Masz ciągle problemy żołądkowe? Przyczyną może być nietolerancja laktozy, na którą cierpi niemal 40 proc. Polaków. Jak możesz sprawdzić, czy ten problem dotyczy ciebie?
Przyczyną nietolerancji laktozy – cukru występującego w mleku – jest brak zdolności organizmu do wytwarzania odpowiedniej ilości specjalnego enzymu - laktazy. Odpowiada on za zamianę laktozy na łatwo przyswajalne cukry – glukozę i galaktozę.
Przyczyn niedoboru lub zupełnego braku laktazy może być wiele. Część osób nabywa nietolerancję laktozy w skutek nadużywania leków lub alkoholu. Brak zdolności do wytworzenia odpowiedniej ilości laktazy częściej ma jednak podłoże genetyczne. Problem wywołuje mutacja genu LCT odpowiadającego za produkcję enzymu.
Jeśli często zauważasz u siebie objawy niestrawności – bóle brzucha, biegunkę, ogólne osłabienie, czy nudności i wymioty – warto wykonać testy, które wykażą, skąd się bierze ten problem. Obecnie istnieje kilka rodzajów testów na nietolerancję laktozy:
Wodorowe testy oddechowe
Badanie polega na sprawdzeniu stężeniu wodoru w wydychanym powietrzu na kilkadziesiąt minut po przyjęciu odpowiedniej dawki laktozy. By wynik testu był wiarygodny, trzeba się do niego odpowiednio przygotować. Przez cztery tygodnie przed jego wykonaniem nie można przyjmować antybiotyków. Na tydzień należy odstawić leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W przeddzień zalecane jest jedzenie lekkostrawnych posiłków – bez potraw wzdymające tj. roślin strączkowych, kalafiora czy brokułów. Trzeba zrezygnować też z żucia gumy (również bez cukru!). Badanie wykonuje się na czczo, około 12 godzin po kolacji. Wodorowe testy oddechowe nie są refundowane przez NFZ.
Testy pH kału
Stolec powinien mieć pH obojętny lub nieco zasadowy. Jego zakwaszenie oznacza, że mamy problem z trawieniem i przyswajaniem któregoś z węglowodanów - nie mamy stuprocentowej pewności, że jest to laktoza, a więc potrzebne są dodatkowe badania. Chcąc sprawdzić pH kału, należy na dwa dni przed badaniem odstawić leki przeciwzapalne, a także zawierające żelazo. Panie nie powinny przystępować do niego w trakcie menstruacji. Test jest refundowany przez NFZ po okazaniu skierowania od lekarza.
Badanie stężenia glukozy we krwi po przyjęciu laktozy
By zbadać poziom glukozy we krwi, pacjentowi podaje się niewielką ilość cukru występującego w mleku, a następnie przez dwie godziny, w odstępach około 30 min pobiera się kilka próbek krwi. By wykonać to badanie, również potrzebujemy skierowania lekarskiego.
Test genetyczny
Jak już wspomnieliśmy, jeśli nietolerancja laktozy ma podłoże genetyczne i nie jest schorzeniem nabytym, odpowiada za nią zmiana genu LCT. By móc ją stwierdzić, należy wykonać odpowiednie badania genetyczne. Od niedawna testy dostępne są online. „Testy dostępne przez internet są najwygodniejszą formą badań. Wystarczy złożyć zamówienie przez internet, nanieść niewielką ilość śliny na próbkę i odesłać ją kurierem do laboratorium. Po 14-stu dniach wyniki dostępne są na stronie po zalogowaniu”, mówi Tomasz Karmowski ze
Bez wątpienia najwygodniejszym sposobem jest test genetyczny, który od niedawna można wykonać bez wychodzenia z domu. Jest on nieznacznie droższy od pozostałych, jednakże nie wymaga skierowania i wizyt w laboratorium. W przypadku testów stacjonarnych najpewniejszym jest badanie stężenia glukozy we krwi, które wymaga jednak kilkugodzinnej wizyty w laboratorium. Problemem może być też mała liczba ośrodków, które oferują wykonanie badania. Znalezienie placówki w bliskiej odległości to często nie lada wyzwanie. Zwłaszcza w mniejszych miejscowościach.