Wyobraź sobie, że zapomniałaś telefonu z domu lub po prostu ci się rozładował. Nie możesz napisać do koleżanki na Messengerze, sprawdzić Instagrama czy TikToka ani posłuchać podcastu na Spotify. Myślisz „No trudno, zdarza się” czy wpadasz w popłoch, serce zaczyna ci bić jak szalone i zaczyna ściskać cię w żołądku? Jeśli na myśl o braku telefonu ogarnia cię panika, bardzo prawdopodobne, że masz nomofobię.
Większość z nas nie wyobraża sobie życia bez telefonu. Wykorzystujemy go w tak wielu obszarach życia, że bez niego trudno byłoby funkcjonować. I w korzystaniu z dobrodziejstw technologii nie ma niczego złego – o ile telefon nie staje się naszym całym światem.
Budzisz się, sięgasz po telefon. Idziesz do łazienki – oczywiście z telefonem. Jesz śniadanie, przeglądasz wiadomości na komórce. W przerwie od pracy sprawdzasz media społecznościowe – na telefonie. Przed snem, sięgasz po telefon. I tak co dzień. Potrafisz funkcjonować bez telefonu czy towarzyszy ci on non-stop? Jeśli na samą myśl o braku dostępu do telefonu robi ci się słabo, sprawdź, czy nie masz nomofobii.
Nomofobia jest zaburzeniem behawioralnym związanym z brakiem dostępu do telefonu komórkowego. Nie chodzi jednak o urządzenie per se, a o to, co ono oferuje. Dlatego nomofobia dotyczy także lęku bycia poza zasięgiem sieci, braku dostępu do Internetu czy niskiego poziomu baterii. Nomofobia łączy się poniekąd ze zjawiskiem zwanym FOMO (ang. Fear of Missing out), które oznacza lęk przed tym, że coś nas ominie, gdy nie będziemy online.
Nomofobia, przez specjalistów zaliczana już do chorób cywilizacyjnych XXI wieku, jest coraz bardziej popularna w świecie postępującej cyfryzacji i coraz szybszego rozwoju technologii, jednak to nie znaczy, że jest czymś nowym. Sama nazwa – z angielskiego pochodząca od słów „no mobile phone phobia – ma 15 lat. Termin został użyty po raz pierwszy w 2008 roku podczas badania przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii. Wyniki pokazały, że ponad 53 proc. badanych odczuwało niepokój lub silny lęk, kiedy nie mogło skorzystać z telefonu komórkowego, nie miało zasięgu czy naładowanej baterii.
Wśród symptomów nomofobii wyróżnić można między innymi: niepokój, podenerwowanie, dezorientację, podwyższone tętno, pocenie się, zmiany w układzie oddechowym (np. duszność), tachykardię, atak paniki. Objawy często występują także na samą myśl o braku telefonu.
Łapiesz się na tym, że ciągle masz telefon w dłoni, na okrągło korzystasz z różnych aplikacji i obsesyjnie sprawdzasz powiadomienia, chcesz być w stałym kontakcie ze światem i często kontrolujesz poziom baterii? Uważaj, to alarmujące sygnały tego, że możesz mieć nomofobię. A stąd tylko krok do problemów zdrowotnych. Nomofobia może doprowadzić do braku koncentracji, zaburzeń snu i odżywiania, spadku libido, a nawet – w skrajnych przypadkach – do depresji.
Tak więc o ile samo hasło „lęk przed dostępem do telefonu” może wywoływać uśmiech na twarzy, samo zjawisko jest bardzo poważne i nie należy go bagatelizować. Jeśli obawiasz się, że nomofobia może dotyczyć także ciebie, udaj się do specjalisty lub zacznij od cyfrowego detoksu. Poniżej kilka wskazówek, jak się do tego zabrać. Powodzenia!
Źródło: M. Czerski, „Piętno technologii – nomofobia i FoMO jako przykłady lęków współczesnej młodzieży”, „Kultura, społeczeństwo, edukacja” nr 2 (22), Poznań 2022.