„Hipomania” to hasło wyszukiwane często nie tylko przez osoby z chorobą afektywną dwubiegunową, ale także ich bliskich, którzy chcą dowiedzieć się więcej na temat tego zaburzenia i pomóc bliskim w złagodzeniu jego objawów. Polega ono na długotrwale podwyższonym poziomie energii i nastroju – jakie inne cechy charakterystyczne mu towarzyszą? Kiedy możemy mówić o wystąpieniu hipomanii i do jakiego specjalisty się udać? Oto garść najważniejszych informacji!
By dowiedzieć się, czym jest hipomania, skupmy się najpierw na samej manii. Najprościej mówiąc, jest to stan, w którym nastrój danej osoby jest nienaturalnie podniesiony i ekspansywny przez dłuższy czas. Epizody o takim charakterze są częścią zaburzeń takich jak choroba afektywna dwubiegunowa. Charakterystyczne dla manii cechy to między innymi:
- stan euforii oraz pobudzenia,
- nadmierna aktywność,
- rozdrażnienie i skłonność do rozpraszania się,
- zbyt wysokie poczucie własnej wartości i myśli maniakalne,
- zwiększone libido,
- mniejsze zapotrzebowanie na sen.
Aby stwierdzić, czy to, co przeżywa pacjent, jest epizodem maniakalnym, stan ten musi utrzymywać się przez co najmniej 4–7 dni. Zaburzenia maniakalne mają 3 postacie: manii z lub bez objawów psychotycznych (np. urojeń prześladowczych) oraz właśnie hipomanii.
Hipomania to stan łagodnego i stałego pobudzenia, w którym pacjent na nietypowo wysoki nastrój i poziom energii. Choć opis może sugerować, że jest to zaburzenie o niegroźnym charakterze, wymaga ono leczenia, a często także hospitalizacji.
Objawy hipomanii są mniej nasilone niż w przypadku manii, a należą do nich:
- wysoki poziom energii,
- większa niż zwykle aktywność psychoruchowa,
- ciągłe odczuwanie euforii,
- wzmożona drażliwość i niecierpliwość,
- tendencja do szybkiego rozpraszania się,
- zachowania ryzykowne i nieumiejętność oceny poziomu ich bezpieczeństwa,
- potok słowny i gonitwa myśli.
Wśród objawów hipomanii wymieniliśmy zachowania ryzykowne – co możemy do nich zaliczyć? Osoby z tym zaburzeniem mogą wikłać się w przypadkowe kontakty seksualne, nadużywać alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, uprawiać hazard lub wydawać wszystkie posiadane pieniądze (np. podczas kompulsywnych zakupów).
Psychiatria wciąż szuka przyczyn stanu hipomanii. Dotychczasowe badania wykazały kilka hipotetycznych sytuacji, które mogą się przyczynić do jej powstania – za najbardziej prawdopodobną zostały uznane nie tylko czynniki genetyczne, ale także zaburzenia czynności układu limbicznego, który jest odpowiedzialny za regulowanie odczuwanych emocji, zwłaszcza przyjemności, strachu i radości. Specjaliści wiążą też hipomanię z nadczynnością tarczycy i nadnerczy, nadmiernym stresem i traumatycznymi wydarzeniami w życiu pacjenta.
Tak jak wspomnieliśmy, wystarczy kilkudniowa obserwacja osoby z hipomanią, żeby móc zdiagnozować u niej to zaburzenie. Na tym jednak nie kończy się stan podwyższonej aktywności, a długość jego trwania zależy nie tylko od tego, jak szybko osoba chora zgłosi się do specjalisty.
Pierwszym lekarzem, z którym powinna się spotkać, jest oczywiście doświadczony psychiatra, który zdiagnozuje hipomanię (lub inną odmianę manii) i zapewni jej odpowiednie leczenie farmakologiczne, normalizujące poziom nastroju. Kolejnym krokiem jest psychoterapia indywidualna lub grupowa, która jest szczególnie istotna, jeśli objawy hipomanii uniemożliwiają pacjentowi lub pacjentce codzienne życie.
Jak mają się do siebie mania i hipomania? Wiesz już, że pierwsze z tych zaburzeń jest kategorią nadrzędną – hipomania to jedna z odmian zaburzeń maniakalnych. Od typowego epizodu maniakalnego różni się:
- intensywnością objawów – w przypadku manii są one o wiele ostrzejsze i w znacznym stopniu utrudniają funkcjonowanie na co dzień;
- długością trwania – hipomania z reguły trwa nieco krócej niż epizod maniakalny, jednak najwięcej zależy tu od zastosowanego leczenia;
- brakiem ewentualnych objawów wytwórczych, takich jak urojenia oraz halucynacje.
O czym jeszcze warto pamiętać? Przede wszystkim o tym, że nieleczona hipomania może się przedłużyć, a w konsekwencji przerodzić w manię!
Wiesz już, na czym polega hipomania i jak można ją leczyć. Jeśli podejrzewasz to zaburzenie u bliskiej ci osoby, skonsultuj się z doświadczonym psychiatrą lub psychologiem. Ze względu na łagodniejszą w porównaniu do manii postać stan hipomanii może czasem pozostać wręcz niezauważony – a ty uznasz, że członek rodziny lub znajomy po prostu mają świetny humor. Najlepszą receptą na to jest uważność na drugiego człowieka. Nie bagatelizuj więc nawet najmniejszych sygnałów, które mogą świadczyć o zaburzeniu, oraz dawaj dobry przykład, dbając o swoje zdrowie psychiczne.