Ty, jedzenie i stres

Analiza wyników ujawnia, że 10% badanych próbuje radzić sobie ze stresem przy  pomocy papierosów, 7% łagodzi stres jedząc, 7% sięga po alkohol a 17% ogląda telewizję. Powyższe działania nie mają nic wspólnego ze zdrowymi sposobami usuwania napięcia i stresu.

Chcę podkreślić fakt, że ignorowanie stresu prowadzi do rozwoju chorób cywilizacyjnych, z których szczególnie istotną w ostatnich latach staje się otyłość. Wszyscy słyszeliśmy o pladze otyłości w USA, ale warto wiedzieć, że w 2011r. liczba osób otyłych w Polsce [wg NATPOL 2011] wynosi 6.5 mln. Co stanowi 22% populacji. Oznacza to, że w prawie każdej czteroosobowej rodzinie już dziś jest osoba z nadwagą lub otyłością. Innymi słowy, problem dotyczy wszystkich nas. Trendy wzrostu otyłości przewidują bowiem, że w 2035 r. ilość osób otyłych w Polsce osiągnie 9 mln. czyli prawie 33% populacji. Są to zatrważające dane, tym bardziej, że w szybkim tempie rośnie nadwaga i otyłość wśród młodych Polaków (18-34 lata). Dla przypomnienia, otyłości towarzyszy zwykle cukrzyca, jak również podwyższony poziom cholesterolu i związane z nim choroby serca. Świadoma zmiana stylu życia i diety jest krokiem niezbędnym, by przerwać wzrost nadwagi i otyłości.

Gdy jedzenie jest nagrodą

Uważam, że zajadanie stresu dobrze jest znane każdemu z nas. Już jako dzieci, gdy rozbijaliśmy kolano, w nagrodę dostawaliśmy cukierek, lizak lub czekoladkę. Nie słyszałam, by ktoś  w takiej sytuacji dostał jabłko, marchewkę czy śliwkę. W ten sposób budowaliśmy nawyk jedzenia smacznych rzeczy w nagrodę. W ten sposób zajadanie jest również nagrodą za towarzyszący nam stres. Nagradzamy się za trudny dzień w pracy, stresujące zebranie ale też niezaspokojone potrzeby posiadania partnera, dzieci, wolnego czasu tylko dla siebie, szacunku, godności osobistej, zrozumienia, ciepła, uznania itd.

Wiele razy słyszałeś, że trzeba jeść wtedy, gdy jesteś głodny. Niemniej często jest tak, że jesteś najedzony, nie odczuwasz głodu , a jednak coś byś zjadł. Jest metafora pokazująca na czym polega iluzoryczny charakter głodu. Jeżeli przyjmiesz, że w swoim ciele  masz dwa zbiorniki – nazwijmy je B i P.   – to zbiornik  B –biologiczny dostarcza pokarmu twojemu ciału fizycznemu, a tym samym zaspokaja głód biologiczny. Tym zbiornikiem jest po prostu żołądek, który wypełniamy żywnością. Drugi zbiornik  P- psychiczny, dostarcza pożywienia twojej duszy i zaspokaja głód psychiczny. Zbiornik P wypełniamy odpowiednio zaspokajanymi potrzebami psychicznymi.

Jedzenie nie zaspokoi twoich potrzeb psychicznych, bo nie wpływa na to, co dzieje się w twoim życiu. To tylko ty możesz zrobić, ponieważ to ty decydujesz, postanawiasz i wybieraszco, kiedy, jak, ile, gdzie i z kim jesz. Tak więc, gdy oglądasz telewizję i jesz orzeszki zapytaj siebie, po co to robisz? Który zbiornik wypełniasz? Czy jesteś naprawdę głodny? Jeśli stwierdzisz, że czujesz się syty, to masz szansę przerwania jedzenia. Jeśli chcesz, pomyśl co takiego się stało, że jadłeś?

