Kobieta spodziewająca się dziecka poddawana jest szeregu badaniom, m.in. po to, aby kontrolować prawidłowość rozwoju płodu. Obok badania USG, istotną rolę odgrywa kardiotokografia (KTG). Na czym polega? W jakim celu wykonuje się KTG? Co oznaczają liczby będące wynikiem badania i jakie są jego normy? Poznaj odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące KTG w ciąży.
Badanie , dzięki któremu możliwe jest monitorowanie przebiegu ciąży. Pozwala rejestrować czynność serca płodu oraz skurcze macicy, dając wiele cennych informacji dotyczących zbliżającego się porodu.
- Kardiotokografia jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym
KTG w ciąży to norma – jest badaniem bezinwazyjnym, dzięki któremu możliwe jest rejestrowanie pracy serca płodu oraz czynności skurczowej macicy.
Polega na umieszczeniu na brzuchu kobiety dwóch pasów z czujnikami: jeden monitoruje bicie serca dziecka, a drugi – rejestruje skurcze.
- Badanie KTG wykonuje się pod koniec ciąży
Pierwszą kardiotokografię przeprowadza się w końcówce ciąży – w okolicach przewidywanego terminu porodu oraz w trakcie samego porodu. Jeżeli jednak istnieją wskazania, KTG w ciąży można wykonać dużo wcześniej, np. po 25 tygodniu.
- Czas trwania badania KTG w ciąży
Standardowo kardiotokografia trwa około 30 minut. Czas ten może ulec wydłużeniu, jeśli pojawiają się niepokojące sygnały lub istnieją ku temu podstawy – wówczas badanie może trwać nawet 60 minut.
- Jakie powinny być prawidłowe wyniki KTG? Co oznaczają liczby i jak dokonać odczytu badania?
KTG rejestruje „średnią” częstotliwość bicia serca dziecka – bez akceleracji i deceleracji. Otrzymany wynik powinien mieścić się w granicach od 110 do 150 uderzeń na minutę.
- Wynik KTG poniżej normy (o co najmniej 10 uderzeń) świadczy o bradykardii.
- Wynik KTG powyżej normy może wskazywać na tachykardię.
Przyczyną obu zaburzeń może być niedotlenienie, kłopoty z krążeniem krwi czy choroby przewlekle występujące u mamy.
Warto przy tym mieć świadomość, że prawidłowy odczyt badania KTG nie tylko pokazuje odstępstwa od norm, ale i pozwala na obserwację zmienności liczby uderzeń serca na minutę. U zdrowego dziecka zauważalne są niewielkie przyspieszenia akcji serca (tzw. akceleracje) – powinny pojawić się co najmniej 2 razy w ciągu 10 minut. Natomiast okresowe zwolnienia akcji serca (tzw. deceleracje) nie powinny w ogóle występować.
- Na czym polega test stresowy?
Standardowe badanie KTG w ciąży to test niestresowy. Jeżeli uzyskane wyniki nie są prawidłowe, wówczas lekarz może zlecić tzw. test stresowy. Jego przebieg jest podobny do testu niestresowego – różnica polega jedynie na podanie kobiecie oksytocyny przed rozpoczęciem pomiarów.
Test stresowy wykonywany jest w przypadku braku akceleracji bicia serca płodu, które zwyczajowo powinny pojawiać się raz na jakiś czas.
- Nieprawidłowe wyniki KTG – jak odczytać i kiedy należy uznać je za niepokojące?
Czasami zdarza się tak, że badanie KTG daje nieprawidłowy wynik. Dla każdej przyszłej mamy niepokojący odczyt badania to powód do zmartwień, ale jak się okazuje – nie zawsze słusznych.
Niekiedy za nieprawidłowy odczyt odpowiada nieodpowiednia pozycja przyjęta przez kobietę. Może się to zdarzyć m.in. przy leżeniu na wznak – dochodzi wówczas do uciskania żyły głównej lub pępowiny płodu. Dlatego lekarze zalecają, aby KTG było wykonywane w pozycji na lewym boku.
- Czy kardiotokografia w ciąży rejestruje skurcze porodowe?
Tak. Zapis badania składa się z dwóch wykresów: wyższy informuje o akcji serca płodu, zaś niższy – o czynności skurczowej macicy. Można z niego odczytać występowanie skurczów porodowych – jeśli są częste i mocne, wówczas wykres będzie prezentował duże wahania.
- Jak często należy wykonywać badanie KTG?
Zwyczajowo pierwsze badanie wykonuje się w okolicach 38 tygodnia ciąży. Im bliżej daty porodu, tym częstotliwość KTG zwiększa się – w końcówce lekarz może zlecać to badanie nawet co 2-3 dni aż do momentu porodu.
Kardiotokografia może być wykonywana wcześniej i częściej, jeśli ciężarna nie czuje ruchów płodu lub są one słabsze niż do tej pory. Regularne poddawanie się badaniu KTG w ciąży dotyczy również kobiet, które doznały urazu brzucha, miały krwawienie z pochwy, zdiagnozowano u nich cukrzycę ciążową czy borykają się z nadciśnieniem tętniczym.
- Kardiotokografia w ciąży jest płatna?
Kardiotokografia, podobnie jak inne badania w okresie ciąży, są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeżeli więc kobieta objęta jest nieodpłatną opieką medyczną, KTG jest bezpłatne.