1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Wychowanie

Nauka świata i siebie - o samodzielności dziecka

fot.123rf
fot.123rf
To naturalna potrzeba rozwojowa. Aby dziecko mogło stać się samodzielne, musi poznać własne pozytywne i negatywne uczucia, odkryć swoje możliwości i ograniczenia. Po to, by podbić nieznany świat. Zdobywanie samodzielności, tej fizycznej i emocjonalnej to proces. My, rodzice, możemy go wspierać albo tłumić.

Człowiek, który w dzieciństwie mógł swobodnie rozwijać samodzielność, w przyszłości ma szansę być zaradny, odpowiedzialny, wierzący we własne siły, odważny w pokonywaniu trudności i podejmowaniu decyzji. Ograniczanie samodzielności z czasem prowadzi do zależności dziecka od rodziców, a taka relacja wyzwala uczucia wśród których dominują: bezradność, złość, sprzeciw, wrogość. Poprzez nadmierną ochronę przekazujemy dziecku fałszywy obraz świata, z którym musi się kiedyś zmierzyć.

Samodzielność - łatwo powiedzieć, ale nie zawsze jest to proste i dla dziecka, i dla rodziców. Maluch niby naturalnie dąży do tego, żeby samodzielnie poznawać świat, bo tak jest najszybciej i najciekawiej, ale równocześnie obawia się, bo to wymaga trudu i odwagi. My też się boimy, że dziecko podczas nauki samodzielności może zrobić sobie krzywdę. Czasem też brakuje nam i czasu, i cierpliwości by czekać aż wreszcie trafi łyżeczką do buzi lub wdrapie się na huśtawkę. A dziecko uczy się samodzielności właśnie poprzez podejmowanie prób, zbieranie doświadczeń, również takich jak zderzenie pupy z podłogą czy mokre ubranie.

Jak wspierać samodzielność dziecka?
  • Najlepszą formą nauki jest zabawa, a najlepsze zabawki to czasem przedmioty codziennego użytku - garnek, łyżka, plastikowy kubeczek. Jeśli chce bawić się rolką papieru toaletowego, nie broń mu. Będzie miało szansę na samodzielne wymyślenie zabawy. Oglądanie telewizji nie wpływa tak dobrze na kreatywność.
  • Pozwól dziecku doświadczać. Podłoga nie lśni, ubranie poplamione, ale dziecko ćwiczy samodzielność. Rodzic natomiast ma szansę pozwolić sobie na odrobinę luzu.
  • Bądź blisko i obserwuj, by zdobywanie kolejnych doświadczeń w drodze do samodzielności odbywało się w granicach bezpieczeństwa.
  • Opowiadaj dziecku o tym, co robisz w danej chwili i pozwól mu w tym uczestniczyć - dzieci uwielbiają naśladować dorosłych. Zachęcone w ten sposób poczuje się ważne i prędzej będzie podejmowało samodzielne decyzje.
  • Nie odsuwaj od dziecka wszystkich trudności, nie tłumacz niepowodzeń tym, że jest jeszcze za małe, pokazuj raczej inne drogi dotarcia do celu.
  • Chwal każdą inicjatywę samodzielnego działania niezależnie od tego czy kończy się pełnym sukcesem czy nie. Okazuj szacunek dla jego zmagań i trudnych uczuć z nimi związanych. Dziecko potrzebuje się nauczyć, że podejmowaniu ryzyka towarzyszy lęk przed nieznanym, a smak porażki bywa gorzki. Gdy maluch przekona się, że trudne emocje można przeżyć i wykorzystać jako motywację do dalszych działań, w przyszłości będzie mniej zrażał się niepowodzeniami.
  • Nie wymagaj więc od dziecka zbyt wiele. Do pewnych umiejętności, na przykład do korzystania z nocnika czy zabawy w głuchy telefon, dziecko musi dojrzeć. Dobieraj wyzwania stosowne do wieku i temperamentu dziecka. Zbyt wczesne próby mogą na długo je zrazić do podejmowania nowych prób.
  • W razie niepowodzeń zachęcaj do ponawiania prób. Na ile to możliwe, staraj się okazywać cierpliwość dziecku, które dopiero uczy się samodzielności.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze