Kobieta spodziewająca się dziecka poddawana jest szeregu badaniom, m.in. po to, aby kontrolować prawidłowość rozwoju płodu. Obok badania USG, istotną rolę odgrywa kardiotokografia (KTG). Na czym polega? W jakim celu wykonuje się KTG? Jakie są jej normy i co oznaczają jej liczby? Poznaj odpowiedzi na najważniejsze pytania.
Badanie KTG jest jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych, dzięki któremu możliwe jest monitorowanie przebiegu ciąży. Pozwala rejestrować czynność serca płodu oraz skurcze macicy, dając wiele cennych informacji dotyczących zbliżającego się porodu.
- Kardiotokografia jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym
KTG to norma – jest badaniem bezinwazyjnym, dzięki któremu możliwe jest rejestrowanie pracy serca płodu oraz czynności skurczowej macicy.
Polega na umieszczeniu na brzuchu kobiety dwóch pasów z czujnikami: jeden monitoruje bicie serca dziecka, a drugi – rejestruje skurcze.
- Badanie KTG wykonuje się pod koniec ciąży
Pierwszą kardiotokografię przeprowadza się w końcówce ciąży – w okolicach przewidywanego terminu porodu oraz w trakcie samego porodu. Jeżeli jednak istnieją wskazania, można je wykonać dużo wcześniej, np. po 25 tygodniu ciąży.
- Czas trwania badania KTG
Standardowo kardiotokografia trwa około 30 minut. Czas ten może ulec wydłużeniu, jeśli pojawiają się niepokojące sygnały lub istnieją ku temu podstawy – wówczas badanie może trwać nawet 60 minut.
- Jakie powinny być prawidłowe wyniki KTG? Co oznaczają liczby?
KTG rejestruje „średnią” częstotliwość bicia serca dziecka – bez akceleracji i deceleracji. Otrzymany wynik powinien mieścić się w granicach od 110 do 150 uderzeń na minutę.
- Wynik KTG poniżej normy (o co najmniej 10 uderzeń) świadczy o bradykardii.
- Wynik KTG powyżej normy może wskazywać na tachykardię.
Przyczyną obu zaburzeń może być niedotlenienie, kłopoty z krążeniem krwi czy choroby przewlekle występujące u mamy.
Warto przy tym mieć świadomość, że badanie KTG nie tylko pokazuje odstępstwa od norm, ale i pozwala na obserwację zmienności liczby uderzeń serca na minutę. U zdrowego dziecka zauważalne są niewielkie przyspieszenia akcji serca (tzw. akceleracje) – powinny pojawić się co najmniej 2 razy w ciągu 10 minut. Natomiast okresowe zwolnienia akcji serca (tzw. deceleracje) nie powinny w ogóle występować.
- Na czym polega test stresowy?
Standardowe badanie KTG to test niestresowy. Jeżeli uzyskane wyniki nie są prawidłowe, wówczas lekarz może zlecić tzw. test stresowy. Jego przebieg jest podobny do testu niestresowego – różnica polega jedynie na podanie kobiecie oksytocyny przed rozpoczęciem pomiarów.
Test stresowy wykonywany jest w przypadku braku akceleracji bicia serca płodu, które zwyczajowo powinny pojawiać się raz na jakiś czas.
- Nieprawidłowe wyniki KTG poza normami – nie zawsze niepokojące?
Czasami zdarza się tak, że badanie KTG daje nieprawidłowy wynik. Dla każdej przyszłej mamy jest to powód do zmartwień, ale jak się okazuje – nie zawsze słusznych.
Niekiedy za nieprawidłowy odczyt odpowiada nieodpowiednia pozycja przyjęta przez kobietę. Może się to zdarzyć m.in. przy leżeniu na wznak – dochodzi wówczas do uciskania żyły głównej lub pępowiny płodu. Dlatego lekarze zalecają, aby KTG było wykonywane w pozycji na lewym boku.
- Czy kardiotokografia rejestruje skurcze porodowe?
Tak. Zapis badania składa się z dwóch wykresów: wyższy informuje o akcji serca płodu, zaś niższy – o czynności skurczowej macicy. Można z niego odczytać występowanie skurczów porodowych – jeśli są częste i mocne, wówczas wykres będzie prezentował duże wahania.
- Jak często należy wykonywać badanie KTG?
Zwyczajowo pierwsze badanie wykonuje się w okolicach 38 tygodnia ciąży. Im bliżej daty porodu, tym częstotliwość KTG zwiększa się – w końcówce lekarz może zlecać to badanie nawet co 2-3 dni aż do momentu porodu.
Kardiotokografia może być wykonywana wcześniej i częściej, jeśli ciężarna nie czuje ruchów płodu lub są one słabsze niż do tej pory. Regularne poddawanie się badaniu dotyczy również kobiet, które doznały urazu brzucha, miały krwawienie z pochwy, zdiagnozowano u nich cukrzycę ciążową czy borykają się z nadciśnieniem tętniczym.
- Kardiotokografia jest płatna?
Kardiotokografia, podobnie jak inne badania w okresie ciąży, są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeżeli więc kobieta objęta jest nieodpłatną opieką medyczną, KTG jest bezpłatne.