Dieta antystresowa

Należy zauważyć, że zarówno nastawienie do jedzenia, sposób i miejsce, w którym jemy, są tak samo ważne dla zdrowia i przeciwdziałania stresowi jak to, co jemy.

Ogólna zasada to zwiększenie ćwiczeń fizycznych, bycie uważnym, przejście na lżejszą, bardziej zasadową dietę. Oprzyj swój jadłospis na produktach, takich jak:  owoce, warzywa, kiełki, rośliny strączkowe: fasola, soczewica ,ciecierzyca, bób, groch; zioła: mięta, pokrzywa, rumianek, imbir; zielona herbata: bancha. Pokarmy alkalizujące działają uspokajająco i tym samym zmniejszają poziom stresu w organizmie.

Pokarmy zakwaszające, takie jak kawa, herbata, czekolada, mięso, cukier, biała mąka, orzechy, alkohol i konserwanty, spożywane w nadmiarze działają pobudzająco i mogą zwiększać stres. Gdy stajesz się niespokojny, poziom cukru we krwi i tak rośnie, więc każdy dodatkowy batonik czy ciasteczko zwiększy odczuwalny stres. Natomiast 2-3 filiżanki kawy potrafią podwoić poziom adrenaliny we krwi a tym samym powodują nasilenie objawów lękowych – stresowych. Zadaniem dla ciebie może być odkrycie, jak słodycze i kawa działają na twoje samopoczucie. Po prostu poobserwuj siebie i doświadcz, jak to, co jesz, wpływa na to, jak się czujesz.

Trudno ustalić w diecie właściwą proporcję pokarmów  kwaso - i zasadotwórczych, ponieważ równowaga między nimi ulega zmianie na skutek przeżuwania pożywienia, przygotowania pokarmów, ćwiczeń i stylu życia a nawet poziomu pozytywnego myślenia.

Praktyczne sposoby radzenia sobie ze stresem

Z przytoczonych poniżej sposobów radzenia sobie ze stresem, wybierz na początek jeden i stosuj go systematycznie przez TRZY TYGODNIE, po czym dodaj do niego następny sposób. Istotne jest, by wybraną możliwość stosować konsekwentnie. Nie zrażaj się po 2-3 dniach, daj sobie czas, by poczuć co daje ci na przykład, spokojne zjedzenie śniadania lub regularne ćwiczenia.

Skutecznie możesz przeciwdziałać stresowi poprzez:

1. Rozpoczynanie dnia śniadaniem jedzonym bez pośpiechu, siedząc przy stole.
2. Zamień kolejną kawę, porcją owoców lub sokiem wyciśniętym z owoców lub warzyw.
3. Czasami zmień swoje nawyki na przykład: nie kupuj w kinie jedzenia; zamiast chipsów czy ciasteczek przygotuj sobie jako przekąskę marchewkę lub seler naciowy lub owoce, pamiętając, by jeść świadomie a nie mechanicznie, pracując w tym samym czasie przy komputerze lub oglądając TV.
4. Zbuduj swoją sieć wsparcia – wśród rodziny, przyjaciół, partnera, małżonka, pracowników.
5. Zawsze rób przerwę na lunch, ale nie przy biurku.
6. Regularnie ćwicz, przynajmniej dwa razy w tygodniu po 30 min. Możesz zacząć od 5 minut – na tyle na pewno znajdziesz czas. Ważne jest, by się w ogóle zacząć ruszać.
7. Pamiętaj, by codziennie pochwalić siebie przynajmniej za trzy rzeczy.
8. Weź kilka  głębokich oddechów, gdy czujesz się zestresowany.
9. Zaadoptuj zwierzę.
10. Idź na uważny spacer.
11. Bądź mniej agresywnym kierowcą – na czerwonym świetle pamiętaj o głębokim oddechu.
12. Pokaż swoją uprzejmość i uznanie innym np. otwórz komuś drzwi, powiedz komuś że ładnie wygląda lub że bardzo dobrze pracuje nad projektem itd.
13. Dbaj o to, by nie osądzać i nie krytykować innych.