. Wszyscy lubimy poczucie bezpieczeństwa, komfort przebywania w znanym otoczeniu, ale lubimy też zmianę na lepsze. Tymczasem na jednym wdechu z tym, że nie przesadza się starych drzew, wypowiada się często kolejne przekonania – że najlepsze już było i że jest już za późno – wszystkie są bardzo ograniczające, zamykają drogę do czegoś, co się może okazać fantastyczną niespodzianką. Mnie jest bardzo dobrze w życiu, ale gdyby się tak zdarzyło, że dostałabym szansę zamieszkania w domu, w którym są basen i sauna, to doznałabym nieprawdopodobnej radości.

Późna zmiana to może też być nowe hobby, nowe znajomości, nowy tryb życia, kobiety w dojrzałym wieku zapisują się przecież na milongę, chodzą na wycieczki po Kampinosie, gdzie poznają nowych ludzi, rzucają palenie. Najlepszy czas na zmianę jest wtedy, kiedy chcę ją przeprowadzić. W tej chwili, kiedy znajduję w sobie do tego motywację. Oczywiście musimy iść za swoimi potrzebami, przeprowadzać swoje metamorfozy w zgodzie ze sobą i brać pod uwagę realia. Jednak uważam, że jak się długo żyje, dłużej korzysta z tego, co sobie wypracowaliśmy, to po jakimś czasie, różnym dla różnych ludzi, na ogół chętnie byśmy coś do tego dołożyli albo poszukali jakiegoś uzupełnienia. Moja nieżyjąca teściowa zaczęła się uczyć angielskiego w bardzo późnym wieku. Ktoś tam mówił: „Ale po co ci to?”. Odpowiadała: „Bo lubię, może i już nie wyjadę do Londynu, ale ta nauka sprawia mi przyjemność”. Taka osobista frajda nie musi podobać się innym albo być pragmatyczna, nie wszystko musi się do czegoś przydać.

Często mówimy, że ktoś stracił rozum na stare lata, bo robi coś, co wydaje się zastrzeżone dla młodszego wieku, na przykład w kimś się zakochuje na zabój albo modnie się ubiera. A spełnienie można osiągać na każdym etapie życia, nigdy nie jest na to za późno, jest na to wiele budujących przykładów: Isabella Rossellini po sześćdziesiątce poszła na studia i kupiła sobie farmę, malarka Anna Mary Robertson Moses z sukcesem debiutowała na rynku sztuki w wieku 78 lat, a Kasia Miller w jesieni życia nagrała dwie płyty! Na zmianę życia, otoczenia, pracy, nową pasję nie ma wiekowych limitów, nawet sława i popularność mogą przyjść do kogoś dopiero w dojrzałym wieku, tak jak w przypadku Iris Apfel. Taka rewolucja zawsze jest związana z kosztem, bywa, że jak coś zmieniamy, to skutkiem jest obniżenie materialnego statusu albo to, że mimo wieku znajdujemy się w pozycji osoby, która się czegoś uczy, czeladnikuje. To jest wysoka cena, ale jeśli alternatywą byłoby tkwić w miejscu, które nie pozwala nam rozwinąć skrzydeł albo które nas nie chce, to chyba warto ją zapłacić.

Katarzyna Miller, terapeutka. Pisze książki, wiersze, śpiewa.