Lata 20., lata 30 – co to był za czas! Imprezy takie jak wtedy już się nie powtórzą. W sylwestra i w karnawale najlepsze lokale stolicy tętniły życiem, podobnie jak modne uzdrowiska – Krynica Zdrój czy Zakopane. Huczne bale, maskarady i rauty przyciągały artystyczno-intelektualną śmietankę II RP, która spragniona była niecodziennych wrażeń. Na imprezach występowały żywe prosiaki i szympansy, na stołach ustawiano piętrowe konstrukcje z wykwintnych potraw, a do sal balowych wprowadzano… konie. Choć nie wszystkie ekscesy tamtych lat uwieczniono na zdjęciach, w archiwach zachowało się wiele fotografii, które pozwalają poczuć namiastkę atmosfery międzywojnia.
W odrodzonej II RP kultura imprezowania przeżywała rozkwit. Może chodziło o odreagowanie wielu lat niewoli naznaczonych konfliktami i niepokojami? Tuż po odzyskaniu niepodległości modne były bale patriotyczne – jeszcze nie tak szalone i widowiskowe, jak dancingi organizowane dekadę później. Dla elit II RP najjaśniejszym punktem karnawału było Przyjęcie Noworoczne na Zamku Królewskim w Warszawie organizowane przez prezydenta Ignacego Mościckiego. Gości wydarzenia, wśród których nie brakowało dyplomatów, wojskowych, urzędników i ludzi kultury, witali lokaje ubrani w liberie z czasów Stanisława Augusta. Na stołach królowały potrawy wyłącznie z rodzimych produktów, a podawano je na porcelanowej zastawie z polskim orłem. Mimo swojej doniosłości, przyjęcie prezydenta było wykpiwane w kabaretach, jako że uchodziło za potwornie sztywne i ściśle określone protokołem.
Towarzystwo artystyczne wolało bawić się na imprezach o mniej zobowiązującej formule. Co roku organizowano więc bale filmowców, dziennikarzy, bal prasy sportowej, a także najbardziej prestiżowy – Bal Mody w Hotelu Europejskim. Było to towarzyskie wydarzenie sezonu będące odpowiednikiem amerykańskiej Met Gali, tyle że w epoce polski międzywojennej. Przyciągało najbardziej stylowe osobistości ze świata filmu, teatru i szeroko pojętej sztuki. Najbardziej jednak ekscytowało żeńską część zaproszonych gości. Gościnie balu jeszcze przed Bożym Narodzeniem zaczynały szykować najmodniejsze kreacje na ten jedyny w swoim rodzaju wieczór. Gwiazdy, które stać było na suknie od projektantów, co roku rywalizowały o tytuł „Królowej Mody”. A było się o co bić, bo królowa balu przez cały kolejny rok otrzymywała od polskich marek modowych dowolnie wybrane przez siebie kreacje – za darmo! Czyli trochę jak współczesne influencerki. Do znanych laureatek konkursu należały m.in. Loda Halama, Nina Andrycz i Zula Pogorzelska.
Bal Mody był jednak nie tylko wielką imprezą towarzyską, ale także wydarzeniem o charakterze PR-owym. Jako że szczegółowo relacjonowano go w prasie, stanowił okazję do promocji polskich domów mody, pracowni krawieckich, zakładów fryzjerskich i luksusowych sklepów z odzieżą. Wśród nich topowe miejsce zajmował Dom Mody Bogusława Hersego, nazywanego „polskim Diorem”. Mieć suknię od Hersego – wtedy to było coś. Podobnie jak garnitur od Zaręby i perfumy of Guerlain czy Atkinsona (które również reklamowały się podczas wydarzenia).
Jak bawiono się na Balu Mody i innych hucznych imprezach dwudziestolecia? Oto fotograficzna podróż po najgłośniejszych, najbardziej prestiżowych balach i przyjęciach II RP.
Przyjęcie noworoczne u prezydenta RP Ignacego Mościckiego, 1933 rok
Przyjęcie miało charakter bankietu. Nie tańczono na nim, lecz rozmawiano przy kolacji podawanej w Sali Rycerskiej.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Goście zmierzający na Przyjęcie Noworoczne prezydenta, 1937 rok
Na Zamku Królewskim obowiązywał ścisły dress code. Damy przyodziewały wytworne toalety, panowie fraki.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w Warszawie, 1933 rok
Z tyłu, czwarty z lewej, siedzi Eugeniusz Bodo, obok niego pochodząca z Polinezji Anna Chevalier zwana Reri. Bodo zagrał z nią w filmie „Czarna perła”.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1938 rok
„Adria” była legendą w stolicy. Lokal miał obrotowy parkiet taneczny, który był jednym z pierwszych tego typu w Warszawie. Oferował też klimatyzację, co było absolutną rzadkością w tamtych czasach. Goście mogli zamawiać nowoczesne koktajle przy amerykańskim barze, w którym podawano też Coca-Colę – napój bardzo trudny do zdobycia w Polsce lat 30.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal prasy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1934 rok
Od lewej widoczni aktorzy: Zofia Kajzer, Janina Martini, Konrad Tom, Aleksander Żabczyński, Alina Żeliska oraz reżyser teatralny Fryderyk Jarossy.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal prasy w Krakowie, 1932 rok
Na zdjęciu widoczni m.in. dziennikarz Józef Flach, redaktor „Światowida” (drugi z lewej) i śpiewak Jan Kiepura (piąty z lewej).
