Zapomnieć o prezencie świątecznym dla kogoś to jeszcze nie tragedia. Dużo gorsze jest wręczyć mu prezent, którym go zawstydzimy lub zasmucimy. O wpadkę nie jest wcale trudno, nawet jeśli przyświecają ci dobre intencje. Na szczęście zasady etykiety służą nam w tym względzie pomocą.
Podkreślmy jednak, że nie zawsze prezenty z naszej listy stanowią faux-pas. Jeśli ofiarowujemy je komuś na jego wyraźną prośbę albo jesteśmy pewni, że są zgodne z jego upodobaniami – wówczas nie musimy się martwić o ewentualną wpadkę.
Zasady savoir-vivre sformułowano po to, aby nasze postępowanie dla nikogo nie było źródłem dyskomfortu. A ten może się pojawić, jeśli bez uzgodnienia z kimś wręczamy mu prezent zbyt osobisty bądź przypadkowy – wybrany naprędce, z minimalnym wysiłkiem, tylko po to, by wywiązać się z obowiązku. Właśnie w takiej sytuacji najłatwiej popełnić niezręczność. Podpowiadamy, jakich prezentów nie kupować, by jej uniknąć.
Czyli prezenty, które sugerują, że obdarowywany ma z czymś problem i prezent pomoże mu go rozwiązać. Zaliczają się do nich kosmetyki anti-aging, karnety na zajęcia fitness, poradniki typu „Jak zdrowo schudnąć”, „Jak zwiększyć pewność siebie” itp. To wszystko są bardzo nieeleganckie podarunki, bo niosą w sobie ukryte przesłanie: „jesteś nieidealny/nieidealna”. Nawet jeśli nie stoi za nimi żadna złośliwość, tylko autentyczna troska, to nie należy ich nikomu wręczać – w przeciwnym razie nasz bliski może poczuć się zawstydzony, a nawet zraniony.
Mikser, fartuch kuchenny, komplet talerzy, nowa pościel – te i podobne przedmioty także znajdują się na liście najbardziej obciachowych prezentów. O ile ktoś nie jest zapalonym kucharzem, dla którego gotowanie jest pasją, to znalezienie blendera pod choinką nie będzie dla niego żadną przyjemnością. To prezenty kojarzące się z domową harówką, a nie z wytchnieniem, relaksem i przyjemnością – a właśnie o tym marzymy najbardziej w codziennym pędzie. Najgorsze jest jednak to, że tego typu podarunki najczęściej dostają kobiety. Mają wówczas pełne prawo pomyśleć, że zostały sprowadzone do roli gospodyni, dla której sensem życia jest gotowanie i dbanie o porządek w domu. Nie trzeba mówić, jak przykry i poniżający może być dla kobiety taki „prezent”.
Poniżej krytyki jest także wręczanie bliskim używanych przedmiotów, nawet jeśli noszą bardzo niewielkie ślady użycia. Niektórzy dają innym np. przeczytane przez siebie książki – argumentem „za” takim prezentem ma być fakt, że skoro książka nie jest zniszczona, to po co ma u kogoś zalegać, skoro ktoś inny może z niej skorzystać. Ale prawdziwe powody dawania takich prezentów są bardziej prozaiczne, można powiedzieć wręcz – prostackie. To przedmiot, którego już nie chcesz i który dajesz komuś tylko dlatego, że zajmuje ci miejsce. Fakt, że nie musisz nic wydawać, też odgrywa tu dużą rolę. Wniosek jest bardzo prosty – traktujesz osobę bliską jak skup rzeczy używanych, któremu podrzucasz akurat to, co ci się już znudziło albo zagraca ci przestrzeń. Nie ma to nic wspólnego z ideą obdarowywania kogoś ze szczerej chęci sprawienia mu przyjemności. Wyjątkiem od tej reguły mogą być tylko naprawdę cenne rzeczy, jak np. antyki czy przedmioty o wartości kolekcjonerskiej.
Prezenty takie jak komplety bielizny lepiej zostawić na inną okazję, np. walentynki. Jeśli ofiarowujemy je komuś pod choinkę, to narażamy go na dyskomfort – przyjmuje się bowiem, że prezenty odpakowujemy chwilę po ich otrzymaniu. Nieświadoma osoba, która odkryje przy wszystkich, że w ozdobnym pudełku są biustonosz i majtki, z pewnością poczuje zażenowanie.
Choć perfumy to bardzo popularny prezent świąteczny, specjaliści od savoir-vivre go odradzają. Jeśli nie znamy dobrze gustu osoby obdarowywanej, to istnieje spore ryzyko, że wybrany przez nas zapach jej się nie spodoba. Popularne perfumy nie są tu wyjątkiem, bo to, że jakiś kosmetyk jest uwielbiany na świecie nie oznacza automatycznie, że spodoba się naszemu bliskiemu. Jeśli już koniecznie chcemy podarować komuś pod choinkę perfumy, zapytajmy wcześniej o jego preferencje, ulubione marki, nuty zapachowe itd.
Czytaj także: Świąteczny kodeks savoir-vivre: 7 najważniejszych zasad zachowania przy stole
Nie chodzi tylko o sweter z reniferem. Dziś ubrań na rynku jest tak wiele, są w tak różnych fasonach, wzorach, kolorach i stylach, że trafienie idealnie w gust bliskiej osoby jest dużym wyzwaniem. Ale nawet jeśli dobrze znamy styl obdarowywanego, to wręczanie mu o rzeczy konkretnym kroju może być uznane za nietakt. Taki prezent może sprawić wrażenie, że chcemy narzucić komuś z góry, jak ma się ubierać.
A co z takimi świątecznymi klasykami jak skarpety czy piżama pod choinkę? Jeśli ktoś nas o nie poprosił, to nie muszą być złym prezentem. Ale gdy wybieramy je tylko dlatego, że nie mamy innego pomysłu, obdarowany może mieć wrażenie, że poszliśmy po linii najmniejszego oporu.
Istnieje jeszcze jedna kategoria nietrafionych prezentów – to przedmioty tak drogie, że wyróżniają się na tle podarunków zakupionych przez resztę rodziny. Ofiarowując komuś coś bardzo wartościowego, wcale nie robimy mu przysługi. Najpewniej poczuje się skrępowany otrzymując ultradrogi przedmiot, a do tego może martwić się tym, że nie uda mu się za niego zrewanżować w przyszłości. Pozostali bliscy także mogą czuć się nieswojo, bo kosztowny prezent będzie dla nich przypomnieniem, że ich samych nie byłoby na niego stać.
Prawda jest taka, że drogie podarunki zwykle służą zaspokojeniu ego ofiarodawcy, a dla innych osób stanowią tylko kłopot. Savoir-vivre uczy nas, że powinniśmy postępować tak, by nie być przyczyną czyjegoś zakłopotania. Mając to na uwadze, powinniśmy wybierać takie upominki, które wywołują u bliskich wyłącznie radość, nie zaś zmieszanie, niezręczność czy zasmucenie.