Wyobraź sobie taką scenę: jesteś na imprezie, rozmowa toczy się na autopilocie – pogoda, nowy sezon serialu, kto się z kim rozstał. A ty? Chciałbyś coś powiedzieć, błysnąć wiedzą, a tu… jedyne, co przychodzi do głowy, to: „Deszczowe lato było w tym roku”. Jeśli zdarza ci się taki moment, nie martw się – nie jesteś sama. Na szczęście istnieje towarzyskie koło ratunkowe: książki. O nich można mówić bez końca, a nawet drobna wzmianka sprawi, że podbijesz serca rozmówców (albo przynajmniej zyskasz ich szacunek). O czym jednak mówić? Oto 12 tytułów, które zrobią z ciebie mistrzynię inteligentnej konwersacji – albo przynajmniej sprawią, że nie będziesz musiała więcej udawać, że masz coś do powiedzenia.
Spis treści:
-
O czym się (nie)mówi w towarzystwie?
-
„Factfulness”, Hans Rosling
-
„Ludzie. Krótka historia o tym, jak spieprzyliśmy wszystko”, Tom Phillips
-
„Sapiens. Od zwierząt do bogów”, Yuval Noah Harari
-
„Narodziny i upadek mocarstw. 500 lat burzliwej historii największych potęg świata”, Paul Kennedy
-
„Kosmos”, Carl Sagan
-
„Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu”, Paul Kleinman
-
„Co jeśli…? Dlaczego strach i niepokój rządzą naszym życiem”, Roland Paulsen
-
„Chłopki. Opowieść o naszych babkach”, Joanna Kuciel-Frydryszak
-
„Czuła przewodniczka”, Natalia de Barbaro
-
„Szminka. O stylu, pięknie i moralności”, Magdalena Pruszkiewicz
-
„Moc zdrowych nawyków. Zmień nawyki żywieniowe, zacznij zdrowiej żyć”, dr Hanna Stolińska
-
„Atomowe nawyki. Drobne zmiany, niezwykłe efekty”, James Clear
-
Jak czytać, by rozmawiać i błyszczeć w towarzystwie?
Jakie książki pozwolą toczyć inteligentne rozmowy w towarzystwie? Te, które powinien przeczytać każdy inteligentny człowiek? A może te, które zdobyły Pulitzera lub Nagrodę Literacką Nike? Nie zawsze…
Na domówce nikt nie będzie chciał rozmawiać o „Synu zarządcy sierocińca” Adama Johnsona. Jeśli na imprezie integracyjnej odważysz się wspomnieć o „Gułagu” Anne Applebaum, możesz być pewna, że rozmówca nagle przypomni sobie, że musi pilnie odebrać teściową z dworca. Nie waż się też wspominać o „Roku 1984” przy rodzinnym stole – dyskusja skończy się szybciej niż barszcz na święta, a ciotka z wujkiem będą jeszcze długo patrzeć na ciebie jak na kogoś, kto spiskuje z Ministerstwem Prawdy.
W sytuacjach towarzyskich literacka ciężka artyleria się nie sprawdza. O jakich książkach zatem toczą się rozmowy? O tych lekkich, skandalicznych, thrillerach, w których trup ściele się gęsto, romansach tak gorących, że szyby parują, i poradnikach, które obiecują, że jeśli tylko zmienisz podejście do życia, od razu zostaniesz milionerką (albo przynajmniej ustawisz szafę według feng shui).
Oczywiście są wyjątki. Ktoś kiedyś odważy się rzucić tytuł w stylu „Chłopki” i na moment w powietrzu pojawi się nuta powagi, a nawet próba refleksji. I jeśli nie chcesz wciąż powtarzać tylko „Muszę to koniecznie przeczytać”, poznaj zestawienie 12 lekkich, ale inteligentnych książek, które pozwolą ci zabłysnąć w towarzystwie.
Czytaj także: 5 książek z wyższej półki, które zna każdy, ale niewielu naprawdę czytało. Dzięki nim zabłyśniesz w towarzystwie
Nic tak nie łączy Polaków jak wspólne narzekanie: na pogodę, polityków i to, że świat właśnie chyli się ku upadkowi. I wtedy wchodzi Hans Rosling, cały na biało, i psuje zabawę, bo udowadnia, że wcale tak źle nie jest. Wzrost jakości życia? Spadek ubóstwa? Średnia długość życia? Brzmi podejrzanie, prawda? Bazując na statystykach, Rosling pokazuje, że świat jest w lepszym stanie, niż sugerują ponure nagłówki i rodzinne dyskusje przy rosole.
„Factfulness” to książka, która pozwala w towarzystwie błysnąć zdaniem: „Wiecie, że przez ostatnie 20 lat skrajne ubóstwo spadło o połowę?” – a potem patrzeć, jak wszyscy dyskutują, czy to w ogóle możliwe, bo przecież „kiedyś to było lepiej”. I nagle zaczynają się rodzinne wyliczanki: ceny w Biedronce, jakość truskawek w latach 90. i wspomnienia o tym, jak jeździło się maluchem na wakacje do Bułgarii („i było dobrze!”).
