Donald Trump – dla jednych ucieleśnienie amerykańskiego snu, dla innych największe zagrożenie dla światowego pokoju. Jego burzliwa kariera, od dziedzica rodzinnego majątku po prezydenta Stanów Zjednoczonych, przepełniona jest kontrowersjami, które nieustannie dzielą opinię publiczną. Czy jest wizjonerem, który obudził ducha Ameryki, czy też politykiem, który podkopał fundamenty demokracji?
Donald Trump to postać, która od dekad wywołuje silne emocje. Dla jednych symbol amerykańskiego snu, człowiek sukcesu i polityk, który wzywa do odbudowy „Wielkiej Ameryki”. Dla innych to narcyz, demagog, a nawet faszysta, który podważa fundamenty demokracji i zagraża stabilności kraju, a nawet świata. Aby zrozumieć złożoność tej postaci, warto przyjrzeć się jego karierze biznesowej i politycznej, rodzinie oraz licznym kontrowersjom i problemom prawnym, które go otaczają.
Donald John Trump urodził się 14 czerwca 1946 roku w Nowym Jorku. Wychowywał się rodzinie o silnych tradycjach przedsiębiorczych. Jego ojciec, Fred Trump, był deweloperem nieruchomości i założycielem prężnie działającej firmy budowlanej. Choć młody Donald wychowywał się w zamożnym domu w bogatej dzielnicy Queens, wychowywany był twardą ręką. Ojciec zmuszał go do pracy na najniższych stanowiskach, aby wyrobić w nim szacunek do pracy. Kiedy w wieku 13 lat zaczął sprawiać problemy w szkole, został wysłany do Akademii Wojskowej w Nowym Jorku, aby nauczyć się dyscypliny i odpowiedzialności. Edukacja wojskowa pomogła ukształtować jego charakter, dając mu narzędzia potrzebne do skutecznego zarządzania i prowadzenia trudnych negocjacji.
Po ukończeniu akademii Trump kontynuował naukę na Uniwersytecie Fordham, a następnie przeniósł się na Wharton School of Business, czyli wydział Uniwersytetu Pensylwanii, gdzie w 1968 roku ukończył studia z zakresu ekonomii. Już wtedy był zainteresowany rynkiem nieruchomości, co wynikało z inspiracji działalnością ojca. Wkrótce po ukończeniu studiów Trump dołączył do rodzinnej firmy.
Trump rozpoczął karierę w firmie ojca, wtedy jeszcze pod nazwą Elizabeth Trump & Son, zajmującej się budowaniem i zarządzaniem nieruchomościami na terenie Nowego Jorku. Dzięki umiejętnościom negocjacyjnym, a także zdolności dostrzegania potencjalnych okazji inwestycyjnych szybko poszerzył działalność przedsiębiorstwa. Wkrótce stał się znany z przejmowania nieruchomości w centrum Nowego Jorku i przekształcania ich w luksusowe hotele, wieżowce oraz kasyna.
W 1971 roku Donald Trump przejął kontrolę nad firmą, którą przemianował na The Trump Organization. Wykorzystując swoje umiejętności promocyjne i mediowe, Trump budował swoją markę jako symbol sukcesu. Jednym z jego pierwszych wielkich sukcesów było przekształcenie zrujnowanego hotelu Commodore w Grand Hyatt Hotel, co stało się początkiem jego imponującej kariery w branży hotelarskiej i nieruchomości.
Najbardziej znane projekty Trumpa obejmują m.in. Trump Tower na Piątej Alei w Nowym Jorku, która stała się symbolem jego imperium. Rozszerzył również swoją działalność na Atlantic City, gdzie zainwestował w kasyna, takie jak Trump Plaza i Trump Taj Mahal, choć te inwestycje w dłuższej perspektywie przyniosły mieszane rezultaty, a niektóre z kasyn upadły w wyniku bankructw.
Oprócz działalności w nieruchomościach Trump zbudował także markę opartą na swoim nazwisku, które stało się synonimem luksusu i przepychu. Jego nazwisko pojawiało się nie tylko na hotelach i wieżowcach, ale także na produktach, takich jak woda mineralna „Trump Ice,” napój wysokoprocentowy „Trump Vodka” oraz linie ubrań. Dla Trumpa kluczowym elementem sukcesu było to, by jego nazwisko kojarzyło się z prestiżem i wysoką jakością, co pozwoliło mu zarabiać na licencjonowaniu swojego nazwiska do innych przedsiębiorstw i produktów.
