Rozłam w rodzinie – jak dbać o rodzinne relacje?

„Kristine sprawiała wrażenie energicznej kobiety sukcesu. Otoczenie postrzegało jej życie jako kompletne i zrównoważone. Tymczasem Kristine cierpiała w milczeniu, rodzice wyrzekli się jej i pozbyli ze swojego życia”.

Rodzina kojarzy nam się z ciepłem, szczerymi rozmowami i poczuciem akceptacji i bezpieczeństwa. Oczekujemy, że nasi bliscy będą przy nas w dobrych i złych momentach, będziemy mogli zwrócić się do nich w każdej sytuacji i szybko rozwiążemy pojawiające się problemy. Nikt z nas nie zakłada, że w pewnym momencie wykreśli ze swojego życia któregoś członka rodziny, a jednak sytuacja ta dotyka milionów ludzi na całym świecie. I wszyscy oni cierpią w odosobnieniu, bo ochłodzenie stosunków w rodzinie pozostaje tematem tabu. Dlaczego dochodzi do zerwania kontaktów z bliskimi? Co sprawia, że wolimy odciąć się od niektórych członków rodziny, niż próbować znaleźć rozwiązanie? Czy możliwe jest naprawienie tych relacji?

„Synowie Susan oddalili się od niej po tym, jak rozwiodła się z ich ojcem. Przez wiele lat ignorowała to ochłodzenie stosunków, jednak teraz jej synów nie było przy niej u schyłku jej życia, gdy potrzebowała ich najbardziej”.

Próbą odpowiedzi na te pytania jest książka „Rozłam w rodzinie”. Autor, Karl Pillemer, uznany socjolog od lat badający amerykańskie społeczeństwo zauważył, że rozłam dotyczy niemal co czwartej rodziny w Stanach Zjednoczonych. Analizując historie swoich rozmówców za najczęstsze przyczyny rozłamu wskazuje wychowanie przez surowych rodziców, ich rozwód, długotrwałe konflikty czy podział majątku. Wpływ na ochłodzenie relacji rodzinnych, według badań, mają również różnice w wyznawanych poglądach i wartościach, brak szacunku i akceptacji dla podejmowanych decyzji, a także niespełnione oczekiwania. Opisując poszczególne historie Pillemer wyjaśnia, że odcięcie się od rodziny nie jest wynikiem jednorazowego zdarzenia, ale jest to proces. Brak jasnej komunikacji, piętrzące się konflikty oraz brak szacunku dla poglądów innych powoduje, że w pewnym momencie przelewa się przysłowiowa czara goryczy i najlepszym rozwiązaniem wydaje się być zakończenie toksycznej relacji. Odseparowanie się od rodziny pomaga oderwać się od źródła konfliktu, ale nie go nie rozwiązuje, pozostawiając jątrzącą się ranę.

„Roy znalazł swoją ukochaną i utracił rodzinę. Jego rodzice nie polubili Camille i nie wyrazili aprobaty dla ich związku. Niezdolny do wymuszenia na rodzinie akceptacji dla Camille, Roy zaczął się coraz bardziej ograniczać kontakt z rodziną”.

Osoby, które decydują się na zerwanie kontaktów z bliskimi, nie tylko odcinają się od kapitału społecznego i kulturowego zgromadzonego w rodzinie, ale również skazują się na życie w nieustannym stresie, z poczuciem odrzucenia i niezrozumienia. Ochłodzenie relacji znacząco wpływa na zdrowie psychiczne, powoduje obniżenie pewności siebie, potęguje brak zaufania i utrudnia nawiązywanie nowych, trwałych relacji. Konsekwencje przedłużającego się konfliktu rodzinnego, sprawiają, że mimo odnoszonych sukcesów możemy mieć poczucie porażki. Ważne jest, że rozłam nie dotyczy jedynie skłóconych osób, ale rezonuje na wszystkich członków rodziny, zmusza ich do opowiedzenia się po jednej ze stron i utracenie wartościowych relacji. Rozbite rodziny odcinają się od pełni kapitału kulturowego i społecznego zgromadzonego w rodzinie i nie mają możliwości korzystania z jej dziedzictwa oraz kreowania przyszłości.

Dr Pillemer przekonuje, że mimo trudnych i bolesnych doświadczeń warto wyciągnąć rękę do pojednania, głównie ze względu na odzyskanie spokoju ducha. Niezależnie, kto sprowokował rozłam, osoba inicjująca pojednanie może uwolnić się od poczucia żalu i rozgoryczenia z zaistniałej sytuacji, wzmocnić wiarę w ludzi i odbudować pewność siebie. Dajemy sobie szansę na powrót na łono rodziny i odzyskujemy również dostęp do pełni rodzinnych zasobów, a przede wszystkim mamy szansę wspólnie spędzić czas. Odbudowanie więzi miedzy członkami rodziny to również lekcja budowania trwałych relacji, opartych na wzajemnym szacunku, zrozumieniu i dążeniu do porozumienia.

to książka, o tym, że w każdej rodzinie bywają lepsze i gorsze chwile, że zdarzają się konflikty i nieporozumienia, ale jest to również opowieść o przebaczeniu, zrozumieniu i akceptacji, która pomoże zrozumieć, jak ważne dla naszego zdrowia psychicznego są relacje rodzinne.