Topaz jest jednym z najbardziej lubianych kamieni szlachetnych. Gemmolodzy widzą w nim piękną odmianę krzemianu, jubilerzy klejnot znakomity w obróbce, a litoterapeuci kamień młodości. Topaz – co to za kamień?
Topaz, kamień z grupy krzemianów, najczęściej kojarzymy z kolorem niebieskim. Tymczasem topaz zachwyca nie tylko w błękicie.
Topaz występuje również w zieleni, żółci, odcieniach różu i pomarańczu, a to za sprawą domieszek żelaza, wanadu, tytanu lub chromu, które przydają mu rozmaitych barw. Wiele wydobywanych na świecie topazów jest bezbarwnych. I to one zyskują ostatnio popularność, zastępując w biżuterii brylanty.
Jednak najbardziej popularne są topazy w odcieniach błękitu, które w naturze występują niezmiernie rzadko. Aby uzyskać pożądany kolor niebieski, podgrzewa się lub poddaje promieniowaniu bezbarwne. Określone odcienie mają swoje nazwy własne: Sky Blue Topaz – umiarkowanie jasnoniebieski; London Blue Topaz – lekko szarawy, ciemnoniebieski; Swiss Blue Topaz – żywoniebieski.
Jubilerzy wydobywają wyjątkową świetlistość topazów, stosując szlif fasetowy, dzięki któremu kamień staje się wyjątkowo dekoracyjny.
Największym oszlifowanym topazem jest American Golden Topaz, który ma ponad 22 982 karaty (około 4,5 kg). Szlifowanie 172 faset trwało dwa lata. Ponad 20 000 karatów waży Adiel Topaz (Muzeum Historii Naturalnej w Chicago), a Topaz Sphere (z kolekcji tego samego muzeum) ma ponad 1000 fasetek i waży ponad 12 5000 karatów.
Kamieniom szlachetnym od wieków przypisuje się szczególne właściwości. Topaz również cieszył się sławą – jako kamień emanujący wyjątkowym kosmicznym żarem, co mogło mieć związek z pochodzeniem słowa topaz: w sanskrycie oznacza ono ogień. Egipcjanie wierzyli, że topaz promienieje złotym blaskiem potężnego boga słońca Ra, a Rzymianie traktowali topaz jako kamień związany z Jowiszem, który także był bogiem słońca. Z kolei w średniowieczu uważano, że topaz chroni przed różnymi zaburzeniami. „Topaz powstaje w dziewiątej godzinie po wchodzie słońca z wilgoci i żaru słońca i dlatego posiada szczególną witalność. Kto ma gorączkę, powinien podgrzać wino i potrzymać w nim kamień, aż jego pot połączy się z winem. Chory powinien wypić to wino i przez godzinę trzymać topaz w ustach. Zabieg należy powtarzać, aż gorączka minie. Kto ma bóle serca, powinien topaz zanurzyć w oleju z oliwek i potem smarować bolące miejsce, aż poczuje ulgę. Topaz umacnia też wiedzę i zdolności człowieka, kiedy nosi kamień blisko serca, Aby jego moc nie osłabła” – tak o właściwościach leczniczych topazu pisała Hildegarda z Bingen, słynna średniowieczna benedyktynka.
Niektórzy nadal wierzą, że topaz, tak jak wiele innych kamieni szlachetnych, dzięki energii, którą emanuje, może wpływać na dobrostan człowieka.
Mówi się, że topaz jest nie tylko kamieniem młodości, ale także szczęścia. Ma dodawać pewności siebie, zwiększać moc twórczą i potencjał artystyczny. Powinni mieć go zatem przy sobie wszyscy, którzy pragną zajmować się kreacją w szerokim tego słowa znaczeniu.
Osoby, które wierzą w działanie energetyczne kamieni, traktują topaz jako cenne narzędzie wspomagające koncentrację i jasność umysłu. Z tego względu przydaje się zwłaszcza osobom, które medytują. W czasie praktyki jogi z kolei topaz przeznaczony jest do pracy z czakrą gardła.
Jako kamień sprzyjający kreatywności topaz przypisuje się osobom urodzonym pod znakiem Strzelca. Wnosi do ich życia porządek i dobrobyt, dzięki czemu mogą spokojnie realizować się na polu artystycznym.