Czy człowiek zawsze jest skazany na porażkę w walce z pierwotnymi instynktami? Film komentuje psycholog Izabela Wożyńska-Więch z Centrum-Ja.
[embed]https://youtu.be/rhsFjT7_ccY[/embed]
Rzeczywistość, w której funkcjonuje główna bohaterka filmu „Afonia i pszczoły”, wydaje się wtłoczona w sztywne ramy przewidywalności – Afonia i Rafał spędzają czas na rutynowych czynnościach i zajęciach na łonie natury. Jest to ich sposób radzenia sobie ze smutkiem, bezradnością, samotnością – emocjonalnym odrętwieniem, jakie wniósł do ich związku paraliż mężczyzny.
– Świat Afonii jest naznaczony chorobą jej męża – zdezorganizowany jego niepełnosprawnością, pozbawiony smaku przeżywania wyrazistych emocji, pełen frustracji, z którymi bohaterka radzi sobie poprzez sublimację, jaką są jej dwie pasje zauważa Izabela Wożyńska-Więch, psycholog z Poradni Centrum-Ja. – Trudno widzieć je tylko jako pasje, bo one są „zamiast” – stanowią erzac tego, czego w jej życiu brakuje. Pomimo cudownych, urokliwych okolic, żyją w bardzo niebezpiecznych i nieprzewidywalnych czasach.
Ten trzeciPewnego dnia do tego świata wkracza rosyjski zapaśnik – Ruski. To spotkanie powoduje zderzenie światów i odsłania złożoną osobowość bohaterki. – Dla Afonii przybysz jest niezwykle pociągający, ponieważ wnosi energię, silne emocje, seksualne spełnienie – zauważa Izabela Wożyńska-Więch. – Jest brakującą częścią życia potrzebującej namiętności i miłości kobiety.
Afonia odżywa, zakochuje się w żołnierzu. W czasie tej emocjonalnej zawieruchy wybucha jej sfrustrowana seksualność, a także skumulowana agresja wobec męża, którego skazuje na bycie świadkiem zdrady. Widzimy, jak kobieta z opanowanej, pozornie żyjącej w zgodzie z naturą, staje się impulsywna i porywcza. Romans, który nawiązuje się między Afonią i Ruskim, wydaje się dziać bez szczególnych starań bohaterów, jakby bezwolnie ulegali pierwotnym instynktom, pozwalali się im porwać.
– Relacja Afonii i przyjezdnego zapaśnika wyrasta na ich popędliwości, opiera się na seksualnym pożądaniu. Para nie stawia sobie żadnych granic, ślepo brnie za instynktem, bez względu na innych i na okoliczności – komentuje Izabela Wożyńska-Więch. – Afonia lokuje intensywne uczucia w nieznanym i bardzo niepewnym obiekcie, jakim jest Rosjanin, co w efekcie zdezintegruje ją psychicznie. On z kolei, wcześnie osierocony, nigdy z nikim nie związany, radzący sobie dzięki swojej tężyźnie i agresji, przy Afonii odkrywa na chwilę swoją delikatną i wrażliwą część – jest pomocny i czuły. Z góry jednak wie, że nie wytrzyma w żadnym związku.
Niemy krzykWażną osobą w tym trójkącie jest mąż Afonii, sparaliżowany i całkowicie uzależniony od żony, będącej jego jedynym łącznikiem ze światem. Patrzy z boku na intensywne uczucie, które wybucha między Afonią a przyjezdnym, nie mogąc nic zrobić. W pewnym momencie żona nalega, aby zaakceptował tę sytuację, pogodził się z jej zdradą.
– Rafał, w kontekście gorącego romansu, schodzi na dalszy plan. Kochankowie zdają się zupełnie nie liczyć z jego uczuciami, degradują go psychicznie, skazując na okrutną zależność i upokorzenie – zauważa Izabela Wożyńska-Więch. – Staje się świadkiem zdrady żony i ofiarą agresji niegdyś potencjalnego rywala. Odrzucony przez żonę, z woli Rosjanina zostaje powiernikiem jego tajemnicy. Choć przykuty do wózka, jest przecież mężem Afonii, tyle że w roli bezradnego świadka i ofiary.
Film Jana Jakuba Kolskiego wciąga w świat przeżyć psychicznych i historie swoich bohaterów, dzięki czemu pozwala widzowi skontaktować się z własnymi wypartymi myślami, uczuciami, pragnieniami czy wspomnieniami oraz odreagować związane z nimi emocje. Według Izabeli Wożyńskiej-Więch obraz ten zachęca do przemyśleń nad sobą, do zadania sobie pytań o to, jak my postąpilibyśmy w podobnej sytuacji, jakich wyborów byśmy dokonali, jak sobie poradzili? Czy jesteśmy w stanie rozumieć, czy tylko oceniać innych? Czy potrafimy rozumieć siebie, uświadamiać sobie własne negatywne emocje? Kontaktować się z siłą własnych impulsów, które skumulowane mogą prowadzić do spustoszeń w nas samych czy u bliskich nam osób?
TYTUŁ: „Afonia i pszczoły”, SCENARIUSZ i REŻYSERIA: Jan Jakub Kolski, WYSTĘPUJĄ: Grażyna Błęcka-Kolska, Mariusz Saniternik, Andrei Bilanov, Zofia Zoń, Wojciech Solarz