To książka-antidotum na wiarę w ludzką doskonałość, idealna na spotkania rodzinne i firmowe integracje. Tom Phillips z kronikarską dokładnością pokazuje, że jeśli coś można było schrzanić, człowiek na pewno to zrobił: od wynalezienia koła (świetna sprawa, dopóki nie zaczęliśmy się nim rozjeżdżać) po najbardziej ambitne plany, które kończyły się spektakularnym fiaskiem.
W towarzystwie działa świetnie: rzucasz zdanie „Phillips dowodzi, że największe postępy ludzkości to często efekt przypadkowych wpadek” i patrzysz, jak wszyscy nagle wspominają własne – od źle zaparkowanego auta po nieudaną próbę remontu kuchni. To książka, która daje nam komfort: skoro ludzkość od zawsze wszystko psuje, może te nasze małe katastrofy wcale nie są takie złe. W końcu, jak mówi klasyk, „Nie myli się tylko ten, kto nic nie robi” – a czasem przynajmniej są z tego niezłe anegdoty.
Jeśli kiedykolwiek zastanawiałaś się, jak to się stało, że z małpy z maczetą staliśmy się ludźmi z iPhone’em – Harari ma na to odpowiedź. „Sapiens” pokazuje, że ludzie są mistrzami w wymyślaniu historii (bogowie, państwa, pieniądze) i wierzeniu w nie tak mocno, że są gotowi za nie ginąć.
W towarzystwie sprawdza się doskonale: rzucasz mimochodem „Harari twierdzi, że pieniądze to tylko mit, w który wszyscy wierzymy” i nagle rozmowa skręca w stronę spisków bankowych, NFT i „co ja bym zrobił, gdybym miał milion”. Idealna książka, by błysnąć erudycją i przypomnieć sobie, że na końcu tej historii i tak jesteśmy tylko sprytnymi zwierzętami w garniturach.
To książka dla tych, którzy lubią w towarzystwie rzucać zdaniami w stylu: „Historia lubi się powtarzać”. Kennedy bierze na warsztat 500 lat historii potęg i pokazuje, że każdy, kto zbyt długo myślał, że jest niezniszczalny, kończył jak Titanic – tylko z większym hukiem.
Hiszpania, Francja, Wielka Brytania, USA… brzmi znajomo? W towarzystwie można błysnąć refleksją: „Wiecie, Kennedy pisał, że imperia upadają nie przez wrogów, ale przez własne ambicje” – i nagle rozmowa zamienia się w debatę o polityce, którą można zakończyć eleganckim: „Ale może jeszcze jest nadzieja, że my się czegoś nauczymy… prawda?”.
Jeśli chcesz brzmieć na imprezie jak ktoś, kto naprawdę wie, gdzie jest północ, południe i cała reszta galaktyki – „Kosmos” jest dla ciebie. Carl Sagan pisze o czarnych dziurach, gwiazdach i planecie Ziemi w taki sposób, że czujesz się jak uczestnik filozoficznego stand-upu z teleskopem w tle.
To książka, która pozwala rzucić w rozmowie zdaniem: „W końcu wszyscy jesteśmy zbudowani z pyłu gwiezdnego” – i patrzeć, jak reszta towarzystwa robi wielkie oczy. Po lekturze tej książki będziesz wiedzieć, dlaczego gwiazdy migoczą, a Wszechświat się rozszerza – błyskotliwym rozmowom w towarzystwie nie będzie końca.
Kleinman udowadnia, że nie musisz być brodatym Sokratesem w todze, żeby brzmieć jak ktoś, kto rozmyśla nad sensem życia przy serniczku. Wystarczy, że przeczytasz ten przewodnik, i nagle w towarzystwie możesz rzucać pytania w stylu: „A co, jeśli wolna wola to tylko iluzja?” albo „Czy szczęście da się zmierzyć tak samo jak poziom cukru we krwi?”.
To filozofia w wersji instant – krótko, jasno i tak, że nawet po trzeciej kawie jesteś w stanie brzmieć jak ktoś, kto spędził pół życia w bibliotece. Idealna, by zamienić rozmowy o korkach na obwodnicy w dyskusję o sensie istnienia.
Książka idealna do rozmów, bo dotyka czegoś, co zna każdy – strachu, który potrafi zepsuć nawet najlepszy dzień. Paulsen pokazuje, że większość naszych lęków to nie reakcja na realne zagrożenia, ale efekt pracującej na najwyższych obrotach wyobraźni.
Wystarczy rzucić: „Paulsen pisze, że to nie świat jest taki straszny, tylko my sami go takim robimy” – i nagle rozmowa zamienia się w wymianę doświadczeń o własnych „co jeśli…?”. Idealna pozycja, żeby zabrzmieć mądrze, a jednocześnie rozpocząć temat, który wciągnie wszystkich.
