To, co jemy może mieć decydujący wpływ na nasze zdrowie. Dlatego, przygotowując posiłki, trzeba dbać o to, aby znalazły się w niej produkty o udowodnionym działaniu przeciwzapalnym. Wskazują je w książce "Oncodecalog" naukowcy zajmujący się profilaktyką przeciwnowotworową.
W książce „Oncodekalog” czytamy: „Tsunami zachorowań na nowotwory, które zdaniem światowej Organizacji Zdrowia uderza już w nasze brzegi, jest spowodowane w dużej mierze czynnikami cywilizacyjnymi. To one obok skłonności genetycznych są po stawową przyczyną tak gwałtownego wzrostu zachorowań. Jak potwierdzają liczne badania naukowe: niewłaściwa dieta, konserwanty, chemia z powietrza i pestycydów, nadmiar jedzenia, siedzący tryb życia i stres to wszystko czynniki znacząco zwiększające ryzyko zachorowania na nowotwór.
Dieta odpowiada za około 30% nowotworów! To, co jesz naprawdę ma znaczenie i może mieć decydujący wpływ na rozwój wielu groźnych chorób. Żywność może zarówno przyczyniać się niestety do zwiększenia ryzyka powstawania nowotworów, ale zdecydowanie może także im zapobiegać” – pisze Weronika Piechowicz-Brzozowska, technolog żywności.
Autorami książki są naukowcy z różnych dziedzin wiedzy (m.in.: genetyki, biotechnologii, bioinformatyki) z firmy Ardigen, zgromadzeni wokół inicjatywy Code Against Cancer i Fundacji Zostaw Swój Ślad, pomagającej dzieciom nieuleczalnie chorym.
W książce znajdziemy przepisy na potrawy zawierające produkty o udowodnionym działaniu przeciwnowotworowym.
Zakwas z buraków
„Buraki same w sobie niosą wiele dobra, a ich przetwory, takie jak zakwas właśnie, mogą pomóc w poprawie zdrowia układu sercowo-naczyniowego, wspomaganiu trawienia i metabolizmu, czy wspierać pracę mózgu. W dotychczasowych badaniach na ludziach stwierdzono, że suplementacja buraków obniża ciśnienie krwi, łagodzi stany zapalne, zapobiega stresowi oksydacyjnemu, zachowuje funkcję śródbłonka i przywraca hemodynamikę naczyń mózgowych. Ponadto, kilka badań wykazało, że suplementacja buraków jest skutecznym sposobem na poprawę wyników sportowych. Zakwas ze względu na obecność dobrych bakterii skraca czas trwania infekcji, a także przyspiesza rekonwalescencję po chorobie, w tym np. po antybiotykoterapii. Zakwas wspiera także pracę wątroby. Jednak najważniejszym działaniem jest działanie przeciwnowotworowe, które w przypadku buraków i zakwasu z buraków jest obecnie szeroko badane” - pisze Kaja Milanowska-Zabel, dr nauk biologicznych.
Domowy zakwas z buraków
Składniki: ich ilość zależy od wielkości naczynia, w którym chcemy kisić buraczki.
Zalewa:
• 1 litr wody - płaska łyżka soli
• liście laurowe, ziele angielskie, pieprz po 1 ziarenku/listku na 1 litr wody
Wkład:
• buraki ok 1/2 kg na litr zalewy
• czosnek 2-3 ząbki na litr
• 1 cebula
Naczynie:
Ja używam szklanego słoja. Moi rodzice kiszonki robili w naczyniu ceramicznym. Może być też gliniane, ale NIE metalowe. Szklany słój ma ten swój urok, że widać nasze buraki! Słój należy porządnie wyparzyć. Powinien on dać się też szczelnie zamknąć.
Przygotowanie:
Wrzucamy płaską łyżkę soli na 1 litr wody, dodajemy po 1 ziarenku ziela angielskiego i pieprzu oraz 1 listku laurowym na 1 litr wody. Gotujemy.
Obieramy buraki i kroimy - ja kroję w półksiężyce, można w kostkę lub krążki. Czosnek obieramy i lekko zgniatamy przed wrzuceniem do słoja. Cebulę obieramy i kroimy w półksiężyce. Układamy buraki, cebulę i czosnek warstwowo w słoju, dodajemy do słoja przyprawy: liść laurowy, pieprz, ziele angielskie.
Zalewamy buraki zalewą (ja zalewam gorącą) tak, by nic z tej zalewy nie wystawało. Zamykamy słój - ale bardzo szczelnie.
Kisimy około tygodnia sprawdzając codziennie, czy zakwas nie spleśniał. Zbieramy też codziennie pianę znad zakwasu. Jeśli zakwas spleśnieje, niestety cały jest do wyrzucenia.
Na koniec zlewamy zakwas do wyparzonego naczynia i wkładamy do lodówki. Pijemy codziennie na czczo po szklaneczce zakwasu. Buraki wykorzystujemy na sałatkę z kiszonych buraków lub barszcz.
(Fot. iStock)
Awokado
Awokado jest niezwykle bogate w witaminy i składniki mineralne. Wspiera też przyswajanie składników odżywczych. Zawiera witaminy: A, C, E H i K oraz z grupy B, kwas foliowy, magnez, miedź, żelazo, potas, wapń i wiele innych pierwiastków śladowych. Pomaga zwalczać wolne rodniki i wspiera oczyszczanie organizmu z toksyn.
Zawiera zdrowe tłuszcze i wpływa na zmniejszenie masy ciała :) Mimo, że awokado jest jednym z najbardziej kalorycznych owoców, a w jego w miąższu znajdziemy wiele jednonienasyconych kwasów tłuszczowych - jego spożycie zwiększa tempo metabolizmu i daje uczucie sytości, przyczyniając się także do zmniejszenia masy ciała.
Jest bogaty w przeciwutleniacze. Zawiera glutation, wspierający wątrobę i system nerwowy oraz luteinę, chroniącą oczy m.in. przed zwyrodnieniem plamki żółtej lub zaćmą.
Odżywia nasz mózg i pamięć! Awokado zawiera pełnowartościowe i łatwo przyswajalne białka, wspomagające dostarczanie tyrozyny – aminokwasu, który pomaga poprawić koncentrację oraz wspomaga procesy myślowe. Podobną funkcję pełni zawarty w nim potas, który wspiera także dotlenienie mózgu. Jak wskazują badania naukowe - spożywanie awokado może mieć wpływ na spowolnienie utraty pamięci u osób chorych na chorobę Alzheimera.
Wspiera zapobieganie rozwoju nowotworów jamy ustnej. Zdaniem naukowców owoce odmiany awokado hass - uważane za najsmaczniejsze, są też bogate w związki fitochemiczne, przyczyniające się do niszczenia komórek przedrakowych, równocześnie nie wyniszczając komórek zdrowych.
Pomaga chronić nas przed chorobami i rakiem prostaty oraz nowotworami piersi. Jako bogate źródło min. cynku, wspiera ochronę mężczyzn przed problemami z prostatą. Zdaniem naukowców, unikalny i bogaty skład awokado może odgrywać ważną rolę w procesie hamowania rozwoju komórek nowotworowych prostaty u mężczyzn i piersi u kobiet.
Wspomaga obniżenie poziomu złego cholesterolu. Sterole, których źródłem jest awokado, pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu, wykazują także działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przeciwzakrzepowe i przeciwnowotworowe.
Awokado może nas uszczęśliwić :) Do produkcji hormonów szczęścia – serotoniny i noradrenaliny potrzebny jest kwas foliowy, a jak już wiemy, awokado jest jego znakomitym źródłem.
Krem z awokado à la Nutella
Składniki:
• 1 dojrzałe awokado
• 1 dojrzały banan
• łyżka ciemnego kakao
Przygotowanie:
Wszystko zblendować na jednolitą masę. Jeść solo, z razowym chlebkiem lub jako dodatek do deserów owocowych.
