Piękny uśmiech, świeży oddech, a przede wszystkim profilaktyka próchnicy - na czym polega piaskowanie zębów i jakie daje efekty? – wyjaśnia stomatolożka Ewa Kamińska z Grupy Lux Med.
Co to jest piaskowanie zębów? Na czym polega?
Piaskowanie zębów jest najczęściej zabiegiem uzupełniającym cały proces czyszczenia zębów. Gdy przychodzi do nas pacjent to oceniamy jego potrzeby i do tych potrzeb dostosowujemy zabieg czyszczący: skaling, piaskowanie czy polerowanie. Zwykle te trzy elementy składają się na pełne czyszczenie. Patrzymy, czy pacjent jest palaczem, czy nadużywa kawy i herbaty – wówczas wiadomo, że występuje większy osad i przebarwienia – i tu piaskowanie zębów jest najlepszym rozwiązaniem. Piaskowanie umożliwia dobre wyczyszczenie zarówno powierzchni zębów, jak i przestrzeni międzyzębowych.
Czy samo piaskowanie zębów umożliwia pozbycie się „kamienia” nazębnego? Niektóre złogi można w ten sposób usunąć…
Piaskarka to urządzenie, które działa pod ciśnieniem. Wyrzuca spray wodny i substancję czyszczącą. Dzięki temu dobrze czyści przestrzenie międzyzębowe i inne trudno dostępne miejsca. Piaskowanie zębów polega na usuwaniu nalotów, przebarwień zewnątrzpochodnych i niezmineralizowanych złogów nazębnych. Doczyszcza też kamień.
Jednak sam kamień, czyli zmineralizowane złogi nazębne, usuwa się skalingiem ultradźwiękowym. Skaler wykorzystuje drgania końcówki ultradźwiękowej i spray wodny, aby rozkruszyć te złogi. Oprócz tego mamy szereg szczoteczek i gumek o różnej twardości oraz paseczków ściernych – te narzędzia też wykorzystujemy pomocniczo przy oczyszczaniu zębów. Wszystko to stosuje się razem z pastami polerskimi, nakładanymi na szczoteczkę lub gumkę. Pasty też mają różną ścieralność, którą dostosowujemy do pacjenta. Ja sama po piaskowaniu stosuję zwykle pasty wygładzające.
Czym piaskuje się zęby? Z czego składa się ten „piasek”?
To jest najczęściej węglan sodu. Choć mamy również piaski glicynowe. Te piaski mają różną moc ścieralności i rodzaj piasku jest dostosowany do tego, co należy u pacjenta wyczyścić. U pacjentów, którzy np. mają choroby przyzębia będziemy używać glicyny, czyli najbardziej delikatnego środka. Glicyna przeznaczona jest dla pacjentów o szczególnych wymaganiach: z implantami oraz przy krwawiących dziąsłach.
Czy piaskowanie zębów niszczy szkliwo? Wiele osób się tego obawia.
Nie, piaskowanie zębów nie niszczy szkliwa. Szkliwo ma twardość większą niż wszystkie środki użyte podczas czyszczenia zębów. Zaufajmy personelowi medycznemu, że tak dobierze środki i sposób czyszczenia, iż wszystko przebiegnie bez urazów.
Zdarza się, że czyszczenie zębów trzeba rozkładać na 2-3 wizyty, ze względu na duży osad, czy krwawienie dziąseł.
Czy piaskowanie zębów może dać efekt nadwrażliwości?
Tak, po czyszczeniu może wystąpić nadwrażliwość zębów. Zależy to od indywidualnych cech pacjenta. Jednak piaskowanie zębów to zabieg, który umożliwia dostosowanie do potrzeb pacjenta siły piaskarki, ilości piasku, czy ilości wody. Cały zabieg kończymy zwykle fluoryzacją, która zabezpiecza zęby pacjenta przed nadwrażliwością, a jednocześnie wzmacnia szkliwo fluorem. Po takim czyszczeniu fluor dużo lepiej wnika do zębów.
No właśnie, czy zawsze warto po piaskowaniu zębów zrobić fluoryzację? Ta fluoryzacja zwykle jest w pakiecie. Czy jednak nie wpłynie ona na podrażnienie dziąseł?
Po takim czyszczeniu dziąsła w ogóle mogą być podrażnione, szczególnie, gdy pacjent miał głębsze czyszczenie poddziąsłowe. Jednak fluor nie ma działania podrażniającego dziąsła. Za to fluor jest substancją, która działa przeciwpróchniczo, co zresztą zostało naukowo udowodnione. Szkliwo, wbudowując fluor w swoją strukturę, zamienia hydroksyapatyty na fluoroapatyty szkliwa – są one bardziej odporne na powstawanie próchnicy.
Czy piaskowanie zębów boli? Czy można znieczulić dziąsła?
Piaskowanie zębów raczej nie boli. Nie należy może do najprzyjemniejszych, ale nie powinien sprawiać bólu. Pacjent, u którego występuje nadwrażliwość powinien przed zabiegiem zasygnalizować problem. Tym bardziej, że każde urządzenie ma różną moc, którą można regulować. Stomatolog lub higienistka mogą więc dostosować zabieg do wrażliwości pacjenta. Oczywiście, jeśli piaskowanie zębów bardzo boli, można ostatecznie zastosować znieczulenie. Zdarza się to jednak sporadycznie.
Niektórzy stomatolodzy zalecają piaskowanie zębów jako wymóg do przeglądu dentystycznego...
Założenie jest słuszne, jednak nie jest to regułą. Jeśli mam pacjenta z ubytkami, z bólem, z nagłymi potrzebami - to zaczynam od tego, co jest najpilniejsze.
Faza higienizacyjna pacjenta jest nieodzownym etapem w prowadzeniu i leczeniu pacjenta, ponieważ po wyczyszczeniu lekarz może dobrze ocenić stan szkliwa i obecność ewentualnych ubytków próchnicowych.
Jakie jeszcze efekty daje piaskowanie zębów?
Kamień jest zmineralizowanym złogiem bakteryjnym, który gromadząc się prowadzi do chorób przyzębia. Dlatego piaskowanie zębów przynosi efekty zdrowotne w całej jamie ustnej. Z kolei czyste, bielsze zęby wpływają na lepszy oddech i dają komfort świeżości w jamie ustnej – to są efekty estetyczne, również istotne.
Jak często powinniśmy piaskować zęby?
To zależy od trybu życia, higieny pacjenta, od podatności tkanek. W czasie zwykłej kontroli stomatologicznej warto zapytać o potrzebę czyszczenia. Większy osad dotyczy pacjentów np. w trakcie leczenia ortodontycznego lub palących papierosy. Takie osoby muszą przychodzić na piaskowanie zębów nawet co 2-3 miesiące. Ważne jest jednak utrzymanie własnej codziennej higieny. Higienistka (piaskowanie zębów to jest zabieg najczęściej wykonywany przez higienistki stomatologiczne) może udzielić pacjentowi stosownych porad. Instruktarz higieny powinien być zresztą częścią takiej wizyty. Higienistki ponadto, kontrolując stan jamy ustnej, kierują pacjenta, w razie nieprawidłowości, do leczenia specjalistycznego.
Ewa Kamińska: stomatolog, LUX MED Stomatologia.