Nikt nie lubi być poniżanym, zwłaszcza przez tych, których uważamy za przyjaciół. Jak reagować na złośliwe komentarze lub dwuznaczne komplementy ze strony bliskich nam osób – wyjaśnia amerykańska terapeutka dr Melanie Ross Mills.
Dowcipne docinki ze strony bliskich to zdecydowanie nie to samo, co sarkastyczne uwagi od biernie agresywnego „przyjaciela” lub „przyjaciółki”. Ich obelgi zawsze są maskowane jako komplementy („Chciałabym móc nosić tyle makijażu, co ty!”, „Wow, gdybym tylko mógł mieć tak beztroskie podejście do swojej przyszłości!”). – Nikt nie lubi być poniżanym, zwłaszcza przez tych, których uważamy za przyjaciół – mówi dr Melanie Ross Mills, amerykańska terapeutka i autorka książki „The Friendship Bond”. W końcu to właśnie przyjaciele są od tego, aby podnosić nas na duchu, a nie ściągać w dół lub sprawiać, że czujemy się niepewnie.
Jak reagować na takie złośliwe komentarze ze strony bliskich? Czy lepiej zignorować dwuznaczny komplement o tym, jak „łatwa” jest nasza praca i dać przyzwolenie drugiej stronie na bycie niemiłym, czy może dopasować się do jej osądzającej postawy („Tak naprawdę moja kariera jest o wiele trudniejsza niż twoja sztywna praca w biurze”), aby udowodnić swoje racje i to, że rozmówca się myli? – Zamiast internalizować przypadkową uwagę lub impulsywnie atakować, warto zatrzymać się i pomyśleć, jak zareagować. Może to być dobra okazja, aby zabrać głos w swojej sprawie – mówi dr Mills. – Nie musisz ich przeklinać, ale spokojne i pewne radzenie sobie z sytuacją może pokazać im, że nie akceptujesz tego, że ktoś do ciebie mówi z góry – wyjaśnia ekspertka.
Czytaj także: Jak często ktoś narusza twoje granice? Nie musisz się na to godzić
Otwarta rozmowa może nawet wzmocnić waszą przyjaźń. Dla ciebie to szansa na jasne zakomunikowanie granic oraz zachowań, których nie tolerujesz, z kolei dla twojego przyjaciela lub przyjaciółki to moment nauki, który pozwali mu lub jej zobaczyć, jak jego słowa na ciebie wpływają, co – miejmy nadzieję – doprowadzi do zdrowszej i szczęśliwszej dynamiki waszej relacji w przyszłości. Jak zatem sprawnie poruszać się po tym trudnym terenie, nie tracąc przy tym opanowania? Oto kilka uprzejmych, ale stanowczych zdań zalecanych przez dr Mills, którymi możesz odpowiedzieć swojemu przyjacielowi lub przyjaciółce, gdy jego lub jej przekomarzania zaczną przypominać nękanie.
„Wszystko w porządku? Taki komentarz nie jest w twoim stylu”
Jeśli protekcjonalne słowa twojego przyjaciela lub przyjaciółki nie są dla niego lub dla niej typowe, warto zastanowić się, z czym dana osoba w tym momencie może się mierzyć. Być może nagłe docinki na temat twojego wieloletniego związku wynikają z jej niedawnego rozstania lub wkurzenia z powodu utraty wymarzonej pracy. – Czasami ludzie wyładowują swój ból na najbliższych poprzez dwuznaczne lub pasywno-agresywne uwagi – mówi dr Mills. – Wtedy najlepiej przekierować rozmowę na to, jak dana osoba sobie radzi. W odpowiedzi przyjaciel może otworzyć się na swój temat i opowiedzieć np. o tym, jak bardzo mu źle, bo jego była partnerka związała się z kimś nowym – dodaje terapeutka.
