Ponad połowę masy ciała dorosłego człowieka stanowi woda. U niemowląt to aż 75% ich wagi. Najmniej uwodnione są kości, najbardziej zaś płuca, które w ponad 80% składają się z wody. Bez jedzenia człowiek może przetrwać nawet kilka tygodni, wykorzystując wewnętrzne zapasy organizmu, bez wody jednak nie przeżyje dłużej niż kilka dni.
Już 1-2% utraty wody z organizmu powoduje silne pragnienie i zmniejszenie masy ciała. 2-4% odwodnienia powoduje suchość w ustach, ból i zawroty głowy, zmęczenie, osłabienie, trudności z koncentracją, suchość skóry i zaparcia. Ubytek wody z organizmu na poziomie 5-6% prowadzi do takich komplikacji, jak senność, mrowienie kończyn czy drgawki. Utrata ok. 15% zasobów wody organizmu grozi śmiercią.
Ciało człowieka traci wodę nieustannie. W ciągu doby pozbywa się ono 0,55 l wody oddychając, 0,6 l przez skórę wraz z potem, 1,5 l wydalamy z moczem, a 0,15 l z kałem. Należy jednak pamiętać, że wielkości te nie są stałe. Nawet 1l wody więcej w ciągu godziny można stracić przy intensywnym wysiłku fizycznym. Dlatego tak ważne jest dbanie o właściwe nawodnienie organizmu. Zapotrzebowanie na wodę w ciągu doby dla mężczyzn wynosi 2,5 l, a dla kobiet 2 l. Pożywienie zapewnia wodę w ilości ok. 500-900 ml, dlatego deficyt należy uzupełnić płynami. Napoje w 70-80 proc. pokrywają zapotrzebowanie organizmu na wodę.
Niektórym grupom ludzi bardziej zagraża odwodnienie niż innym. Należą do nich kobiety ciężarne i karmiące, małe dzieci, osoby starsze, niepełnosprawni, osoby przyjmujące leki moczopędne, a także osoby z nadwagą. Podczas ciąży wzrost zapotrzebowania organizmu na wodę w skali doby wynosi około 300 ml, zwiększając się nawet do 800 ml podczas karmienia piersią. Woda niezbędna jest także w procesie zapłodnienia – jest nieodzowna do powstania pęcherzyka płodowego oraz rozwoju samego płodu, ma szczególne znaczenie w kształtowaniu komórek ośrodkowego układu nerwowego.
Na całym świecie istotnym problemem u niemowląt i małych dzieci jest odwodnienie. Dzieci, zwłaszcza poniżej 4. r. ż., są na nie szczególnie narażone, gdyż utrata płynów może nastąpić u nich bardzo szybko. Wynika to głównie z ich bardziej intensywnego metabolizmu, większej proporcji powierzchni ciała do objętości, mniejszej rezerwy płynowej i uzależnienia od opiekunów.
U młodzieży szkolnej odwodnienie może mieć wpływ na zaburzenia koncentracji i być przyczyną bólów głowy. A w związku ze wzrostem liczby nastolatków z problemem nadwagi zaleca się wprowadzenie zwyczaju picia dobrej jakościowo wody w miejsce słodkich napojów.
Osoby starsze z kolei odczuwają mniejsze pragnienie, jednak potrzeby organizmu pozostają takie same. Większość seniorów wypija tylko około pół litra wody dziennie, czyli jedną trzecią dziennego zapotrzebowania. Odwodnienie może prowadzić do zagęszczenia krwi, a tym samym zwiększać ryzyko zakrzepów, zatorów płucnych, udaru i zawału, a także ryzyko zaburzeń świadomości.
Dla aktywnie uprawiających sport kluczowym elementem jest właściwe nawodnienie organizmu. Ma ono podstawowe znaczenie nie tylko dla osiąganych wyników sportowych, ale również zapobiegania urazom.
We wszystkich ww. przypadkach, zaczynając od dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, woda zawsze powinna być pierwszym wyborem do zaspokojenia pragnienia.
Źródło: