Wystawy w 2025 roku – najciekawsze propozycje polskich muzeów i galerii sztuki

Wiele ciekawych wystaw, które opisywaliśmy jesienią nadal trwa, warto zatem zajrzeć do naszych poprzednich rekomendacji, aby je sobie przypomnieć. Szkoda byłoby przegapić trwającą do początków maja wystawę „Andrzej Wróblewski. Ja jeden z wielu” w Spectra Art Space w Warszawie czy wystawę „Kapiści. Sto lat!” w Muzeum Narodowym w Krakowie (trwa do 6 kwietnia).

Co ciekawego czeka miłośników sztuki w 2025 roku? Niedawno przygotowaliśmy zestawienie najciekawszych wystaw 2025 w Europie, tym razem czas na przegląd propozycji polskich muzeów i galerii sztuki.

Chełmoński w Krakowie i w Poznaniu

Wystawa malarstwa Józefa Chełmońskiego jest wspólnym projektem Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowego w Krakowie. Warszawska odsłona dobiega końca, od marca do końca czerwca wystawę będzie można oglądać w Poznaniu, a od sierpnia do końca listopada w Krakowie. Na wystawie można podziwiać ok. 300 obrazów olejnych, akwarel i rysunków z kilkunastu muzeów polskich i zagranicznych oraz z wielu kolekcji prywatnych. Dzięki tej skali zwiedzający mogą poznać pełny wymiar twórczości jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego realizmu.

Wystawy w Warszawie 2025 r.

• „Wystawa niestała 4 x kolekcja”, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 21.02–05.10.2025 r.

Z zapartym tchem czekamy na pierwszą wystawę w nowo otwartym Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Długo oczekiwania ekspozycja zatytułowana „Wystawa niestała 4 x kolekcja” zostanie otwarta 21 lutego. Będzie to pierwsza w tej skali prezentacja zbiorów Muzeum , na którą złoży się ponad 150 prac powstałych pomiędzy latami pięćdziesiątymi XX wieku a współczesnością. Wystawa została podzielona na cztery sekcje.
W pierwszej części wystawy, zatytułowanej Sztandar. Zaangażowanie, realizm i sztuka polityczna, są zgromadzone dzieła związane z zaangażowaniem politycznym i wiarą w sprawczą rolę sztuki. Tę część wystawy otwiera rzeźba Aliny Szapocznikow Przyjaźń z 1954 roku, która przez niemal pół wieku stała w holu Pałacu Kultury i Nauki. Po 1992 roku zdecydowano się ją zezłomować – usunięto ramiona figur i dzierżony przez nie sztandar, żeby wynieść rzeźbę z budynku. Tych brakujących elementów nigdy już nie odnaleziono.

Druga część wystawy nosi tytuł Tworzywa sztuczne: ciała, towary, fetysze od zimnej wojny po współczesność. Znajdują się tu dzieła wyrażające konsumpcyjne pragnienia, fascynację popkulturą, reklamą i mediami masowymi – nie tylko w społeczeństwach, w których po drugiej wojnie światowej nastąpił boom ekonomiczny i wzrost konsumeryzmu, ale także wśród mieszkańców „ubogich peryferii”, w tym Europy Wschodniej i Globalnego Południa. Pracą, która wydobywa militarno-konsumenckie źródła tworzyw sztucznych i fantazje wokół nich, jest rzeźba szwajcarskiej artystki Sylvie Fleury wykonana z żywicy syntetycznej i włókna szklanego, które było materiałem wynalezionym na potrzeby armii. Przedstawia smukłe, skrzyżowane kobiece nogi w kolorze turkusu, które otula srebrny winylowy płaszcz.

Trzeci rozdział wystawy nosi tytuł Przenicowany świat. Sztuka, duchowość i przyszłe współistnienie. Zgromadzone tu dzieła czerpią z bezkompromisowej wyobraźni i nie-nowoczesnych tradycji: sztuki ludowej, nieprofesjonalnej, rdzennej, osobnych praktyk artystycznych. Prezentowane obiekty i postawy artystyczne łączy staranie, by „przejrzeć” zastaną rzeczywistość, dotrzeć do jej głębi, wydobywając ciemny, duchowy i egzystencjalny potencjał. Ten rozdział wystawy kolekcji został zainspirowany twórczością Romana Stańczaka. Znajduje się też spektakularna instalacja rzeźbiarska Cathy Wilkes z 2014 roku. Na odtworzoną przez artystkę scenę „wydomowienia” składa się wieloelementowe tableaux ze znalezionych przedmiotów – naczyń, nakryć stołowych i drobnych bibelotów oraz własnoręcznie wykonanych manekinów z włóczki i starych tkanin.

