Niepewność, emocjonalna nierównowaga i wieczne „zobaczymy” – brzmi znajomo? Relacja, w której tylko jedna strona jest naprawdę zaangażowana, potrafi wyssać z nas całą energię.
Jak poprawić związek z mniej zaangażowanym partnerem?
Związki, w których jedna osoba inwestuje więcej emocji i wysiłku niż druga, w psychologii nazywane są asymetrycznymi. Często dotyczą par mieszkających razem bez formalnych zobowiązań – co, jak pokazują badania, bywa polem minowym. Z pozoru wszystko wygląda dobrze: wspólne mieszkanie, plany na wakacje, nawet dzieci. Ale pod powierzchnią kryje się coś trudniejszego do nazwania – nierównowaga uczuć.
Zespół badawczy Scotta M. Stanleya w 2017 roku przyjrzał się takim układom i zauważył, że to właśnie pary mieszkające razem lub mające wspólne dzieci są bardziej narażone na relacje asymetryczne. Dlaczego? Bo współdzielenie codzienności – rachunków, obowiązków, obowiązkowego „co na obiad?” – często cementuje relację, która inaczej mogłaby się po prostu rozpaść. A że zaangażowanie w konkubinacie jest często mniej klarowne niż w małżeństwie, łatwiej przymknąć oko na brak równowagi.
Ale skutki są dotkliwe. Osoby mniej zaangażowane w relacji częściej zgłaszały niższe zadowolenie z relacji, większy poziom konfliktów i... wyższy poziom agresji. Co ciekawe, to samo – choć w innych proporcjach – dotyczyło także osób bardziej zaangażowanych. Choć zwykle to silne zaangażowanie tłumi konflikty, tu działało odwrotnie: frustracja i niespełnione oczekiwania pogarszały atmosferę.
Czy kobiety kochają bardziej?
Inne badanie, tym razem autorstwa Kiersten Dobson i jej zespołu, pokazuje, że kluczem do przewidywania przyszłości związku wcale nie jest asymetria zaangażowania jako taka. Znacznie ważniejsze są nasze własne spadki zaangażowania w czasie – momenty zwątpienia, dystansu czy rozczarowania. I tu pojawia się ciekawy wniosek: to poziom zaangażowania kobiet oraz ich emocjonalne „odcięcia” częściej prowadzą do rozstań niż analogiczne reakcje u mężczyzn. Czy to znaczy, że to my częściej trzymamy związek na swoich barkach – a gdy puszczamy, wszystko się wali?
Jak odbudować zaangażowanie i nie stracić siebie
Związek nie musi być perfekcyjnie symetryczny. Czasem jedna osoba potrzebuje więcej przestrzeni, druga – więcej bliskości. Ale jeśli różnice są bolesne, warto się im przyjrzeć. Przede wszystkim – bez oskarżeń. Spróbuj zrozumieć, co dla partnera oznacza zaangażowanie. Czy to lęk przed utratą niezależności? Niechęć do schematów? A może po prostu inne tempo dojrzewania do relacji?
Warto wtedy zaproponować wspólne zmiany – nowe rytuały, wyjazdy, zajęcia, które mogą obudzić poczucie wspólnoty. Kluczowe jest słuchanie: nie po to, by odpowiedzieć, ale by naprawdę usłyszeć. Czasem to wystarczy, by przypomnieć sobie, po co w ogóle jesteście razem.
Jeśli partner ceni wolność – nie musisz jej odbierać, by zyskać bliskość. Można szukać wspólnych aktywności, które nie wymagają ciągłego „bycia razem na 100%”. Ale jeśli mimo prób jedna strona wciąż stoi w miejscu, a druga biegnie z nadzieją, że zostanie dogoniona – czasem lepiej się zatrzymać i uczciwie zapytać: czy my w ogóle chcemy iść w tym samym kierunku?
Czytaj także: Czy twój związek chyli się ku upadkowi? Rozwiąż test i sprawdź, czy nie żyjecie już obok siebie
Źródła:
Stanley, S. M., Rhoades, G. K., Scott, S. B., Kelmer, G., Markman, H. J., Fincham, F. D. (2017). Asymmetrically Committed Relationships. Journal of Social and Personal Relationships, 34(8), 1241–1259.
Dobson, K., Ogolsky, B. G., Stanton, S. C. E. (2023). The Effects of Commitment Asymmetry and Asynchrony on Relationship Satisfaction and Break‐up. European Journal of Social Psychology, 53(5), 890–905.
Chapman, C. L. et al. (2025). Thinking about moving in together? Couple and Family Psychology: Research and Practice