„Mądra pomoc to taka, która jest przemyślana, dostosowana do potrzeb i szanuje godność ofiar. Warto działać z rozwagą i współpracować z innymi, aby maksymalnie efektywnie wspierać tych, którzy najbardziej tego potrzebują" - pisze psycholożka i psychoterapeutka Dorota Minta.
W trakcie powodzi, patrząc na rwące wody, na zniszczenia w pięknych miasteczkach i wsiach, odruchowo chcemy biec z pomocą. Świetnie! Warto jednak na chwilę się zatrzymać i zastanowić co i jak chcemy zrobić. Mądra pomoc ofiarom powodzi to wsparcie, które jest:
- przemyślane,
- dostosowane do ich realnych potrzeb,
- szanujące godność osób poszkodowanych.
Skoncentruj się na realnych potrzebach
- Zapytaj, czego potrzeba. Nie zakładaj, że wiesz co będzie najbardziej przydatne. Najlepiej skontaktować się z lokalnymi służbami, samorządami lub organizacjami społecznymi, żeby dowiedzieć się dokładnie, jakiej formy wsparcia potrzeba w konkretnym miejscu i czasie. To tam dowiesz się jakie rzeczy możemy przekazać, najczęściej na początku będzie to jedzenie, woda, środki higieniczne, ubrania czy sprzęt do odbudowy.
- Unikaj nadmiaru rzeczy materialnych. Nie wysyłaj niepotrzebnych przedmiotów (np. ubrań, które nie pasują do potrzeb) może być trudne do zarządzania i składowania na miejscu tragedii. Pomaganie nie może być czyszczeniem naszych domów z nadmiaru przedmiotów.
Dostarczaj wsparcie finansowe
Wspieraj organizacje działające lokalnie. Najszybszym i najskuteczniejszym sposobem pomocy może być wsparcie finansowe organizacji, które mają doświadczenie i są na miejscu. Środki te mogą być bezpośrednio przekazane na niezbędną pomoc, np. zakup materiałów budowlanych czy żywności.
Przekazywanie pieniędzy jest elastyczne. Wsparcie finansowe pozwala osobom poszkodowanym na decydowanie, czego najbardziej potrzebują w danej chwili.
Czytaj także: Trauma jako doświadczenie wewnętrzne – perspektywa, która staje się szansą
Pomagaj w odbudowie poczucia godności
- Traktuj ofiary z szacunkiem. Nie narzucajmy rozwiązań, dajmy ludziom możliwość wyrażenia swoich potrzeb. Ważne jest, aby nie odbierać im kontroli nad własnym życiem. Klęska żywiołowa, utrata bezpieczeństwa wystarczająco pozbawiła ich niezależności.
- Unikaj nadmiernej ingerencji. Pomoc powinna wspierać, a nie stwarzać zależność. Starajmy się oferować wsparcie, które daje ofiarom poczucie siły i sprawczości.
Zachęcaj do wsparcia emocjonalnego
- Bądź obecny / obecna. Często sama obecność i możliwość rozmowy są dla poszkodowanych bardzo ważne. Zapytaj, jak się czują i dajmy im przestrzeń na wyrażenie swoich emocji.
- Zachęcaj do korzystania z profesjonalnej pomocy: Po silnych traumatycznych wydarzeniach, takich jak powódź, ofiary mogą potrzebować wsparcia psychologicznego. Przekaż rzetelne informacje na temat dostępnych usług psychologicznych i grup wsparcia. Można też przekazać voucher na opiekę psychologiczną.
Wspieraj w długoterminowo
- Pamiętaj o długoterminowej perspektywie. Powrót do normalności po powodzi to proces, który trwa miesiące, a nawet lata. Oprócz natychmiastowej pomocy, ważne jest wspieranie inicjatyw odbudowy infrastruktury, mieszkań czy wsparcia zdrowia psychicznego.
- Zaangażuj się na dłużej. Jeśli jest taka możliwość, zaoferujmy swoją pomoc także na późniejszych etapach, gdy emocje opadają, a potrzeby stają się bardziej ukierunkowane. Takim wsparciem może być też oferowanie zatrudnienia, czy pomoc w odbudowie firm lokalnych.
Działaj w porozumieniu z lokalnymi władzami i organizacjami
- Unikaj działań na własną rękę. Żeby pomoc była skuteczna, działajmy w koordynacji z lokalnymi służbami, samorządami i organizacjami humanitarnymi. To zapobiega dublowaniu działań i sprawia, że pomoc jest lepiej zorganizowana. Dobrym rozwiązaniem jest też zorganizowanie grupy pomocowej np. wśród współpracowników czy znajomych.
- Poznaj lokalne zasoby i procedury. Warto się dowiedzieć, jak działa system pomocy w danym regionie, aby nasza pomoc mogła być efektywna i zgodna z procedurami.
Dbaj o siebie, pomagając innym
- Zadbaj o swoje emocje. Pomoc poszkodowanym w wyniku katastrof może być emocjonalnie wyczerpująca. Pamiętajmy, aby zadbać o swoje zdrowie psychiczne, by móc długoterminowo wspierać innych.
- Unikaj „syndromu zbawcy": Pomaganie jest wartościowe, ale warto pamiętać, że nie zawsze jesteśmy w stanie naprawić wszystko. Ważne jest, aby nie przytłoczyć się nadmierną odpowiedzialnością, żeby szukać sojuszników i tych, którzy wiedzą jak pomagać.