Tęsknota za zapachem pieczonych jabłek, za domem, za matką. za przyjacielem, kochankiem. Za czasem, co minął, a my musimy iść dalej, bo życie jest drogą. Człowiek Zachodu ma trudności z pełnym zanurzeniem się w teraźniejszości, ciągnie za sobą przeszłość jak sieć pełną srebrnych rybek, które się srebrzą w upartej pamięci.
W mojej pamięci trzymam całe mnóstwo bolesnych pożegnań, które przydarzały mi się od początku życia. Byłam dzieckiem placówek socjalnych. Kolejno zaliczyłam: żłobek (od trzeciego miesiąca), przedszkole i, co oczywiste, szkoły, które zmieniałam średnio co trzy, cztery lata z powodu przeprowadzek. Czy chciałam tego, czy nie, od małego wyjeżdżałam na kolonie, po dwa turnusy. Takie były czasy, taka matka z ojcem – wojenni ocaleńcy – taka łatwość porzucania wszystkiego i jazdy na zderzenie czołowe ze ZMIANĄ.
Otrzymałam więc, w ramach dziedzicznej traumy, dojmujące poczucie braku i ból rozstania. A potem już poszło, zahartowałam się, wypinałam pierś do przodu i mówiłam, że lubię zaczynać od nowa w nowych miejscach z nowymi ludźmi; lubię gdy mi zimno „i w nogi, i w drogi”. Może dlatego zaczęłam pisać wiersze? Wszak poeta powinien być „sam wśród ludzi”, bo to wyostrza zmysły i pióro. Tęsknota to jest słowo na „ż”: żarzy się, żagwi, żegna, żałuje, żebrze – pisałam. – Tęsknota to jest słowo na „b”: boli, blisko, bardzo, beznadziejnie, bez końca. Tęsknota to jest słowo na „t”: TY. Drugi człowiek, ktoś bliski, kochany – to z nim pożegnania okazują się najtrudniejsze. Ponieważ wtedy tracimy cząstkę siebie. Ale życie jest drogą… I się podnosimy i ruszamy dalej, udając, że już jest OK.
Siedzę na brzegu morza, pada deszcz i horyzont jest zatarty. Brzeg morza to chyba jedyne stałe miejsce w moim życiu. Wychowywałam się w nadmorskich miastach i jestem tu „zadomowiona”. Zmieniają się pogody, przemija życie, a ja wciąż tutaj przychodzę, przyjeżdżam, przylatuję, by odnaleźć dom. Bez ścian i dachu. By scalić się w jedno wobec ogromnej przestrzeni, którą niektórzy nazywają Bogiem. Scalić się i rozpaść na kawałki, a potem znów się scalić. Czyli płakać, długo płakać, a potem wstać i odejść, by dalej być dzielną kobietą.
Siedzę na piasku i piszę. Dawniej długopisem w notesie, dziś w aplikacji „notatka” na ekranie smartfona. Mam w sobie wszystkie czasy naraz. Ponure przedświty, gdy ojciec wiózł mnie na ramie roweru do przedszkola i zostawiał w pustej szatni; odrywał moje dłonie od kierownicy palec po palcu. Wcześniej poranki żłobkowe; wszechobecna biel i pustka. Dla małego dziecka to cała epoka codziennego zrywania więzi; ono jak szczeniak za każdym razem jest przekonane, że to na zawsze. Potem pożegnania z kolejnymi przyjaciółkami ze szkolnej ławki i pakowanie się do następnych przeprowadzek; dziecięce listy umierały szybko... I chłopcy, z którymi się rozstawałam albo oni ze mną. Długo potem własne dzieci, które rosły, porzucając swe kolejne wcielenia, a ja je opłakiwałam. No i bolesne rozstania z mężczyznami mojego życia. SMS-y wysyłane bez treści, co miało symbolizować tęsknotę tak wielką, że słów brak. W końcu kumulacja rozstań ostatecznych: śmierć jedna za drugą wśród przyjaciół i w rodzinie. Taki czas, mówią ludzie, taki w życiu czas… I On, mój najbliższy, który mawiał, że chciałby umierać, patrząc w moje oczy. Jednak śmierć przyszła, gdy nie mógł już podnieść powiek.
Patrzę na morze, krople deszczu robią dołki w wodzie, błyszczące jak srebrne rybki. Nie ma wiatru, deszcz bawi się sam. Czas się rozstać z „pisaniem na lustrze” – 17 lat w „Zwierciadle”… Zamykam aplikację, wygaszam ekranik. Na deszczu tak lekko bez celu się płacze – napisałam kiedyś w wierszu. Pozostają wiersze. Wiersze i morze.
Anna Janko, poetka, pisarka. Autorka między innymi: „Dziewczyny z zapałkami”, „Pasji według św. Hanki”, „Małej zagłady” i „Finalistki”.