Popkulturowe zaklęcia czy technika potwierdzona naukowymi badaniami? Afirmacje są na pewno tematem modnym, ale czy skutecznym? Choć budzą kontrowersje, można je wykorzystać tak, by nam służyły. Czy afirmacje działają? Przekonajmy się.
Nie da się ukryć, że wiara w afirmacje ma w sobie sporo elementów myślenia magicznego. A jednak wiele osób, które stosują je na co dzień, jest w stanie powiedzieć, że działają. Jak to możliwe? Dlaczego powtarzanie w kółko „Zasługuję na lepszą pracę” może skutkować pojawieniem się w naszym życiu ciekawej zawodowej oferty? Czy chodzi o magię przyciągania, czy może da się to racjonalnie wytłumaczyć? Naukowcy zajmują się tym tematem już od lat 70. ubiegłego wieku, czyli czasów, kiedy narodził się nurt psychologii pozytywnej. Afirmacje są jedną z proponowanych przez nią metod.
Wielokrotnie powtarzana krótka fraza o pozytywnym wydźwięku, która ma doprowadzić do zmiany w naszym życiu. Oto afirmacja. Czy działa? Choć niektórzy upatrują w niej rodzaj życzenia wysyłanego do wszechświata lub radykalnej manifestacji marzeń, metoda afirmowania ma solidny fundament psychologiczny i może posłużyć do zmiany przekonań, poprawy nastroju, motywacji, a w efekcie – polepszenia jakości naszego życia.
Wbrew obiegowej opinii afirmacja nie jest wypowiedzeniem zaklęcia, które następnie w magiczny sposób ma się spełnić. To raczej długotrwała praca z podświadomością, która ma zmienić nasze wzorce myślenia o sobie. Afirmacje uczą naszą podświadomość nowych przekonań – takich, które nam służą. Po pewnym czasie zaczynamy w nie wierzyć i wcielać je w życie. To właśnie na tym etapie dzieje się „magia” – w działaniu.
Większość naszych zachowań i decyzji odbywa się bowiem na poziomie podświadomym. Afirmacje uczą mózg nowego sposobu myślenia o świecie. A mózg jest leniwy – podejmuje działania, które wymagają od niego jak najmniejszego wydatku energetycznego. Im częściej będziesz mu powtarzać, że zasługujesz na lepszą pracę, tym więcej dowodów będzie szukał na to, że to możliwe (bo to dla niego łatwiejsze i mniej obciążające energetycznie niż zaprzeczanie). Nagle zaczniesz zauważać znaki i okazje, które pomogą ci zrealizować twoje cele.
Większość afirmacji nie ma bowiem szans zadziałać, jeśli nie dołączysz do nich działania. Ale właśnie taki jest ich cel – obudzenie w tobie sprawczości. Gdy uwierzysz, że to, co afirmujesz, jest możliwe, z łatwością wprowadzisz to w życie. Nie będziesz wynajdywać sobie przeszkód i powodów, by tego nie robić. Nie będziesz się sabotować.
Badania psychologiczne potwierdzają – afirmacje są dobrym sposobem na to, by podnieść nastrój i wprowadzić w życie więcej optymizmu. Naukowcy poddali działaniu rezonansu magnetycznego osoby afirmujące. Jak się okazało, w momencie kiedy wypowiadasz afirmację, w twoim mózgu uruchamia się ośrodek nagrody. Samo powiedzenie „jestem wartościowa i zasługuję na ten awans” sprawia, że czujesz się lepiej. Na dłuższą metę pozwala to zbudować optymistyczną postawę w życiu i uporać się z ruminacjami.
Afirmacje, poprzez zmianę przekonań na pozytywne, są niezwykle adaptacyjnym sposobem na radzenie sobie z przeciwnościami. I choć nie mają na celu leczenia lęku czy depresji, nie oznacza to, że nie mogą być jednym ze sposobów wspierających samozdrowienie. To dlatego, że budują w nas poczucie nadziei.
W innym badaniu z afirmacji korzystały osoby borykające się z zaburzeniami snu. Pomagały im one zmniejszyć niepokój, przyczyniając się do lepszego zasypiania. Efekty były jeszcze lepsze, gdy afirmacje łączono z medytacją. Zamiast więc bezproduktywnie liczyć barany podczas bezsennej nocy, powinniśmy powtarzać sobie zdania, które nas wspierają.
Nie każda afirmacja będzie skuteczna. Od czego to zależy? W tej kwestii istnieje również sporo badań. Po pierwsze, afirmacje muszą być zgodne z twoim systemem wartości i tym, kim jesteś. Jeśli będą zgoła odmienne, nie ma szans, byś wprowadził je w życie. Po drugie, afirmacje sprawdzają się u osób z ugruntowanym poczuciem własnej wartości. U tych, którzy borykają się z niską samooceną, mogą ją wręcz pogorszyć! Jak to możliwe? Taka osoba widzi tak wielki kontrast między tym, co afirmuje, a tym, co czuje, że wpędza ją to w jeszcze większe kompleksy. Lepiej więc najpierw popracować nad poczuciem wartości, np. na terapii, a dopiero po jakimś czasie skorzystać z bardziej zaawansowanej metody, jaką są afirmacje.
Najlepsze afirmacje są konkretne, ponieważ dają mózgowi jasny zestaw wskazówek dotyczących tego, co powinien przetworzyć. Nie używaj słowa „nie”, np. „Nie jestem biedna”. Podświadomość go nie słyszy. Wiedzą o tym eksperci od hipnozy, którzy nie stosują słowa „nie” podczas seansów. Lepiej mówić: „Jestem bogata”.
Afirmacje możesz powtarzać w myślach lub zapisywać na kartce. Dobrą metodą jest też rozpisanie ich na karteczkach samoprzylepnych i rozwieszenie po całym domu. Dzięki temu będziesz się na nie natykać wielokrotnie w ciągu dnia, a tym samym utrwalać to, co na nich napisane. Świetnie działa również wypowiadanie ich na głos. Dla zwielokrotnienia efektu stań przed lustrem i patrz sobie w oczy. To sprawi, że jeszcze bardziej będziesz chciała spełnić obietnice, które właśnie wypowiadasz.
Czy afirmacja działa? By tak się stało, nie może być jedynie pustym słowem powtarzanym bezrefleksyjnie w każdej wolnej chwili. Musisz poczuć to, co afirmujesz, uwierzyć, że naprawdę ma szansę się wydarzyć. Podczas afirmowania powinnaś się czuć tak, jakby to, co afirmujesz, już się wydarzyło. Tylko wtedy afirmacja ma szansę zadziałać.
Żyjemy w czasach, w których wszelkiej maści instagramowi hochsztaplerzy przekonują nas, że pieniądze można nie tyle zarobić, ile przyciągnąć. Czy więc afirmacje na bogactwo działają? Tak, ale nie w sposób magiczny. W afirmowaniu bogactwa ważne jest co innego – otwiera nas ono na poczucie, że jest ono dla nas w ogóle możliwe. Często nieświadomie sabotujemy swoje działania. Wydaje nam się, że nie zasługujemy na bogactwo i dobre, komfortowe życie.
Afirmacje na bogactwo nie sprawią więc, że wygramy w lotto albo dostaniemy niespodziewany spadek. Pomogą nam za to uporać się z przekonaniami na temat siebie i pieniędzy, a to dobra droga do większej sprawczości, zarabiania i otwierania się na obiecujące perspektywy zawodowe.
Źródło: Catherine Moore, „Positive daily affirmations: Is there science behind it?”, https://positivepsychology.com/daily-affirmations/?utm_content=cmp-true [dostęp: 15.09.2023]