Mleko mamy to bezdyskusyjnie najlepszy pokarm dla niemowlęcia. Jest lekkostrawne i zawiera wszystkie potrzebne składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach.
Mleko kobiece zmienia swój skład w zależności od wieku i zmieniających się potrzeb każdego dziecka. Nigdy nie jest „za chude” czy „za tłuste”, zawsze jest świeże i ma odpowiednią temperaturę.
Niesamowita umiejętność
Skład mleka kobiecego zmienia się nie tylko wraz z upływem czasu od porodu, ale także w czasie pojedynczego karmienia piersią. Mleko I fazy, wytwarzane na początku karmienia, charakteryzuje się wodnistą konsystencją, większą zawartością cukru mlecznego, niską zawartością tłuszczu i służy głównie zaspokojeniu pragnienia. Mleko II fazy wyróżnia się natomiast dużo większą gęstością niż mleko I fazy, jest bogatsze w tłuszcze, białka. Skład mleka mamy zmienia się również w ciągu doby – nocą zawiera znacznie więcej tłuszczu, dzięki czemu niemowlę otrzymuje bardziej sycący posiłek i może dłużej spać. Na proporcję składników mleka kobiecego wpływa również długość trwania ciąży – mleko mamy wcześniaka zawiera większą ilość składników wspierających odporność dziecka.
Bogaty skład
Mleko kobiece pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, minerały czy witaminy (poza witaminami D i K, które należy suplementować w porozumieniu z lekarzem) do ukończenia przez niemowlę 6. miesiąca życia. Poza tym, składniki odżywcze zawarte w mleku kobiecym są lekkostrawne i bardzo łatwo przyswajalne, ponieważ mleko mamy zawiera również enzymy trawienne. Głównym cukrem występującym w mleku matki jest cukier mleczny, czyli laktoza.
Mleko kobiece zawiera dwa rodzaje białek: pokarmowe i funkcjonalne. Białka pokarmowe są łatwo przyswajalne i regulują skład aminokwasów w organizmie dziecka. Białka funkcjonalne natomiast chronią organizm dziecka przed bakteriami i wirusami, wzmacniając w ten sposób układ pokarmowy i odpornościowy. Białka mleka zawarte w mleku matki to głównie kazeina, białka serwatkowe i alfa-laktoglobulina. Stosunek zawartości białka serwatkowego do kazeiny w mleku matki wynosi 60% do 40% w mleku przejściowym, zaś w mleku dojrzałym 50:50. Dzięki tej proporcji dziecko łatwiej trawi spożywany pokarm.Mleko matki zawiera oligosacharydy, wyjątkowe związki złożone, których śladowe ilości można znaleźć w mleku innych gatunków. W mleku kobiecym stanowią one trzeci co do wielkości składnik. Oligosacharydy selektywnie odżywiają i stymulują wzrost i działanie pożytecznych bakterii w układzie pokarmowym. W ten sposób wspierają prawidłowy rozwój układu pokarmowego i odpornościowego niemowlęcia.
Szczególne właściwości mają zawarte w mleku mamy tłuszcze, a dokładnie długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe (przede wszystkim kwas DHA oraz AA), ponieważ mają korzystny wpływ na rozwój układu nerwowego. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe zostały odkryte w mleku matki w 1982 roku. Mleko mamy zawiera również:
- immunoglobuliny, które mają korzystny wpływ na odporność,
- laktoperoksydazę – enzym chroniący m.in. przed zakażeniem paciorkowcem,
- lizozym, który niszczy bakterie,
- laktoferynę hamującą wzrost m.in. bakterii e-coli i grzybów.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia i kontynuację karmienia piersią do ok. 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzeniu diety dziecka.
Autor: lek. med. Agnieszka Rudzka-Kocjan, specjalista pediatra, ekspert BebiProgram.pl