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w teatrze rewiowym Morskie Oko w Warszawie, 1930 rok
Widoczni aktorzy: Zula Pogorzelska (pierwsza z lewej), Janina Sokołowska, Władysław Walter (drugi z lewej) oraz Eugeniusz Bodo.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w kasynie 1. Pułku Szwoleżerów w Warszawie, 1932 rok
Z lewej strony klęczy najsłynniejszy imprezowicz II RP, generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski – ulubieniec warszawskiej socjety, bywalec kawiarni, kabaretów i salonów artystycznych. Znany barwnego stylu życia i szalonych pomysłów. Miał się założyć, że wjedzie na pierwsze piętro „Adrii” na koniu, czego ostatecznie nie dokonał. „Skończyły się żarty, zaczęły się schody” – skwitował ten akt ułańskiej fantazji, a jego słowa weszły do języka potocznego.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal prasy sportowej w Zakopanem, 1934 rok
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Maskarada u państwa Dąbrowskich w Krakowie, 1930 rok
Na zdjęciu w dolnym rzędzie widać gości w maskach karnawałowych. Dąbrowscy stanowili jedną z najbardziej wpływowych rodzin Krakowa. Marian Dąbrowski był prasowym magnatem i filantropem, założycielem „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. W latach 30. Jego rodzina organizowała modne przyjęcia, na których gościli dziennikarze i politycy.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal filmu polskiego w Warszawie, 1939 rok
Na zdjęciu Aktorka Ina Benita i reżyser filmowy Mieczysław Krawicz. Benita słynęła ze zmysłowych, odważnych sukni w stylu Hollywood, które zwracały na siebie uwagę. W podobnych kreacjach grała w filmach (np. „Dwie Joasie”).
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal filmu polskiego w Warszawie, 1939 rok
Swoje bale organizowali też aktorzy i filmowcy. Tu widać gości balu podczas tańca. Na pierwszym planie widnieje aktorka Tamara Wiszniewska z mężem.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal dobroczynny „Przyjaciół Sztuki Polskiej” w Warszawie, 1938 rok
Uczestniczki balu w eleganckich sukniach: baronowa Krystyna Coche oraz pani Nedy Trajanow, córka posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Bułgarii w Polsce.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal dobroczynny „Przyjaciół Sztuki Polskiej” w Warszawie, 1938 rok
Aktorzy Kazimierz Krukowski „król karnawału” i Helena Grossówna z tytułem „królowej karnawału” podczas tańca.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Maskarada w „Patrii” w Krynicy Zdroju, 1937 rok
„Patria” była luksusowym hotelem powstałym z inicjatywy światowej sławy śpiewaka i aktora Jana Kiepury. Wybitny tenor gościł w niej arystokratów z całej Europy. Przyjęcie ze zdjęcia zostało urządzone podczas pobytu książęcej pary holenderskiej w Krynicy Zdroju, na zakończenie karnawału. Od lewej przy stole widoczni: hr. Kurnatowski, Jan Kiepura, Marta Eggerth (węgierska aktorka, żona śpiewaka), książę Barnhard Lippe-Biesterfeld, księżniczka Juliana, hr. Józef Mielżyński-Wichliński, pani Juraszowa, radca Zaleski i profesor Antoni Jurasz.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1932 rok
Na zdjęciu kierownik i współwłaściciel „Adrii” Franciszek Moszkowicz trzyma na kolanach… żywe prosię.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1935 rok
Trzy lata później Moszkowicz pojawi się w swoim lokalu z szympansem. Na drugim planie widoczna orkiestra i uczestnicy balu
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1935 rok
Adolf Dymsza w szampańskim nastroju.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal Mody w Hotelu Europejskim w Warszawie, 1929 rok
Wystrojone towarzystwo gotowe do zabawy. U kobiet widać jeszcze wiele wpływów stylu „roaring 20s” – między innymi krótkie fryzury a’la Louise Brooks.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal Mody w Hotelu Europejskim w Warszawie, 1933 rok
Na zdjęciu widoczni od lewej: aktorka Nina Grudzińska, Zbigniew Staniewicz i Janina Brochwicz.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal Mody w Hotelu Europejskim w Warszawie, 1936 rok
Na tej imprezie gościła stylowa socjeta Warszawy. Od lewej widoczni m.in.: Irena Popielska, Leopold Brodziński, Zofia Fedyczkowska, Lucyna Szczepańska, Fryderyk Jarossy, Jerzy Olgierd, Krystyna Łuszczewska, Nina Grudzińska, Stefania Górska i Witold Zdzitowiecki.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal Mody w Hotelu Europejskim w Warszawie, 1938 rok
Aktorka Nina Andrycz w jedwabnej sukni z etolą. Goście balu tradycyjnie pozowali fotoreporterom na schodach Hotelu Europejskiego. Potem zdjęcia ich kreacji ukazywały się w prasie.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal Mody w Hotelu Europejskim w Warszawie, 1939 rok
„Król balu” pan Korczak podczas tańca z panią Haliną Drążkiewicz.
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1935 rok
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Bal sylwestrowy w lokalu „Adria” w Warszawie, 1932 rok
(Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)