Agnieszka Osiecka dziś obchodziłaby 83. urodziny. W hołdzie artystce przypominamy jej 10 najpiękniejszych myśli.
„Często kocha się z przerwami. To znaczy czasem jest tak, że aż brzuch boli i oczy pieką, a czasem jest tak, że można wytrzymać i w ogóle myśli się mocno o czym innym” – tak poetka pisała w liście do Jeremiego Przybory. Fragment pochodzi ze zbioru „Listy na wyczerpanym papierze” (wyd. Agora, 2016).
Za miłością goniła całe życie. Otaczała się mężczyznami od najmłodszych lat – kochali się w niej inteligentni, kulturalni, wybitnie utalentowani mężczyźni, ale też chuligani. Przeżyła wiele intensywnych związków, przyjaźni, flirtów, romansów, małżeństw. Nie raz miała złamane serce. Skutkiem wszystkiego są najpiękniejsze teksty o miłości.
Osiecka nieustannie czegoś poszukiwała, była w ciągłej podróży. Tęsknota była wpisana w jej życie. Uczucie to stało się źródłem inspiracji do lirycznej korespondencji z obiektami jej westchnień.
„Tęsknię do Ciebie przez stół, przy którym siedzimy, tęsknię z fotela na fotel obok, w teatrze czy w kinie. Na szerokość kołdry, która okrywa nas oboje, też potrafię tęsknić do Ciebie – przez drzwi łazienki, w której się kąpiesz, i przez schody, po których idziesz do mnie, i przez naskórek mój, szczelnie przywarty do Twego”
(fragment listu do Jeremiego Przybory ze zbioru „Listy na wyczerpanym papierze”, wyd. Agora, 2016)
Potrafiła podjąć dyskusję zarówno na ważne i wysublimowane tematy, jak i plotkować o rzeczach zupełnie przyziemnych. Nadawało to jej twórczości lekkiego charakteru i sprawiało, że wiersze i piosenki trafiały do każdego a jednocześnie niosły za sobą poważny przekaz. Osiecka swoimi tekstami z pełną świadomością uczyła traktowania rzeczy lżej niż one się przedstawiają. Nie bez przyczyny Maryla Rodowicz śpiewała jej słowami:
„nie daj mi Boże, broń Boże skosztować tak zwanej życiowej mądrości, dopóki życie trwa, póki życie trwa”
(fragment piosenki Maryli Rodowicz „Wielka Woda” ze słowami Agnieszki Osieckiej)
„Kochałam Pana po swojemu, kochałam Pana tak , jak umiem a Pan się na to zgodzić nie mógł, odszedł i zniknął w obcych tłumie… Teraz Pan wzrusza ramionami sam nad zielonym oceanem, a patetyczni zakochani szepcą nad Panem – swoje amen”
(fragment wiersza „Kochałam Pana” z tomiku „Najpiękniejsze wiersze i piosenki”, wyd. Prószyński i S-ka, 2010)
Rzeczywistość ją nudziła. Nie potrafiła stać w miejscu, nienawidziła się przyzwyczajać. Magda Umer mówiła, że „ona nie zaprzyjaźniała się, tylko uwodziła – nieustannie rozkochiwała w sobie ludzi, zwierzęta, rośliny i porzucała w pół kroku, w pół zdania, nagle, może nawet nieoczekiwanie dla niej samej”. Agnieszka miała skłonność do łamania serc, chociaż sama nieustannie doświadczała tego samego.
Agnieszka wielokrotnie podkreślała, że ma w życiu jednego wroga – Agnieszkę Osiecką. Nawet jej najbliżsi przyjaciele przyznawali, że często nie rozumieli jej zachowania, albo rozumieli zupełnie na opak. Ciągle zmieniała nastrój, nie potrafiła nad tym zapanować, a swoje myśli umiała uporządkować tylko w jeden sposób – przelewając je na papier.
„Boję się, że Ty wcale tego moje kochania nie czujesz, bo nie przejawia się ono w żadnej formie dbania o Ciebie. Chciałabym jednak, żebyś pamiętał, że ja o siebie też przecież nie dbam. Jestem czasem dla Ciebie nieczuła, ale ja i dla siebie jestem nieczuła. Zwłaszcza w drobiazgach. Nie zrobię Ci śniadania, ale wiesz - ja i sobie nie zrobię śniadania”
(fragment listu do Jeremiego Przybory ze zbioru „Listy na wyczerpanym papierze”, wyd. Agora, 2016)
Osiecką inspirowało wszystko co znajdowało się wokół niej, ale szczególny rodzaj twórczego natchnienia czerpała z drugiego człowieka. Szczęśliwa czuła się wyłącznie w towarzystwie ludzi, których zachowania rozkładała na czynniki pierwsze i z uporem starała się zrozumieć. W „Rozmowach w tańcu” (wyd. Tenten, 1992) pisała, że „szczęście to jest radość powtarzania. Jeśli ktoś stanął nad ranem w porcie, spojrzał w morze i zobaczył nagle jak niebo pęka i ze stalowej jamy wynurza się rdzawa kreska – jak w rozpalonym piecu – to znaczy… no właśnie, to nic nie znaczy. Bo ten, kto znalazł tam się jeden jedyny raz i się ucieszył raz szaleńczo, to nie jest jeszcze człowiek szczęśliwy. To jest człowiek, któremu się coś udało. (…) Ale człowiek, który chodzi na brzeg codziennie i za każdym razem jest olśniony, to jest człowiek szczęśliwy”
Portem Osieckiej były noce spędzone na rozmowach z kolejnymi znajomymi, po których włóczyła się bez końca, nie mogąc znaleźć swojego miejsca na ziemi.