(Fot. iStock)
Brokuły
„Wśród żywności funkcjonalnej brokuły odgrywają szczególną rolę. Są one bogate w składniki odżywcze oraz bioaktywne, w tym flawonoidy, karotenoidy, witaminy A, B, C i K, błonnik, a także szereg minerałów. Co więcej, wykazano że brokuły odgrywają istotną rolę w profilaktyce chorób nowotworowych oraz spowolnieniu ich progresji. Działanie to wykazano w przypadku raka prostaty, płuc, jelita grubego, piersi, czy skóry. Ta niezwykła „moc” brokułów wynika z wysokiej zawartości związku zwanego sulforafanem, który pomaga dezaktywować czynniki rakotwórcze, chroni komórki przed uszkodzeniem DNA, działa przeciwzapalnie oraz ułatwia likwidację komórek tworzącego się nowotworu. Należy jednak pamiętać o odpowiednim przygotowywaniu dań z brokułem, gdyż działanie wysokiej temperatury może pozbawić go tego cennego związku” – tłumaczy dr inż. Paulina Szczurek-Janicka, biotechnolog.
Sałatka z brokułów
Składniki:
• 1 brokuł
• 50 g orzechów włoskich
• 1 mała cebula
• 250 g pomidorków
• ½ pęczka pietruszki
• 1 duży ząbek czosnku
• sok z ½ cytryny
• szczypta kurkumy
• 3 łyżki ziaren słonecznika
• sól i pieprz do smaku
Sos:
Do jogurtu naturalnego (bez dodatku mleka w proszku) dodać posiekany lub przeciśnięty przez praskę duży ząbek czosnku, sól i pieprz, łyżeczkę soku z cytryny. Jeśli lubisz możesz dodać szczyptę kurkumy. Ziarenka słonecznika uprażyć bez dodatku tłuszczu na delikatnie złoty kolor. Przed podaniem polać sałatkę sosem i posypać słonecznikiem.
Przygotowanie:
Brokuła umyć, pokroić na drobniejsze koszyczki - trzon także po obraniu ze skórki można pokroić w kostkę. Wrzucić do posolonego wrzątku i blanszować max 2-3 minuty. Odcedzić i przelać zimną wodą. Wrzucić do miseczki. Dodać orzechy włoskie, posiekaną cebulkę i pokrojone pomidorki i pietruszkę. Wymieszać.
(Fot. iStock)
Ananas
„Ananas należy do rodziny bromeliowatych i pochodzi z Ameryki Południowej. Owoce ananasa zawierają mieszaninę enzymów, znanych pod wspólną nazwą bromelina. Wykazują one właściwości przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne oraz łagodzą dolegliwości bólowe. Enzymy te hamują również syntezę prostaglandyn, które wywołują stan zapalny. Sok z ananasa wykazuje także działanie antybakteryjne i antynowotworowe. Ananas może zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu, a także ograniczyć rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych. Stwierdzono, że bromelina obniża ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Ananas zawiera liczne antyoksydanty, dzięki czemu wykazuje właściwości antynowotworowe w przypadku raka piersi, płuc, skóry czy jajników” – wyjaśnia Martyna Balawejder, biolog molekularny.
Koktajl z ananasem
Składniki:
• ½ ananasa
• 2 jogurty naturalne
• 1 i ½ łyżeczki kurkumy
• 3 łyżki chia (warto przed dodaniem delikatnie je rozdrobnić w młynku do kawy - wówczas lepiej przyswoimy ich wartości.)
• sok z ½ grapefruita
• ew. jeśli ananas nie jest dostatecznie słodki - do smaku można dodać łyżkę ksylitolu (cukru brzozowego) lub łyżeczkę stewii.
Przygotowanie:
Wszystkie składniki zmiksować. Najlepiej wypić od razu, ale jeśli zostawimy go na później - chia napęcznieje i koktajl stanie się pysznym deserem o konsystencji delikatnej galaretki.
(Fot. iStock)
Więcej w książce „Oncodekalog”. Skróty, śródtytuły pochodzą od redakcji. Część przychodów ze sprzedaży książki przeznaczona zostanie na pomoc dzieciom dotkniętym chorobą onkologiczną.
(Fot. materialy prasowe)