Chociaż uroczysta gala oscarowa odbędzie się dopiero w marcu, a nominacje zostaną ogłoszone w drugiej połowie stycznia, już teraz wiadomo, że spore szanse na statuetki mają w tym roku polscy twórcy: operator Łukasz Żal oraz kostiumografki Małgorzata Turzańska i Małgorzata Karpiuk. Oto wszystko, co warto wiedzieć o polskich akcentach na oscarowej shortliście i nie tylko.
Amerykańska Akademia Filmowa ogłosiła właśnie oscarowe shortlisty w 12 kategoriach, dając tym samym pierwsze wskazówki, które tytuły i jacy twórcy będą liczyć się w tegorocznym wyścigu. Co szczególnie cieszy? Nie zabrakło w nich polskich akcentów. Na liście znalazł się bowiem Łukasz Żal, dwukrotnie nominowany do Oscara operator („Ida”, „Zimna wojna”), autor zdjęć do filmu „Hamnet” w reżyserii Chloé Zhao, twórczyni nagrodzonego Oscarem za najlepszy film dramatu „Nomadland”. Co ciekawe, to jego kolejna międzynarodowa współpraca po „Strefie interesów” Jonathana Glazera, „Może pora z tym skończyć” Charliego Kaufmana oraz „Circus Maximus” Travisa Scotta. Jeśli Żal faktycznie otrzyma nominację, będzie to już czwarta szansa polskiego twórcy na tę statuetkę.
To jednak nie koniec dobrych wieści dla Polaków. Na predykcjach do nominacji znalazła się również pracująca przy filmie kostiumografka Małgorzata Turzańska – krakowianka, która od lat mieszka w Nowym Jorku i projektuje stroje do filmów, seriali, teledysków oraz spektakli teatralnych (tworzyła kostiumy m.in. do „Stranger Things” i dla Joaquina Phoenixa, a także współpracowała przy filmach „Aż do piekła” z Jeffem Bridgesem, „Plan Maggie” z Gretą Gerwig czy „Wydarzyło się w Teksasie” z Rooney Marą). Jej subtelne projekty wykorzystane w filmie „Hamnet” świetnie oddają natomiast emocje bohaterów.
Dla przypomnienia: „Hamnet” (polska premiera 23 stycznia 2026 r.) – adaptacja powieści Maggie O’Farrell – to historia Agnes (Jessie Buckley), żony Williama Szekspira (Paul Mescal), próbującej pogodzić się ze stratą syna. Film opowiada więc o żałobie, miłości oraz uzdrawiającej sile sztuki. W rolach głównych występują również Emily Watson oraz Joe Alwyn. Co więcej, produkcją cieszy się obecnie dużą popularnością na międzynarodowych festiwalach i ma szanse na wiele oscarowych nominacji.
Czytaj także: Polacy, którzy zdobyli Oscara – i ci, którzy byli o krok. Zobacz, kto z naszych rodaków triumfował w Hollywood
Jeśli chodzi o kostiumy, spore szanse na nominację ma również Małgorzata Karpiuk za film „The Testament of Ann Lee” (polska premiera 13 marca 2026 r.) w reżyserii Mony Fastvold z Amandą Seyfried w roli głównej. Epicka baśń przybliża widzom historię jednej z najbardziej kontrowersyjnych kobiet swoich czasów: XVIII-wiecznej przywódczyni religijnej, mistyczki i charyzmatycznej założycielki Ruchu Shakerów, którą nazywano „żeńskim Chrystusem”. Prześladowana za swój kult (wierni czcili ją poprzez żywiołowe pieśni i tańce) oraz podważanie doktryn Kościoła wyemigrowała do Nowego Jorku, gdzie kontynuowała nawracanie ludzi i zbudowała jedną z największych utopijnych wspólnot w historii Ameryki. Inspirowany prawdziwymi wydarzeniami film pokazuje więc kulisy budowania przez nią z pozoru idealnej społeczności. Historyczne kostiumy autorstwa Karpiuk wzmacniają natomiast duchowy i społeczny wymiar filmu.
Karpiuk pracowała już wcześniej przy oscarowej produkcji, „Strefie interesów” Jonathana Glazera, co tylko potwierdza, że potrafi pracować w filmach o najwyższym artystycznym wyrazie. „The Testament of Ann Lee” tylko wzmacnia to przekonanie. Surowość życia, religijna dyscyplina i świadome odrzucenie nadmiaru znalazły odbicie w ręcznie wykonanych kostiumach, które noszą ślady czasu, pracy i napraw – są funkcjonalne, oszczędne i przejmująco prawdziwe. To właśnie ta uczciwość wobec materii i epoki sprawiła, że nazwisko Karpiuk pojawiło się w shortlistowych analizach branżowych.
Na oscarowej shortliście Polaków doceniono również w kategorii „najlepszy animowany film krótkometrażowy”, gdzie znalazł się „Autokar” w reżyserii Sylwii Szkiłądź, a szansę na nominację dla „fabularnego filmu krótkometrażowego” ma film „Taty nie ma” Jana Saczka. Czy nasi rodacy odbiorą w tym roku prestiżowe statuetki? Tego dowiemy się już 16 marca 2026 r. Nominacje zostaną natomiast ogłoszone 22 stycznia.