Dzięki umiejętności mówienia dziecko może wyrazić to, co czuje, swoje pragnienia, a dzięki rozumieniu mowy poznaje świat.
Na konsultacje do logopedy warto wybrać się zawsze, kiedy mamy jakiekolwiek wątpliwości co do prawidłowego rozwoju mowy naszego dziecka. Lepiej dmuchać na zimne, niż zaniedbać sprawę, czego efektem są najczęściej osoby dorosłe, borykające się z wadami wymowy.
Etapy rozwoju mowy dziecka
Rozwój mowy dziecka od chwili narodzin do 7. roku życia możemy podzielić na cztery okresy: melodii, wyrazu, zdania oraz swoistej mowy dziecka.
Okres melodii – czas od narodzin do 1 roku. Pierwszym komunikatem jest krzyk, dziecko wyraża przy jego pomocy swoje potrzeby. Około 2.-3. miesiąca dziecko wydaje z siebie przypadkowe dźwięki (takie jak: gli, tli, kli, gla), to tzw. głużenie, należy pamiętać, że głużą również dzieci głuche.
Głużenie to oznaka dobrego samopoczucia, początkowo jest przypadkowe, z czasem jednak dziecko reaguje tymi dźwiękami, na przykład na widok bliskiej osoby. Około 6. miesiąca dziecko powtarza usłyszane dźwięki, wtedy mówimy o gaworzeniu np. sylaby ma-ma, ta-ta, ba-ba, nie mają one jednak jeszcze konkretnego znaczenia.
Warto też wiedzieć, że rozwój mowy w tym okresie następuje równolegle z rozwojem fizycznym, np. głużeniu towarzyszy umiejętność unoszenia głowy, gaworzeniu – umiejętność siadania, pierwszym wyrazom – pozycja pionowa, stawanie na nóżki.
Okres wyrazu – czas między 1. a 2. rokiem życia. To wtedy pojawiają się pierwsze słowa takie jak: mama, tata, baba, dziecko wymawia już samogłoski ustne: a, u, i, e oraz spółgłoski: p, b, m, d, t, n, ś, ć, czasem również: ź, dź, a także zmiękczone: pi, bi, mi. W tym okresie rozumie więcej zdań, słów, wyrażeń niż jest w stanie samodzielnie wypowiedzieć.
Dziecko upraszcza również wypowiadane słowa, wymawiając pierwszą sylabę lub końcówkę wyrazu, np.: miś – mi, zobacz – ać. W tym okresie następuje intensywny rozwój ruchowy, jak i umysłowy, rozwija się spostrzegawczość i pamięć, dziecko zaczyna chodzić, towarzyszy temu wypowiadanie coraz większej ilości słów.
Okres zdania – czas między 2. a 3. rokiem życia, wtedy możemy odnotować pierwsze proste zdania, dziecko wymawia prawidłowo spółgłoski: p, b, m, f, q, k, g, h, t, d, n, l, samogłoski ustne: a, o, u, e, y, i, a, czasami również samogłoski nosowe: ę, ą, pod koniec tego okresu realizuje też spółgłoski: s, z, c, dz.
Okres swoistej mowy dziecka – od 3. do 7. roku życia
Dziecko 3-letnie powinno już wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe, spółgłoski: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j. Potrafi również wypowiedzieć poprawnie w izolacji głoski:
s, z, c, dz, jednak w mowie potocznej często zastępuje je jeszcze głoskami łatwiejszymi – ś, ź, ć, dź. Mowa się rozwija, dziecko wzbogaca swój zasób słownictwa, buduje coraz więcej zdań złożonych. U czterolatków w dalszym ciągu mogą występować zniekształcenia głosek.
Dalsza część artykułu na stronie .