Czy wiedziałeś, że osoby chore na nowotwór mogą zabezpieczyć swoją płodność przed leczeniem onkologicznym? Niestety, wciąż za mało się o tym mówi. Dlatego Fundacja Rak’n’Roll ruszyła z kampanią na temat onkopłodności pod nazwą „Seks po dragach. Na szczęście możesz zajść w ciążę”.
W kwestii nowotworów statystki niestety nie stoją po naszej stronie – trendy zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi wskazują, że liczba chorych w każdej grupie wiekowej będzie się zwiększać. Dotyczy to więc także kobiet w wieku rozrodczym i dziewczynek tuż przed okresem dojrzewania. Jednocześnie spadać będzie liczba zgonów spowodowanych chorobą nowotworową piersi. Oznacza to, że w najbliższych latach coraz więcej młodych osób będzie chorować na raka, ale i coraz więcej osób będzie mogło prowadzić „normalne” życie po chorobie – także to rodzinne.
Warto to podkreślać, ponieważ współcześnie rak to nie wyrok. Niestety mimo wszystko eksperci szacują, że u większości osób po zakończonym leczeniu onkologicznym następuje czasowa lub całkowita niepłodność, którą najczęściej powoduje właśnie samo leczenie. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez organizacje pacjenckie*, ponad 70 proc. chorych, u których zdiagnozowano raka piersi, nie otrzymało informacji o takim ryzyku. Pacjenci nie są również wystarczająco informowani o tym, że przed rozpoczęciem leczenia mogą zabezpieczyć możliwość zostania rodzicami.
Temat onkopłodności, czyli właśnie zabezpieczenia płodności przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego, porusza Fundacja Rak’n’Roll, która od 14 lat zmienia schematy myślenia na temat choroby nowotworowej oraz działa na rzecz poprawy jakości życia chorych na raka. W tym roku organizacja wystartowała z kampanią pod hasłem „Seks po dragach? Na szczęście możesz zajść w ciążę”. – Wiadomość o tym, że niektóre metody leczenia raka mogą upośledzać płodność, przedstawiona jest w dokumentach, które pacjenci podpisują przed leczeniem. Nie mówi się tam jednak o tym, że istnieją metody zabezpieczania płodności, które nie kolidują z leczeniem onkologicznym – mówi Marta Bendarek z Fundacji Rak’n’Roll. Wygraj Życie!
Utrata płodności dotyczy chorych na różne typy nowotworów, nie tylko te, które atakują układ rozrodczy, i dotyka zarówno kobiet, mężczyzn, jak i dzieci. Najliczniejszą grupą ryzyka są pacjentki, które usłyszały diagnozę raka piersi. Mocno narażeni są także pacjenci zmagający się z czerniakiem, białaczką, chłoniakiem oraz nowotworami układu pokarmowego. – Upośledzenie płodności spowodowane leczeniem onkologicznym jest jednym z poważniejszych powikłań, które rzutuje na całe życie młodych chorych onkologicznych. Duża część nowotworów u dzieci oraz osób w wieku rozrodczym jest skutecznie leczona, więc zabezpieczenie płodności powinno być standardem opieki nad pacjentem z chorobą nowotworową. Niedawno powstały zalecenia napisane przez ekspertów i skierowane do lekarzy onkologów, których zadaniem jest edukacja środowiska lekarskiego w temacie zabezpieczania płodności przed leczeniem oraz ciąży po zakończeniu terapii onkologicznej. To ogromny krok naprzód oraz dobry początek na drodze w staraniach o refundację procedur zabezpieczenia płodności – mówi dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska, onkolożka kliniczna z Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz przewodnicząca Sekcji Płodności w Chorobie Nowotworowej w PTO.
Zabezpieczenie płodności daje większą szansę na zostanie rodzicem po wyzdrowieniu. Jak można zabezpieczyć płodność? U kobiet i dziewczynek poprzez zamrożenie komórek jajowych (oocytów), tkanki jajnika oraz zarodków. Z kolei u mężczyzn i chłopców przez zamrożenie nasienia lub tkanki jądra. – Zabezpieczenie płodności przed leczeniem jest możliwe i bezpieczne, nie zwiększa ryzyka rozsiewu choroby nowotworowej. Procedura stymulacji hormonalnej i pobrania oocytów trwa około 2 tygodni, natomiast pobranie i zamrożenie nasienia to zwykle kwestia kilku godzin. Ważne, żeby o tym wiedzieć i zadziałać w odpowiednim momencie. Pacjentki często zadają pytanie, czy mogą tak długo czekać z rozpoczęciem leczenia onkologicznego, jednak u większości chorych tak krótki czas oczekiwania nie ma znaczenia, a u chorych, które powinny rozpocząć leczenie natychmiast, można zastosować inne metody zabezpieczenia płodności – dodaje dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska.
Jak mówi Edyta Pazura, która z mężem została ambasadorką wspomnianej kampanii „Seks po dragach. Na szczęście możesz zajść w ciążę”: – Nadzieja na posiadanie potomstwa w przyszłości po leczeniu onkologicznym jest uważana przez lekarzy za istotny aspekt samego leczenia. Najważniejsze to wiedzieć, że są takie możliwości.
Więcej na temat kampanii przeczytacie na stronie www.onkoplodnosc.pl.
*Badanie przeprowadzone wśród kobiet, które chorowały bądź chorują na raka piersi, a nowotwór rozpoznano u nich w wieku 18–43 l. Ankieta była dystrybuowana przez organizacje pacjenckie w dniach 02–08.12.2022 r. N = 342. W badanej populacji dominowały chore od 30. do 43. r. ż. (25,8 proc. kobiet w wieku 40–43 lata, 36,7 proc. w wieku 35–39 lat, 26,1 proc. w wieku 30–34 lata, 10 proc. w wieku 25–29 lat, 1,2 proc. w wieku 20–24 lata).
Źródło: materiały prasowe