Ostatnia część wystawy kolekcji MSN-u zatytułowana jest Realne abstrakcje. Autonomia sztuki wobec katastrof nowoczesności. Powraca w niej pytanie o granice sztuki, jej niezależność, możliwość zachowania autonomii wobec innych systemów wiedzy i doświadczania rzeczywistości. Dzieła zgromadzone w tym rozdziale wystawy często posługują się językiem abstrakcji, jedną z podstawowych kategorii sztuki nowoczesnej. Oglądamy je tym razem przez pryzmat dyskusji o kryzysie nowoczesności jako marzenia o postępie i nieograniczonym rozwoju. Centralne miejsce w tej części wystawy zajmuje Fasada Moniki Sosnowskiej – rzeźba odnosząca się do architektury nowoczesnej, będąca ilustracją jej rozpadu i katastrofy. Artystka opiera tę pracę na magicznej wręcz sztuczce, każąc metalowej modernistycznej konstrukcji zwiotczeć i zwiędnąć niczym postać życia w terminalnym stadium.

• „Autoportrety”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 21 marca–20 lipca 2025

Na wystawie „Autoportrety” zobaczymy współczesne realizacje tego gatunku, znacznie wykraczające poza przedstawienia podobizn artystów, do których przyzwyczaiła nas klasyczna historia sztuki. Wśród prac wykonanych w różnych technikach (malarstwo, rzeźba, fotografia, instalacja dźwiękowa i in.) znajdziemy zarówno dzieła bardzo osobiste, jak i te wpisujące się w szerszą analizę dotyczącą miejsca artysty w społeczeństwie.

Na ekspozycji będzie można zobaczyć prace dwudziestu artystek i artystów: Pawła Althamera, Mirosława Bałki, Agnieszki Brzeżańskiej, Rafała Bujnowskiego, Barbary Falender, Izabelli Gustowskiej, Zuzanny Janin, Łukasza Korolkiewicza, Katarzyny Krakowiak-Bałki, Zbigniewa Libery, Rafała Milacha, Jarosława Modzelewskiego, Agnieszki Polskiej, Katarzyny Przezwańskiej, Karola Radziszewskiego, Joanny Rajkowskiej, Wilhelma Sasnala, Jadwigi Sawickiej, Aleksandry Waliszewskiej, Artura Żmijewskiego.

• Czarny karnawał. James Ensor i Witold Wojtkiewicz, Muzeum Narodowe w Warszawie, 3 października 2025 – 11 stycznia 2026

Jesienią w Muzeum Narodowym w Warszawie będziemy mogli oglądać prace znanego malarza Witolda Wojtkiewicza, którego twórczość zestawiono z malarstwem belgijskiego artysty tworzącego podobnie jak Wojtkiewicz na przełomie XIX i XX wieku. Obaj artyści poruszali problematykę maskarady, teatru i cyrku, sennych marzeń, erotyki i śmierci. Wyróżniali się skłonnością do fantazji, ironii i groteski, będąc zakorzenieni we własnych kulturach i środowiskach artystycznych: w modernistycznych kręgach Młodej Belgii i Młodej Polski. Ensor przypomina tradycje sztuki niderlandzkiej z jej rubasznym poczuciem humoru, przewrotnością i moralizatorstwem oraz ludowy teatr jarmarczny i żywy we Flandrii uliczny karnawał. Wojtkiewicz, zanurzony w świecie baśni i somnambulicznych wizji, odkrywa świat kabaretu, teatrzyku Zielony Balonik, krakowskiej szopki.

• „Powtarzajcie za mną II”, Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki, 15.02–4.04.2025

Już niebawem w Zachęcie będzie można zobaczyć głośną wystawę z Biennale Sztuki w Wenecji. Powtarzajcie za mną II to zbiorowy portret świadków wojny trwającej w Ukrainie, prezentowany w formie instalacji audiowizualnej. Składają się na nią dwie prace wideo zrealizowane w 2022 i 2024 roku. Ich bohaterami są cywilni uchodźcy, którzy opowiadają o wojnie zapamiętanymi dźwiękami broni, a następnie zapraszają publiczność do ich powtórzenia. Artyści wykorzystują formułę karaoke, jednak w tym wypadku akompaniamentem nie są znane przeboje, lecz wystrzały, kanonady, wycie i wybuchy, a tekstem — opisy śmiercionośnej broni. Tak brzmi ścieżka dźwiękowa wojny.

Wideo z 2022 roku zostało nakręcone pod Lwowem w obozie dla tzw. uchodźców wewnętrznych, a jego bohaterowie opowiadają o swoich niedawnych przeżyciach. Praca z 2024 roku była realizowana poza Ukrainą, w miejscach bezpiecznego schronienia (we Wrocławiu, Wiedniu, Berlinie, Wilnie, Tullamore koło Dublina i Nowym Jorku), jednak dla jej bohaterów dźwięki wojny w dalszym ciągu pozostają częścią traumy. Zestawienie wideo z 2022 i 2024 roku ilustruje „postęp” technologii wojennej, ale przede wszystkim podkreśla drastyczną ciągłość pamięci o wojnie i poszerza symbolicznie granice jej zasięgu, wpisując historie bohaterów nowszej pracy w szerszy kontekst obecnego kryzysu uchodźczego.