Ta książka jest jak rodzinny album, tylko bez pozowanych uśmiechów i filtrów. Joanna Kuciel-Frydryszak zagląda do świata kobiet, które dźwigały na barkach dom, pole i całą rodzinę, często pozostając anonimowe nawet dla historii.
„Chłopki” czyta się z mieszanką podziwu i niedowierzania, jak wiele mogły unieść i jak mało się o tym mówiło. W towarzystwie wspomnienie tej książki działa zaskakująco: rozmowa o urlopie w Grecji nagle skręca w stronę tego, jak zmieniła się (albo nie zmieniła) sytuacja kobiet przez ostatnie sto lat.
To jedna z tych książek, o których możesz wspomnieć przy stole i od razu zmienić klimat rozmowy z „kto wygrał wczoraj mecz” na „czy ja w ogóle słyszę siebie w tym całym życiowym hałasie?”. Natalia de Barbaro pisze prosto, ale trafia w punkt – o tym, jak łatwo zgubić własny głos, próbując sprostać cudzym oczekiwaniom.
Bez górnolotnych haseł i złotych porad, za to z czułym zaproszeniem do zatrzymania się na chwilę. Wystarczy rzucić: „Czytaliście de Barbaro? Pisze o tym, jak przestajemy siebie słyszeć” – i już masz pretekst do rozmowy o czymś ważniejszym niż promocje w markecie.
(Fot. materiały prasowe)
Jeśli myślisz, że szminka to tylko kolor na ustach, Pruszkiewicz szybko wyprowadzi cię z błędu. To książka, która pokazuje, że za każdą czerwoną pomadką stoi więcej historii niż w niejednym podręczniku: od emancypacji kobiet po to, jak kolor ust potrafił zmienić odbiór całych epok.
Idealna pozycja do rozmów, bo pozwala rzucić zdanie: „Wiecie, że w latach 40. czerwona szminka była symbolem patriotyzmu?” – i nagle wszyscy zamiast o nowym tuszu do rzęs dyskutują, jak styl kształtuje społeczne zmiany.
(Fot. materiały prasowe)
To nie jest kolejny poradnik w stylu „Jedz jarmuż, będziesz żyć wiecznie”. Doktorka Hanna Stolińska pokazuje, że zdrowe nawyki to nie rewolucja z dnia na dzień, tylko drobne zmiany, które faktycznie da się wprowadzić – nawet jeśli lodówka wciąż pełna jest sera żółtego i czekolady.
Dlaczego to świetna książka do rozmów? Bo każdy ma coś do powiedzenia o jedzeniu: od cudownych diet po legendarną „ostatnią pizzę przed zdrowym życiem”. Wystarczy rzucić: „Wiecie, Stolińska pisze, że małe zmiany są skuteczniejsze niż radykalne postanowienia” – i już masz dyskusję o keto, wege i „diecie na niczym, bo życie jest jedno”.
Clear udowadnia, że nie musisz zmieniać całego życia w jeden weekend, żeby ruszyć z miejsca. Pokazuje, jak mikroskopijne zmiany mogą przynieść wielkie efekty – bez wywracania do góry nogami planu dnia i żegnania się ze wszystkim, co lubisz.
Po przeczytaniu tej książki tematów do rozmów ci nie zabraknie, bo każdy ma doświadczenie z nawykami – tymi dobrymi, których nigdy nie udaje się utrzymać, i tymi złymi, które trzymają się nas jak rzep. Wystarczy rzucić: „Clear pisze, że sukces to efekt małych kroków, nie wielkich rewolucji” – i już masz gotowy temat do wymiany historii o siłowniach, które widziało się tylko na zdjęciach, i dietach, które skończyły się w połowie pierwszego dnia.
Książki od wieków są tematem dysput towarzyskich. Jeśli jednak chcesz naprawdę błyszczeć w rozmowie, warto wyjść poza cytowanie okładki – słuchać, co inni mają do powiedzenia, zadawać pytania i dorzucać własne przemyślenia. To właśnie tam, między jednym „a co ty o tym sądzisz?” a „ciekawe, że…”, rodzą się rozmowy, które zostają w głowie na dłużej.
Jeśli jednak zamiast błyszczeć w towarzystwie, chcesz po prostu lepiej zrozumieć siebie i świat, sięgnij po książki psychologiczne zmieniające życie – takie, które pomagają uporządkować emocje i odnaleźć sens w codziennym chaosie. A jeśli interesuje cię strona praktyczna, odkryj książki o pieniądzach, które pokazują, że finanse to nie tylko liczby, ale też sposób myślenia. A po lekturze? Włącz jeden ze wstrząsających filmów opartych na faktach – nic tak nie skłania do refleksji jak prawdziwe historie, które zostają w głowie na długo.