Działalność medialna również była kluczowa dla budowania wizerunku Trumpa jako odnoszącego sukcesy biznesmena. W latach 2004–2015 Trump prowadził popularny program telewizyjny „The Apprentice” (w Polsce emitowany przez TV4 pod nazwą „Trampolina”), w którym uczestnicy rywalizowali o możliwość pracy w jednym z jego przedsiębiorstw. Program ten przyniósł Trumpowi ogromną popularność, gdyż prezentował go jako twardego, ale sprawiedliwego lidera. To właśnie w tym okresie jego słynne powiedzenie „You're fired!” (z ang. „Jesteś zwolniony!”) stało się częścią amerykańskiej popkultury i na stałe weszło do języka.
Mimo licznych sukcesów biznesy Trumpa były naznaczone również porażkami. W ciągu swojej kariery kilkakrotnie ogłaszał upadłość, a wiele jego przedsięwzięć, jak Trump Steaks czy Trump University, zakończyło się niepowodzeniem. Wartość jego majątku w ostatnich latach spadła. Magazyn „Forbes” szacuje ją obecnie na około 4 miliardy dolarów. Trump wielokrotnie unikał płacenia podatków, co ujawniło śledztwo „The New York Times” w 2020 roku, demaskując lata rzekomych strat finansowych i stosowania tzw. kreatywnej księgowości.
Donald Trump przez większość swojego życia deklarował niezbyt jednoznaczne poglądy polityczne. W przeszłości wspierał zarówno Demokratów, jak i Republikanów, co odzwierciedlało jego pragmatyczne podejście do polityki. Jednak w 2015 roku zdecydował się wystartować w wyborach prezydenckich jako kandydat Partii Republikańskiej. Jego kampania wyborcza rozpoczęła się od hasła „Make America Great Again” (z ang. „Uczyńmy Amerykę ponownie wielką”), które stało się symbolem jego politycznego ruchu.
Trump od samego początku swojej kampanii przyciągał uwagę mediów dzięki swojemu kontrowersyjnemu stylowi i otwartym wypowiedziom na temat imigracji, polityki zagranicznej i gospodarki. W jego programie politycznym szczególne miejsce zajmowały: obietnica budowy muru na granicy z Meksykiem w celu powstrzymania nielegalnej imigracji, renegocjacja umów handlowych oraz odbudowa amerykańskiego przemysłu. Jego kampania odwoływała się do bazy wyborców, którzy czuli się zaniedbani przez tradycyjne elity polityczne.
Trump w 2016 roku wygrał prawybory republikańskie, a w listopadzie 2016 roku niespodziewanie pokonał Hillary Clinton, kandydatkę Demokratów, zdobywając większość głosów elektorskich, mimo że przegrał w głosowaniu powszechnym. Jego zwycięstwo było jednym z największych politycznych zaskoczeń w historii USA, a jego prezydentura była naznaczona licznymi kontrowersjami i podziałami politycznymi.
Podczas swojej prezydentury Trump wprowadził wiele kluczowych reform, które podzieliły społeczeństwo amerykańskie. Jego administracja obniżyła podatki korporacyjne, co miało na celu stymulowanie wzrostu gospodarczego, ale również zwiększyło deficyt budżetowy. Trump wycofał USA z Porozumienia Paryskiego dotyczącego zmian klimatycznych, argumentując, że umowa ta była niekorzystna dla amerykańskiego przemysłu. W polityce zagranicznej Trump przeprowadził historyczne spotkania z przywódcami Korei Północnej oraz wprowadził twardą politykę wobec Chin.
Jednym z kluczowych elementów jego prezydentury była także reforma systemu sądownictwa. Trump mianował trzech konserwatywnych sędziów do Sądu Najwyższego, co zmieniło równowagę ideologiczną w tej instytucji na lata. Było to jedno z największych wydarzeń jego prezydentury, mające długofalowe skutki na politykę i prawo w Stanach Zjednoczonych.
Trump wielokrotnie wywoływał kontrowersje swoim stylem rządzenia, który charakteryzował się ostrą retoryką, zwłaszcza wobec mediów, imigrantów oraz przeciwników politycznych. W 2019 roku Izba Reprezentantów przegłosowała impeachment wobec Trumpa, oskarżając go o nadużycie władzy i utrudnianie pracy Kongresu w związku z zarzutami, że naciskał na Ukrainę, aby ta wszczęła śledztwo przeciwko Joe Bidenowi, jego politycznemu rywalowi. Mimo to Trump został uniewinniony przez Senat i mógł kontynuować swoją kadencję.