Czytaj także: „Asertywność to coś zdecydowanie więcej niż krzyknąć do kogoś: „nie!” Rozmowa z psycholożką Joanną Heidtman
Oczywiście, kiepski dzień nie daje nikomu przepustki do traktowania cię źle. – Trzeba zakomunikować przyjacielowi, że rozumiesz, że przechodzi on przez trudny okres, ale ostre komentarze sprawiają, że czujesz się zraniony i nieszanowany – mówi dr Mills. Empatyczna rozmowa – taka jak ta, w której potwierdzasz zmagania drugiej strony, ale też stajesz we własnej obronie – pozwoli wam obojgu wyrazić swoje prawdziwe myśli i uczucia. A uczciwość i wzajemny szacunek są podstawą każdej relacji. Podstawą, która pomaga się rozwijać i przezwyciężać różne wyzwania, takie jak chociażby zwracanie uwagi na nieodpowiednie zachowanie.
„Nie jestem pewien, czy dobrze to rozumiem. Co miałeś na myśli?”
Innym przykładem odpowiedzi na szydercze stwierdzenie polecanym przez dr Mills jest po prostu poproszenie przyjaciela o wyjaśnienie. W najlepszym razie powie on, że jego żart o tym, jak „odważna” jesteś, publikując selfie w bikini, był po prostu źle sformułowanym sposobem na złożenie ci szczerego komplementu. Z drugiej strony, jeśli jego uwaga była celowo protekcjonalna, konieczność jej powtórzenia zwykle pociąga do odpowiedzialności, stawiając przyjaciela w sytuacji, w której musi on zatrzymać się, przetworzyć i przemyśleć to, co powiedział.
Kiedy prosisz kogoś, aby jeszcze raz powiedział swój złośliwy komentarz, jest to dla niego bardzo niezręczne. I o to właśnie chodzi: uwaga w rozmowie przenosi się na dokładne słowa drugiej strony. Ta chwila autorefleksji poprzez zbadanie swojej ukradkowej krytyki powinna sprawić, że nasz rozmówca będzie bardziej świadomy swojego tonu, poczuje się winny, a w przyszłości będzie formułował swoje myśli z większym szacunkiem (np. „Och, podobało mi się twoje zdjęcie w bikini! Chciałabym mieć pewność siebie, żeby też je opublikować”).
Czytaj także: Przyjaźń – dobra czy toksyczna? Jak to rozpoznać i jak budować trwałe relacje przyjacielskie?
Niezależnie od tego, jak zareaguje nasz bliski, gdy poprosisz go o wyjaśnienie, jego odpowiedź może dać ci jasność: albo dowiesz się, że jego niegrzeczność była faktycznym niedopatrzeniem (i miejmy nadzieję, że zwrócenie na to uwagi sprawi, że będzie bardziej ostrożny w doborze słów) albo ujrzysz świetlisty wgląd w jego prawdziwy, nieuprzejmy charakter – zwłaszcza jeśli nadal będzie zachowywał się protekcjonalnie.
„Czy rozumiesz, dlaczego taki komentarz może boleć?”
„To pomocne pytanie, ponieważ wymaga ono od ciebie uznania twoich uczuć” – mówi dr Mills. A jeśli ktoś jest twoim prawdziwym przyjacielem, to naturalnie powinien się tym przejąć. Dobry przyjaciel, który nie chce cię ranić, prawdopodobnie odpowie, potwierdzając twoje emocje, być może przepraszając („Przepraszam. Naprawdę nie miałem takiego zamiaru. To, co próbowałem powiedzieć, to…”) lub przyznając się do błędu („Masz rację, nie powinienem był tego mówić i rozumiem, że to było tak źle odebrane”).
Czytaj także: 7 zachowań, po których rozpoznasz fałszywą przyjaciółkę. To sygnały, by lepiej trzymać się na dystans
„Przyjaciel”, który tak naprawdę nie ma na uwadze twojego dobra lub który próbował ci umniejszyć, może przyjąć postawę obronną („Tylko żartowałem, uspokój się”) lub podwoić lekceważącą postawę („Wow, nie zdawałem sobie sprawy, że jesteś taki wrażliwy”). W takim przypadku być może będziesz musiał ponownie ocenić, czy warto zatrzymać tę osobę w swoim życiu. Jeśli ktoś ciągle traktuje cię z góry, pamiętaj, że przyjaciele powinni być naszymi najwierniejszymi kibicami i zachowywać się tak, abyśmy czuli się przy nich dobrze, a nie sprawiać, że zastanawiamy się nad tym, czy ta przyjaźń w ogóle istnieje.
Źródło: „3 Things to Say When a »Friend« Puts You Down”, self.com [dostęp: 16.07.2024]