Albert Einstein nie był fanem wkuwania wiedzy na pamięć i potulnego słuchania nauczycieli. Choć mitem jest, że źle się uczył, geniusz fizyki miał opinię krnąbrnego ucznia. Lubił iść pod prąd i podważać opinie autorytetów. Egzekwowanie dyscypliny na pewno nie jest tym, co doradzał rodzicom chcącym wspomóc swoje dzieci w intelektualnym rozwoju. Co w zamian zalecał sławny naukowiec? Jego porada bardzo was zaskoczy.
Kluczowe dla rozwoju inteligencji dziecka jest stymulowanie jego umysłu od najmłodszych lat. Jak pokazują najnowsze badania, poziom IQ u małego człowieka nie jest tylko kwestią genów. Można zwiększać go poprzez stawianie mu intelektualnych wyzwań i zagadek, które skłaniają dziecko do aktywnego szukania rozwiązań. To zadanie w dużej mierze wypełnia szkoła – a co mogą robić rodzice?
Na przykład pójść za radą Alberta Einsteina, który najlepiej wiedział, jakich umiejętności i cech potrzeba do wyrośnięcia na dorosłego geniusza. Co ciekawe – wcale nie była to doskonała pamięć.
Jeśli wierzyć jednej z anegdot zamieszczonych w amerykańskim piśmie z lat 50., „Montana Libraries”, Einstein był wielkim zwolennikiem czytania dzieciom bajek. To właśnie snucie fantastycznych opowieści o rycerzach i smokach uważał za zajęcie najlepiej stymulujące dziecięcy umysł.
Autorka artykułu, niejaka Rita McDonald, tak opisała zasłyszaną anegdotę:
„W Denver usłyszałam historię kobiety, która przyjaźniła się ze zmarłym dr. Einsteinem uznawanym za wybitnego naukowca. Chciała, aby jej dziecko również zostało uczonym, i poprosiła dr. Einsteina o sugestie dotyczące rodzaju lektur, jakie dziecko mogłoby czytać w latach szkolnych, aby przygotować je do kariery akademickiej. Ku jej zaskoczeniu dr Einstein polecił »bajki i jeszcze raz bajki«. Matka zaprotestowała przeciwko tej lekkomyślnej radzie i poprosiła o poważną odpowiedź, ale dr Einstein nie ustępował, dodając, że twórcza wyobraźnia jest niezbędnym elementem intelektualnego wyposażenia prawdziwego naukowca. Bajki zaś są w przypadku dzieci bodźcem rozwijającym tę cechę".
Nie wiemy na sto procent, czy przytoczone zdarzenie miało miejsce, aczkolwiek zacytowane w tekście słowa Einsteina dość dobrze pokrywają się z przekonaniami naukowca, którym wielokrotnie dawał wyraz w swoich pismach. W listach do znajomych wybitny fizyk często narzekał na skostniały model niemieckiej edukacji, którego jako dziecko nie znosił i który według przekonań noblisty zabijał u dzieci kreatywność. Zamiast kłaść nacisk na dyscyplinę i intelektualne posłuszeństwo wobec wyżej postawionych autorytetów, Einstein zachęcał dzieci do kierowania się naturalną ciekawością świata oraz skupianiu się na tym, co daje im radość. W jednym z listów do swojego syna, który uczył się gry na pianinie, pisał:
„Graj głównie te rzeczy, które sprawiają ci przyjemność, nawet jeśli nauczyciel ci ich nie zleca. W ten sposób można nauczyć się najwięcej – gdy robisz coś z taką przyjemnością, że nie zauważasz upływu czasu”.
Według współczesnych ekspertów baśnie to dla dzieci doskonałe narzędzie rozwoju, które pomaga im w zrozumieniu świata, jego wyzwań oraz wyrażaniu własnych nadziei i obaw w kreatywny i samodzielny sposób. Jak wynika z przeglądu badań opublikowanego przez PsychCentral, bajki wspomagają rozwój kreatywności u dzieci, pomagają im zażegnywać konflikty oraz radzić sobie w trudnych sytuacjach. Ponadto zwiększają one inteligencję emocjonalną u najmłodszych. Gdy czytamy opowieść, nasze mózgi naśladują sytuacje, które przeżywają bohaterowie — na przykład stresujący moment w historii wywołuje uwolnienie hormonów stresu w mózgu. To z kolei sprzyja rozwojowi empatii.
Badania wskazują również, że słuchanie oraz samodzielne czytanie bajek przez dzieci pozytywnie wpływa na ich późniejsze wyniki w naukach ścisłych. Udowodniono, że im więcej książek rodzice trzymają w domu, tym lepiej ich dzieci radzą sobie w szkole, niezależnie od zamożności i poziomu wykształcenia opiekunów.
No i najważniejsze: dzieci odczuwają przyjemność z czytania o magii i cudach, a radość towarzysząca temu zajęciu sprzyja szybszemu przyswajaniu wiedzy i lepszemu zapamiętywaniu.