1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Cytologia może uratować ci życie – trwa Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy

W tym roku Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy trwa od 17 do 23 stycznia. (Fot. iStock)
W tym roku Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy trwa od 17 do 23 stycznia. (Fot. iStock)
W całej Europie stwierdza się około 60 tysięcy zachorowań rocznie, a blisko 30 tysięcy kobiet umiera z powodu tego nowotworu. Tym liczbom można jednak zapobiec i wpłynąć na mniejszą umieralność. Pamiętajmy, że nowotwór rozwija się nawet przez kilkanaście lat. Regularnie wykonywana cytologia może uchronić w porę wiele kobiet.

Jak pokazują dane na terenie Unii Europejskiej, rak szyjki macicy to drugi najczęściej występujący nowotwór u kobiet w wieku 15–44 lat. Wyprzedza go jedynie rak piersi i, podobne jak w przypadku nowotworów piersi, profilaktyka odgrywa tutaj kluczową rolę.

Tydzień profilaktyki ma zwrócić naszą uwagę na podstawowy problem: nadal większość kobiet, zbyt zajętych swoimi codziennymi obowiązkami, stawia zdrowie na ostatnim miejscu. Zapominanie o cytologii lub odwlekanie jej w czasie wciąż jest normą. Tymczasem z rakiem szyjki macicy wykrytym we wczesnym stadium – można wygrać.

Rak szyjki macicy jest dość podstępnym nowotworem i często przez długi czas rozwija się bezobjawowo, nie dając żadnych niepokojących sygnałów. Gdy zostaje wykryty w zaawansowanej fazie – jest już trudny do wyleczenia. Na raka szyjki macicy w Polsce umiera przedwcześnie ponad półtora tysiąca kobiet. Dlatego tak ważna jest cytologia, którą należy wykonywać (po 21 roku życia) co 2–3 lata. Częściej powinny badać się kobiety, u których nowotwór występował w rodzinie lub kobiety zakażone wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), a także kobiety często zmieniające partnerów seksualnych. Dobrze zresztą spojrzeć na listę głównych przyczyn, które sprzyjają rozwojowi tego nowotworu. Do najpoważniejszych zalicza się:

  • infekcje wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV);
  • dużą liczbę partnerów seksualnych;
  • występowanie nowotworów w rodzinie (rak szyjki macicy jest też uwarunkowany genetycznie);
  • wieloletnie stosowanie hormonalnej antykoncepcji;
  • palenie papierosów;
  • dużą liczbę porodów;
  • wczesne rozpoczęcie życia seksualnego;
  • niski status socjoekonomiczny.

Cytologia – dobrze wykonane badanie pozwala wykryć stany przednowotworowe

Mamy dostępne dwa rodzaje cytologii. Starsza, powszechnie dostępna, której czujność wynosi 50–60 proc., i nowsza, bardziej dokładna metoda – tzw. cytologia na podłożu płynnym.

Badanie cytologiczne wykonywane dotychczasową metodą stosowane jest w Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy.

Co różni obie metody? Otóż w pierwszym przypadku pobrany wymaz przenoszony jest od razu na suche szkiełko i w tej postaci poddawany jest w laboratorium ocenie mikroskopowej (trzeba jednak pamiętać, że u 4–5 na 10 kobiet komórki rakowe nie zostaną wykryte).

W przypadku cytologii na podłożu płynnym pobrany materiał (wraz ze szczoteczką) trafia do pojemnika ze specjalnym płynem ochraniającym komórki. W laboratorium, za pomocą odpowiednich filtrów, wymaz zostaje oczyszczony ze śluzu, bakterii, czerwonych krwinek i innych niepotrzebnych elementów. Powstały preparat jest więc dużo lepszej jakości, co umożliwia dokładniejsze zbadanie pobranych komórek. Tego rodzaju badanie cytologiczne od lat refundowane jest w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, a także w niektórych krajach Europy Zachodniej (Austria, Francja, Norwegia, Holandia, Szwajcaria, UK).

Szczepienia przeciw HPV – kolejny element profilaktyki

W większości przypadków (ponad 90 proc.) to właśnie wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus) odpowiada za rozwój raka szyjki macicy.

Poddając się szczepieniu przeciw HPV, kobieta zmniejsza ryzyko zachorowania o 70 proc (szczepionkę, ze względu na skuteczność, stosuje się u dziewcząt i młodych kobiet, które jeszcze nie podjęły współżycia). Zalecany wiek szczepienia to okres pomiędzy 9 a 18 rokiem życia (przed rozpoczęciem aktywności seksualnej). Dostępne szczepienia mają na szczęście dużą skuteczność w zapobieganiu chorobom związanym z zakażeniami HPV i dotyczy to również najbardziej onkogennych typów wirusa (HPV16 i HPV18). Szczepienie przysługuje także chłopcom (wirus HPV może powodować u mężczyzn m.in. rozwój nowotworów złośliwych prącia i odbytu).

Co ważne, od listopada jedna ze szczepionek (Cervarix) znajduje się na liście leków refundowanych, dzięki czemu pacjenci mogą kupić ten preparat, pokrywając tylko 50 proc. kosztów.

Na podstawie materiałów gov.pl

Realizowany w Polsce Program profilaktyki raka szyjki macicy skierowany jest do kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały wykonywanego badania cytologicznego w ramach ubezpieczenia NFZ. Aby wziąć udział w programie, nie trzeba mieć skierowania. Wystarczy zgłosić się do ginekologa lub położnej. Program realizują: każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umową z NFZ, oraz wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę w Programie Profilaktyki Raka Szyjki Macicy.

Dlaczego jeszcze warto zadbać o profilaktykę? Na to pytanie odpowiadała wielokrotnie dr Aga Szuścik, artystka i edukatorka skupiająca się na tematach onkologicznych, autorka projektu i kampanii „To się nie zdarza”. Jest m.in. autorką głośnego wystąpienia o raku szyjki macicy (którego sama przeszła) na TEDx. Za promowanie badań cytologicznych wyróżniono ją tytułem jednej z „50 Śmiałych 2019″ „Wysokich Obcasów”.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze