Cukrzyca ciążowa jest przez diabetologów opanowana. Nie ma też obaw, że przeniesie się na dziecko, ale i tak trzeba być czujnym! Rozmowa z profesorem Waldemarem Karnafelem.
Czy to prawda, że cukrzyca ciążowa jest zjawiskiem stosunkowo młodym, że w takim natężeniu nie występowała w poprzednich pokoleniach?
Cukrzyca jest chorobą, na którą ludzkość chorowała od tysiącleci. W ostatnich latach z badań Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że jest więcej przypadków zachorowań na cukrzycę typu 2, to jest ten typ, którego mechanizm podobny jest do cukrzycy ciążowej. Zachorowalność na nią wzrasta w związku z obecnym trybem życia – niezdrowym odżywianiem się, otyłością. Cukrzyca zaczyna przybierać formę epidemii i przewiduje się, że w 2025 roku będzie chorować na nią ponad 350 mln chorych. Na cukrzycę ciążową szacuje się, że zapada jakieś 5-7 procent kobiet.
Jaki jest obecnie odsetek urodzeń dzieci z matki-cukrzyka?
Jeszcze do niedawna co piąta kobieta, która miała cukrzycę przed ciążą – traciła dziecko. W 1986 roku postanowiliśmy, że skoro są tak olbrzymie straty wśród dzieci nienarodzonych, należy coś z tym fantem zrobić. Uruchomiliśmy zatem Bank Środków Technicznych, który trwał 16 lat. Był to program edukacyjny na cały kraj, dzięki któremu udało się opracować metodę, która pozwoliła doprowadzić do porodu dzieci u kobiet z cukrzycą. Jest to największe osiągnięcie diabetologii polskiej. Był to program, który objął kobiety już chore na cukrzycę oraz te, które zachorowały na cukrzycę w trakcie ciąży. Rocznie 2000 kobiet z cukrzycą rodziło zdrowe dzieci.
Jak się robi badania w kierunku cukrzycy ciążowej?
Zawsze w trakcie pierwszej wizyty u ginekologa-położnika powinno paść pytanie, czy ktoś w najbliższej rodzinie ciężarnej choruje na cukrzycę. I w zależności od odpowiedzi na powyższe pytanie lekarz zleca badania. W sytuacji, jeśli w rodzinie ciężarnej cukrzyca nie występowała – a więc nie ma obciążenia genetycznego – wykonujemy badanie cukru na czczo. Jeśli stężenie cukru wykaże poniżej 100 mg/dl – mamy do czynienia z prawidłowym poziomem cukru. Wynik nieprawidłowy zaczyna się powyżej 100 mg/dl. Natomiast w sytuacji, kiedy cukrzyca w danej rodzinie już występowała pomiar stężenia cukru we krwi bada się na czczo i dwie godziny po wypiciu 75 gramów glukozy. Cukrzycę ciężarnych rozpoznajemy, jeżeli glikemia na czczo wynosi więcej niż 100 mg/dl i więcej, a w 2. godzinie testu ponad 140 mg/dl.
W jakich wypadkach zleca je lekarz? Czy jest jakaś szczególna grupa ryzyka zapadająca na cukrzycę w ciąży?
Lekarz wysyła na takie badania, jeśli stwierdzi któryś z czynników ryzyka – czyli w przypadku nadwagi, otyłości. Także wiek kobiety, czyli powyżej 45. roku życia, jest na pewno elementem ryzyka w ogóle oraz także wystąpienia cukrzycy ciążowej. Ponadto nadciśnienie tętnicze, wcześniejsza cukrzyca ciążowa (nie musi wystąpić w kolejnej ciąży, ale jest duże prawdopodobieństwo), wielorództwo. Natomiast 24.-28. tydzień jest okresem największego zagrożenia cukrzycą, wobec czego wówczas należy te badania w kierunku poziomu cukru wykonać zawsze.
Jeśli już wyniki się potwierdzą – jaką dietę zleci nam lekarz diabetolog?
Najlepszą dietą jest skąpe jedzenie. Po prostu. A mówiąc poważnie nadmiar żywności, zwłaszcza tej niezdrowej, powoduje, że jemy więcej, aniżeli faktycznie potrzebujemy. Słodycze i tłuszcze to pierwszy czynnik wywołujący otyłość, a następnie – cukrzycę. A więc – zdrowy tryb życia, przede wszystkim. Także aktywność fizyczna. Oczywiście w miarę możliwości u pań w ciąży. Natomiast te zalecenia plus edukacja wśród społeczeństwa – to ogólne wytyczne mające zastosowanie u wszystkich cukrzyków.
Czy cukrzyca ciążowa może się z czasem przerodzić w cukrzycę typu 2?
Nie, zazwyczaj po urodzeniu dziecka, cukrzyca ciążowa znika. Chyba że okaże się, że nie była to cukrzyca ciążowa, a cukrzyca (najczęściej) typu 2.
Czym różni się cukrzyca ciążowa od zwykłej?
Z fizjologicznego punktu widzenia jej istotą jest to samo, co w cukrzycy typu 2, czyli odporność komórek na insulinę. Insulinoodporność pojawia się w każdej ciąży, a powodują ją substancje wydzielane przez łożysko. Swoje maksimum osiąga w trzecim trymestrze.(...)
Dalsza część artykułu na portalu