Artyści Open Group – Yuriy Biley, Pavlo Kovach i Anton Varga – pokazują wojnę jako doświadczenie zbiorowe, niezależne od wieku, pochodzenia, statusu zawodowego i społecznego, oddając głos jej świadkom i skupiając uwagę na indywidualnym przeżywaniu katastrofy.

Projekt kolektywu Open Group Powtarzajcie za mną II, kuratorowany przez Martę Czyż, został zaprezentowany w Pawilonie Polskim na 60. Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji. Do tej pory zobaczyło go niemal 400 tysięcy zwiedzających z całego świata.

Wystawy w Krakowie 2025 r.

• Zbliżenie. Feliks „Manggha” Jasieński i jego kolekcja, Muzeum Manggha, 1 grudnia 2024 – 30 marca 2025

Wystawa w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie prezentuje kolekcję Feliksa Jasieńskiego, jednego z największych polskich kolekcjonerów. Ekspozycja nawiązuje do jego mieszkania, gdzie sztuka i rzemiosło artystyczne z różnych kultur i epok współistniały obok siebie. Wystawa podzielona jest na kilka tematycznych „zbliżeń”, ukazujących charakterystyczne elementy jego zbiorów. Cała kolekcja zgromadzona przez krakowskiego kolekcjonera liczy aż 15 tys. eksponatów i obok znakomitych dzieł sztuki polskiego modernizmu, europejskich grafik, tkanin, sztuki ludowej i meblarstwa, w muzeum znajdziemy również tysiące obiektów pochodzących z Dalekiego Wschodu, w tym drzeworyty, militaria, ceramika i tkaniny z Japonii.

• „Magdalena Abakanowicz w Ogrodach i Komnatach”, Zamek Królewski na Wawelu, Ogrody Królewskie: 25 kwietnia – 28 września 2025, a następnie Sala Senatorska: 26 października 2025 – 29 marca 2026

Wystawa „Magdalena Abakanowicz w Ogrodach i Komnatach” to prezentacja twórczości jednej z najwybitniejszych polskich artystek współczesnych. Na wystawie będzie można podziwiać słynne abakany w przestrzeni Ogrodów Królewskich, a następnie w Sali Senatorskiej, gdzie zostaną zestawione z cennymi arrasami z epoki Zygmunta Augusta, tworząc ciekawy dialog między sztuką nowoczesną a renesansowym dziedzictwem. To prekursorska inicjatywa w polskim muzealnictwie, łącząca różne epoki i style w jednej przestrzeni.

• Gosia Baczyńska Pokaz kolekcji, Muzeum Narodowe, 13.09.2024 - 08.06.2025

W krakowskim Muzeum Narodowym trwa wystawa Gosi Baczyńskieja, jednej z najwybitniejszych polskich projektantek mody tworzących w XXI wieku, na której można oglądać jej słynne kreacje między innymi suknię drukowaną w motyw draperii zaczerpnięty z XV-wiecznego obrazu., sukienkę zdobioną drukami naśladującymi rysunki na murach oraz kreację wieczorową pochodzącą z kolekcji „Wielkie Pranie”, której pokaz na jednym z podwórek warszawskiej Pragi stał się ważnym wydarzeniem artystycznym 2011 roku. W atmosferę artystycznego performance’u „Balladyna” prezentowanego na deskach Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, wprowadzą nas kreacje dla bohaterek dramatu Juliusza Słowackiego: Aliny i Balladyny.

Wystawy w Łodzi i we Wrocławiu

• „St Ives, i gdzie indziej” w Muzeum Sztuki w Łodzi, 5 marca – 7 czerwca 2025 roku

Wystawa „St Ives, i gdzie indziej” skupia się na twórczości artystów związanych z brytyjską kolonią artystyczną w St Ives, niewielkim miasteczku portowym w Kornwalii. Mimo swojego odległego położenia, St Ives stało się w XX wieku ważnym ośrodkiem awangardowej sztuki, przyciągającym wielu wybitnych twórców.

Wystawa ukazuje, jak doświadczenie krajobrazu i specyfika miejsca wpływały na twórczość tych artystów oraz jak ich prace wpisują się w szerszy kontekst międzynarodowej sztuki współczesnej.

• „Kolekcja otwarta!” w Pawilonie Czterech Kopuł we Wrocławiu
  

W Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu trwa wystawa „Kolekcja otwarta!”, na której można zobaczyć ponad 100 prac współczesnych artystów, zakupionych przez muzeum w ostatniej dekadzie. Ekspozycja obejmuje dzieła z różnych dziedzin sztuki, takich jak malarstwo, rzeźba, grafika, fotografia czy instalacje. Wśród prezentowanych prac znajdują się dzieła znanych artystów polskich i zagranicznych, między innymi prace Natalii LL, Doroty Nieznalskiej, Ewy Partum, Joanny Rajkowskiej, Ewy Zarzyckiej, Olafa Brzeskiego, Łukasza Korolkiewicza i Krzysztofa Wodiczki.