Kolejna kontrowersja wybuchła po wyborach prezydenckich w 2020 roku, kiedy to Trump, po przegranej z Joe Bidenem, twierdził, że doszło do masowych oszustw wyborczych. Choć nie przedstawiono dowodów na poparcie tych twierdzeń, jego zwolennicy szturmowali Kapitol 6 stycznia 2021 roku, co doprowadziło do drugiego impeachmentu Trumpa.
6 stycznia 2021 r. zwolennicy Donalda Trumpa wdarli się do siedziby Kongresu USA. (Fot. Brent Stirton/Getty Images)
Po opuszczeniu Białego Domu w styczniu 2021 roku Trump nadal pozostał kluczową postacią amerykańskiej sceny politycznej. Mimo przegranej wciąż miał olbrzymi wpływ na Partię Republikańską. Trump kontynuował aktywność polityczną, organizując wiece i wystąpienia, w których krytykował administrację Bidena oraz nawoływał do reform w systemie wyborczym.
15 listopada 2022 roku Donald Trump oficjalnie ogłosił swoją kandydaturę w wyborach prezydenckich w 2024 roku. Zrobił to podczas przemówienia w swojej posiadłości Mar-a-Lago na Florydzie. Ogłoszenie to nastąpiło po prawie dwóch latach spekulacji, a Trump zapowiedział wówczas, że chce ponownie uczynić Amerykę „wielką i chwalebną”.
Donald Trump, który jeszcze do niedawna toczył zaciętą walkę o Biały Dom z Joe Bidenem, na kilka miesięcy przed wyborami stanął w obliczu nowego przeciwnika – Kamali Harris. W poprzednich wyborach Trump i Biden reprezentowali dwa różne światy: jeden jako miliarder outsider, drugi jako doświadczony polityk. Teraz, po latach kontrowersji i dynamicznych przemian w amerykańskiej polityce, jego rywalka, Harris — pierwsza kobieta i osoba kolorowa na stanowisku wiceprezydenta — symbolizuje zupełnie inny, progresywny kierunek. Komentatorzy polityczni twierdzą, że starcie Trumpa z Harris może okazać się walką o przyszłość Ameryki, między wizją odnowienia „Wielkiej Ameryki” a obietnicą postępowych zmian.
Pomimo licznych kontrowersji i prób odsunięcia go od władzy Donald Trump nadal cieszy się stałym poparciem wśród swojego elektoratu. Jego zwolennicy widzą w nim lidera, który broni interesów zwykłych obywateli przeciwko elicie. Wyborcy Trumpa wierzą, że to właśnie on przywróci Ameryce dawną świetność, a jego bezkompromisowy styl, uznawany przez wielu za niestosowny i skandaliczny, jest odbierany jako dowód na autentyczność. Jak powiedział jeden z jego sympatyków podczas kampanii: „On mówi to, co my wszyscy myślimy, ale boimy się powiedzieć”.
Jednak Trump ma także wielu krytyków, zarówno wśród Demokratów, jak i Republikanów. Mitch McConnell, lider Republikanów w Senacie, wielokrotnie krytykował Trumpa, nazywając go „nikczemnym człowiekiem”, „narcyzem” i „głupcem”. Według McConnella Trump jest niezdolny do podejmowania decyzji, które są w jego najlepszym interesie, a jego prezydentura przyczyniła się do utraty przez Republikanów większości w Kongresie.
Rodzina Donalda Trumpa zawsze stanowiła fundament jego kariery, zarówno w świecie biznesu, jak i polityki. Jego relacje rodzinne, złożone i dynamiczne, odgrywają istotną rolę w jego publicznym wizerunku oraz funkcjonowaniu jego imperium.
Pierwsza żona Trumpa, zmarła w 2022 roku Ivana Trump, była nie tylko jego życiową partnerką, ale również istotnym wsparciem w budowaniu imperium Trump Organization. Z tego małżeństwa urodziła się trójka dzieci: Donald Trump Jr., Ivanka Trump i Eric Trump. Po ich rozwodzie w 1992 roku Ivana kontynuowała swoją karierę w biznesie, a każde z dzieci odegrało kluczowe role w życiu zawodowym ojca.
