Czy miłość naprawdę nie zna wieku? Naukowcy dowodzą, że różnica lat między partnerami może wpływać nie tylko na dynamikę relacji, ale nawet na długość życia. Oto siedem naukowych faktów o związkach z różnicą wieku. Niektóre obalają mity, inne potwierdzają to, co przeczuwaliśmy od dawna.
Mówi się, że miłość nie pyta o wiek. Czy jednak rzeczywiście różnica wieku w związku jest bez znaczenia? Z badań wynika, że data urodzenia partnera może wpływać nie tylko na dynamikę relacji, ale nawet na długość życia. Profesor Sebastian Ocklenburg z MSH Medical School w Hamburgu zebrał wyniki kilku najnowszych badań nad związkami z różnicą wieku. Wnioski mogą zaskakiwać. Niektóre stereotypy okazują się mieć naukowe podstawy, inne wciąż pozostają tylko mitami.
Oto siedem naukowych faktów, które mogą zmienić twoje podejście odnośnie tzw. związków z różnicą wieku.
To jeden z najbardziej znanych i zarazem najlepiej potwierdzonych efektów. Badanie Svena Drefahla z Uniwersytetu Sztokholmskiego, obejmujące tysiące par, wykazało, że mężczyźni żyją dłużej, jeśli mają młodszą żonę. Dla przykładu, panowie, których partnerka była o 15 lat młodsza, mieli aż o 4% niższe ryzyko zgonu niż ich rówieśnicy z partnerkami w podobnym wieku. Dlaczego tak się dzieje? Częściowo dlatego, że młodszy partner może dostarczać więcej energii, optymizmu i aktywności społecznej, co pozytywnie wpływa na zdrowie. Z drugiej strony młodsza osoba częściej jest w stanie zapewnić wsparcie i opiekę w późniejszych latach życia.
U kobiet wygląda to zgoła inaczej. Najniższe ryzyko zgonu mają kobiety, które są w związku z mężczyzną w tym samym wieku.Badacze tłumaczą to m.in. tym, że kobiety częściej pełnią rolę opiekunek i relacja z dużo młodszym partnerem może być dla nich psychologicznie i społecznie bardziej obciążająca.
Choć w mediach coraz częściej mówi się o związkach „kuguarzyc” z młodszymi mężczyznami, w rzeczywistości to wciąż relatywnie rzadkie zjawisko. Z danych zebranych przez Drefahla wynika, że trzech na czterech mężczyzn (75%) jest starszych od swoich partnerek, około 15% jest w związkach z rówieśnicami, a tylko 10% mężczyzn ma starsze partnerki.
To pokazuje, że mimo społecznych przemian i większej akceptacji dla nietypowych układów, tradycyjny model związku starszego mężczyzny i młodszej kobiety nadal dominuje. Wiele kobiet wciąż obawia się ocen lub stereotypów, mimo że coraz więcej związków „odwróconych wiekowo” okazuje się trwałych i satysfakcjonujących.
Badanie czeskich i irlandzkich naukowców pod kierownictwem Jaroslava Gottfrieda, przeprowadzone na dużej grupie Europejczyków, pokazało, że im jesteśmy starsi, tym bardziej preferujemy młodszych partnerów. Zjawisko to dotyczy obu płci, ale jest znacznie silniejsze u mężczyzn. Dla przykładu, 70-letni mężczyźni średnio preferowali partnerki w wieku 58 lat. Natomiast 70-letnie kobiety najczęściej wskazywały na partnera w wieku 68–69 lat.
To oznacza, że mężczyźni wyobrażają sobie związek z osobą o 10–12 lat młodszą, kobiety natomiast wolą relacje bardziej partnerskie wiekowo. Badacze tłumaczą to częściowo ewolucyjnie (mężczyźni reagują na oznaki młodości i płodności), ale też kulturowo. Młodość wciąż bywa utożsamiana z atrakcyjnością i „wartością” w relacjach romantycznych.
Globalna analiza danych na temat heteroseksualnych związków ze 130 krajów pokazała, że mężczyźni są średnio o 4,2 roku starsi od swoich partnerek. To pokazuje, że związek z różnicą wieku nie jest wcale wyjątkiem, a raczej normą.
Współczesne pary częściej się spotykają w różnych kontekstach społecznych i zawodowych, a rozwój technologii oraz mobilność sprawiają, że różnica wieku przestaje być barierą. Nadal jednak istnieje wyraźna tendencja. W większości kultur to mężczyzna jest starszy.
Choć średnia różnica wieku wynosi nieco ponad 4 lata, w poszczególnych krajach rozpiętość jest ogromna. W badaniu wykazano, że:
- w Ameryce Północnej mężczyźni są średnio starsi o 2,2 roku,
- w Europie – o 2,7 roku,
- w Bangladeszu – o 8,7 roku,
- w Nigerii – o 11,8 roku,
- a w Gambii – aż o 14,8 roku.
Autorzy badania podkreślają, że te różnice mają charakter kulturowy i ekonomiczny. W krajach o wyższej pozycji kobiet i większej niezależności finansowej różnice wieku są mniejsze. W społeczeństwach, gdzie stabilność ekonomiczna partnera ma większe znaczenie, różnica wieku jest wyraźniejsza.
Jak wynika z tegorocznych badań, starszy partner w związku z dużą różnicą wieku częściej deklaruje wyższy poziom satysfakcji. Szczególnie dotyczy to mężczyzn. Ci, którzy byli co najmniej o 7 lat starsi od swojej partnerki, opisywali relację jako bardziej satysfakcjonującą, pełną energii i bliskości emocjonalnej.
U kobiet efekt ten nie był tak wyraźny. Niezależnie bowiem od tego, czy partner był młodszy czy starszy, poziom zadowolenia pozostawał podobny. Może to oznaczać, że kobiety w większym stopniu oceniają związek przez pryzmat jakości relacji, a nie różnicy wieku.
To samo badanie pokazało, że młodsze kobiety częściej odczuwają poczucie finansowej stabilności, gdy są w związku ze starszym mężczyzną. Wynika to prawdopodobnie z różnic w statusie zawodowym i majątkowym.
Co ciekawe, młodsi mężczyźni w relacjach ze starszymi kobietami nie zgłaszali podobnego efektu. Dla nich kwestie materialne miały mniejsze znaczenie, a relacja częściej opierała się na emocjonalnej bliskości czy wspólnych zainteresowaniach.
Artykuł opracowany na podstawie: S. Ocklenburg, „Age Gaps in Relationships: 7 Scientific Facts”, psychologytoday.com [dostęp: 3.11.2025]