W internecie karierę robi określenie „kortyzolowa twarz”. Co to takiego? Użytkowniczki TikToka przekonują, że pod wpływem hormonu stresu, jakim jest kortyzol, rysy twarzy potrafią zmieniać się na niekorzyść. Sprawdzamy, czy ta potoczna obserwacja po znajduje potwierdzenie w faktach naukowych.
„Cortisol face” czy też „Moon face” to dwa terminy, które zdominowały TikTok w ostatnich miesiącach. Materiały na ten temat uzyskały na popularnej platformie niemal 20 milionów wyświetleń. Wiele kobiet zaczęło na własną rękę diagnozować u siebie ten tajemniczy objaw – w końcu wiele z nas żyje w ciągłym stresie, który utrudnia nam zasypianie, powoduje spięcia i bóle ciała oraz zaburza mechanizm głodu i sytości. A skoro oddziałuje na organizm w ten sposób, równie dobrze może wpływać na nasz wygląd.
Czy rzeczywiście jest się czym martwić? A może to kolejna naciągana teoria z TikToka, która ma za zadanie wpędzić nas w jeszcze większe kompleksy?
Głównym symptomem „kortyzolowej twarzy” jest jej widoczny obrzęk. Wydaje się opuchnięta i przybiera okrągły kształt (stąd alternatywne określenie: „Moon face”, czyli “twarz księżycowa”). TikTokerki winą za ten objaw obarczają kortyzol – hormon stresu. W sytuacjach obciążających nasz układ nerwowy, gdy produkowany jest w nadmiarze, może on zdaniem internautek zmieniać rysy na niekorzyść. Na dowód wstawiają wideo, w których pokazują swoją twarz w sytuacji, gdy były zestresowane – oraz po tym, gdy udało im się obniżyć wysoki poziom kortyzolu w organizmie.
W amerykańskich mediach trwa debata: czy „Cortisol face” istnieje naprawdę, czy to kolejny wymysł tiktokowej społeczności, która kocha dorabiać „naukowe” teorie do swoich wyolbrzymionych problemów?
Wypowiadający się w tym temacie lekarze są raczej zgodni: poziom kortyzolu uwalniany na co dzień w stresujących sytuacjach nie powinien wpływać na wygląd twarzy. A jeśli nawet, to w naprawdę minimalnym stopniu.
– Chronicznie podniesiony poziom kortyzolu faktycznie może prowadzić do zmian w rysach twarzy, ale tak wyraźne objawy nie są powszechnie zauważalne – poza kilkoma poważnymi chorobami. W większości przypadków, codzienny stres nie podnosi stężenia kortyzolu na tyle, by miało to jakikolwiek wpływ na wygląd - twierdzi dr Vijay Murthy.
Tego samego zdania jest dr Cristina Psomadakis, dermatolożka z Londynu. Zapytana o „kortyzolową twarz” przez redaktorów „The New York Times”, odpowiedziała:
– Myślę, że ten trend powstał po to, by w jakiś sposób tłumaczyć problem estetyczny, jakim dla niektórych jest okrągła twarz. Starają się dociec jego medycznych przyczyn po to, by mieć nad nim złudzenie kontroli – tłumaczy ekspertka.
Lekarze zaznaczają, że istnieje jedna poważna choroba, która istotnie może trwale podnosić poziom kortyzolu we krwi i prowadzić do opuchlizny twarzy – jest to zespół Cushinga. Najczęściej stanowi on skutek uboczny podawania sterydów w leczeniu innych chorób, ale może mieć też przyczyny endogenne (np. guz przysadki). W zespole tym nadnercza wytwarzają nadmierną ilość glikokortykosteroidów, które wywołują szereg innych objawów, nie tylko puchnięcie twarzy. Są to: otyłość centralnych części ciała przy jednoczesnej szczupłości kończyn, łatwe męczenie się, rumień, rozstępy, nadmierny apetyt, podwyższone ciśnienie krwi, zaburzenia miesiączkowania, stany depresyjne. Wykrycie zespołu Cushinga wymaga złożonej diagnostyki, a choroba ta jest stosunkowo rzadka – wykrywa się ją u 1-10 pacjentów na milion osób.
Nauka stawia więc sprawę jasno: wpływ na rysy twarzy mogą mieć jednie bardzo poważne zaburzenia hormonalne. Codzienny stres nie przyczynia się do zmian w wyglądzie. A do rewelacji z TikToka jak zwykle lepiej mieć duży dystans.