Donald Trump Jr., najstarszy z rodzeństwa, od młodych lat kroczył śladami ojca, pełniąc funkcję wiceprezesa wykonawczego w Trump Organization. W czasie prezydentury Trumpa seniora Donald Jr. stał się głośnym zwolennikiem polityki ojca, aktywnie angażując się w kampanie wyborcze oraz obecność w mediach społecznościowych. Związany z Kimberly Guilfoyle Donald Jr. stworzył także markę medialną Field Ethos, skierowaną do miłośników przyrody.
Ivanka Trump, urodzona w 1981 roku, pełniła jedną z najważniejszych funkcji w administracji swojego ojca jako doradczyni prezydenta i dyrektorka Biura Inicjatyw Gospodarczych i Przedsiębiorczości. Ivanka była nie tylko jednym z najbliższych współpracowników ojca, ale również symbolem młodego pokolenia kobiet sukcesu. Jej mąż, Jared Kushner, także brał aktywny udział w polityce, jako doradca w sprawach zagranicznych. Para, chociaż formalnie wycofała się z polityki po zakończeniu kadencji Trumpa, nadal pozostaje obecna w życiu publicznym.
Młodszy brat Donalda Jr. i Ivanki, Eric Trump, urodzony w 1984 roku, kontynuuje pracę w rodzinnej firmie, będąc mniej medialnym niż starsze rodzeństwo, ale równie lojalnym wobec ojca. Eric, wraz z żoną Larą, często bronił ojca podczas publicznych wystąpień, promując jego polityczne przesłania. Lara Trump, była prezenterka telewizyjna, zyskała na znaczeniu w Partii Republikańskiej, wnosząc swój wkład w strategię wyborczą partii.
Z drugiego małżeństwa Donalda Trumpa z aktorką Marlą Maples w 1993 roku urodziła się ich córka. Tiffany Trump, w przeciwieństwie do swojego rodzeństwa, prowadzi bardziej prywatne życie, choć również pojawiała się na wiecach wyborczych ojca. Absolwentka studiów prawniczych na Uniwersytecie Georgetown związała się z biznesmenem Michaelem Boulousem, co połączyło ją z wpływową rodziną przedsiębiorców z Nigerii.
Najmłodsze dziecko Trumpa, Barron Trump, urodzony w 2006 roku z trzeciego małżeństwa z Melanią Trump, dorastał w cieniu medialnej kariery ojca. Choć Barron unika publicznych wystąpień, w ostatnich latach coraz częściej towarzyszy ojcu w trakcie jego kampanii politycznych. W 2024 roku ukończył prestiżową Oxbridge Academy w Palm Beach, przygotowując się do kolejnych etapów życia, choć jego plany edukacyjne pozostają jeszcze nieznane.
Melania Trump, urodzona w 1970 roku w Słowenii była modelka, przyciąga uwagę mediów, choć stara się zachować dystans do polityki. Jej inicjatywa „Be Best”, poświęcona dzieciom i młodzieży, była w zasadzie jednym z nielicznych projektów, które w pełni odzwierciedlały jej zaangażowanie jako pierwszej damy.
Od zakończenia swojej prezydentury w 2021 roku Trump znalazł się w centrum kilku poważnych spraw prawnych. Jest oskarżony choćby o próbę manipulowania wynikami wyborów, w tym inspirowanie zamieszek na Kapitolu. Trump stał się tym samym jedynym prezydentem w historii USA, który dwukrotnie stanął w obliczu procesu impeachmentu, choć został uniewinniony przez Senat.
Jednak to nie koniec jego problemów prawnych. W 2024 roku Trump stanął przed sądem w związku z 91 zarzutami, w tym w sprawach dotyczących oszustw wyborczych oraz przekrętu związanego z przekazywaniem pieniędzy za milczenie w sprawie romansu z aktorką filmów dla dorosłych Stormy Daniels. Choć wiele z tych procesów jest w toku, Trump zdołał odroczyć większość z nich na czas po listopadowych wyborach.
Czy Trump to bohater, który broni „zwykłego człowieka”, czy zagrożenie dla amerykańskiej demokracji? Wiele wskazuje na to, że jego burzliwa, przepełniona kontrowersjami kariera polityczna jeszcze długo będzie dzielić opinię publiczną.
Źródła: „Donald Trump's life story: From real estate to politics”, bbb.com; „Breaking Down the Trump Family Tree”, time.com; „Mitch McConnell Considers Trump ‘Despicable,’ ‘Stupid,’ ‘Ill-Tempered,’ According To New Book”, forbes.com; „FactChecking Trump’s Presidential Bid Announcement”, factcheck.org [dostęp: 24.10.2024]