Lubiła się włóczyć, chodzić na długie spacery, a przede wszystkim do niczego i nikogo się nie spieszyć. Wówczas rozmyślała jeszcze intensywniej, wspominała i szukała odpowiedzi na pytania, które wiatr przywiał jej do głowy.
„Dawniej było łatwiej patrzeć niż teraz. Szedł sobie człowiek po ulicy, patrzył, rozglądał się, aż wypatrzył jakiś fakt. Więc zaraz o tym fakcie coś sobie pomyślał. (…) Ale teraz to nie jest takie proste. Zegarki pognały do przodu, fakty runęły przed siebie, myśli ruszyły z kopyta, wszystko się przemieszało, wszystko szumi jednocześnie albo są same fakty i nie ma żadnych myśli, albo myśli ciurkiem lecą jedna po drugiej jak autobusy i na to wygląda, że jest pożar w kurniku i wyścigi stylem dowolnym”
(fragment opowiadania „Biała bluzka”, Wydawnictwo Literackie, 1998)
Jej wiersze z ostatnich lat przed śmiercią są dramatyczne i smutne, nie jest to ta Osiecka, do której nas przyzwyczaiła. W „Rozmowach w tańcu” otwarcie pisała o swoim alkoholizmie, a w „Białej bluzce” własne problemy przeobraziła w czystą poezję.
„Zobaczysz, jeszcze z tego wybrnę, nie będzie dziury w niebie, pamięć - jak szybę - wytrę... Niech no tylko przyjdę do siebie. Wystarczy jedna chwilka, wystarczy jeden gest, a przyjdę, przyjdę do siebie... Lecz gdzie to? Gdzie to jest?”
(fragment wiersza „Przyjdę do siebie” z tomiku „Najpiękniejsze wiersze i piosenki”, wyd. Prószyński i S-ka, 2010)
Starała oswoić się z umieraniem piosenkami i poezją, pomogło jej to odważnie patrzeć śmierci prosto w oczy. Odchodziła stopniowo, z dnia na dzień mocniej zaplątana w sidła choroby pomagała innym, nadal nie dbała o sprawy materialne i zastanawiała się co spotka ją tam, po drugiej stronie. Wierzyła, że Bóg – także poeta – będzie opiekował się nią bezpośrednio i da jej specjalne prawa.
„Ty przyjdź do mnie kiedyś nad ranem, ze śmiercią jak z panną pod rękę, i podaj mi czarny atrament na śmieszną ostatnią piosenkę. Staniemy tak sobie jak w lustrach ty – moje życie, i ja, i może to będzie szósta – a może przejdzie sto dwa… „Niebrzydka z was dwojga jest para” – śmierć powie, ścierając z nas kurz. ja na to powiem: „Sen mara”… A życie: „już”
(fragment wiersza „Zesłowiczenie”z tomiku „Najpiękniejsze wiersze i piosenki”, wyd. Prószyński i S-ka, 2010)
Agnieszka Osiecka jest autorką tekstów, ponad dwóch tysięcy piosenek oraz nieskończonej liczby pięknych wersów. Bezbłędnie nazywała rzeczywistość, snuła nieustanne refleksje, podejmowała tematy zarówno przyziemne, jak i te najwyższych lotów, potrafiła nadać kolor nawet najbardziej błahym sprawom ludzkiej codzienności. Wielki talent, łatwość tworzenia i ciągły mętlik w głowie – to wszystko w jednej poetce, która cały czas żyła „na zakręcie”.
„A ja jestem, proszę pana, na zakręcie. Moje prawo to jest pańskie lewo. Pan widzi: krzesło, ławkę, stół, a ja - rozdarte drzewo. Bo ja jestem, proszę pana, na zakręcie. Ode mnie widać niebo przekrzywione. Pan dzieli każdą zimę, każdy świt na pół. Pan kocha swoją żonę”
(fragment wiersza „Na zakręcie” z tomiku „Najpiękniejsze wiersze i piosenki”, wyd. Prószyński i S-ka, 2010)