Wedle prawa, ojciec może skorzystać z trzech typów urlopów związanych z narodzinami dziecka, są to: urlop ojcowski, urlop tacierzyński, urlop rodzicielski. Każdy z nich można wykorzystać w określonym momencie życia dziecka i na określonych zasadach. Urlopy dla ojców nie są zależne od urlopu wypoczynkowego i nie zmniejszają jego wymiaru. Oto krótki przewodnik dla pracujących ojców.
1. URLOP OJCOWSKI - GDY MĘŻCZYZNA ZOSTAJE OJCEM
Urlop ojcowski to czas dla taty i dziecka, który nie jest zależny od urlopu macierzyńskiego. Jest to zawsze okres 14 dni (w tym niedziele i święta), podczas których tacie przysługuje 100% średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy.
Ojcowie mogą z niego skorzystać w tym samym czasie co matki lub w dowolnym momencie – od razu, gdy dziecko przyjdzie na świat lub w dwóch częściach (po jednym tygodniu), jednak nie później niż do 24 miesięcy od urodzenia potomka. Z urlopu ojcowskiego może skorzystać także rodzic, który nie jest w związku małżeńskim z matką dziecka, a także rodzic rozwiedziony. Co ważne, na jego długość nie ma wpływu liczba dzieci. W czasie urlopu tacie przysługują takie same prawa, jak kobiecie w ciąży – jest chroniony przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę.
Kto może z niego skorzystać?
Urlop ojcowski może zostać przyznany wyłącznie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę. Należy złożyć pisemny wniosek do pracodawcy nie krócej niż na 7 dni przed planowanym urlopem. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Warto zaznaczyć również, że urlop ojcowski nie wpływa na obniżenie wymiaru urlopu wychowawczego.
2. URLOP TACIERZYŃSKI – WIĘCEJ CZASU DLA MALUCHA
Urlop tacierzyński to kolejny urlop, który może zostać wykorzystany przez młodego tatę, jednak w przeciwieństwie do ojcowskiego jest on zależny od urlopu macierzyńskiego i może maksymalnie trwać 6 tygodni
.
Jeśli kobieta nie wykorzysta w całości urlopu, pozostałą jego część może przejąć tata dziecka, jednak pierwsze 14 tygodni zawsze przysługuje jedynie mamom. Dopiero kolejnych 6 tygodni może być rozdzielone między oboje rodziców. Za ten czas przysługuje 100% wynagrodzenia. Jednak jeśli matka dziecka wykorzysta urlop w pełnym wymiarze, ojciec już nie będzie mógł z niego skorzystać.
Kto może z niego skorzystać? Podobnie jak urlop ojcowski, urlop tacierzyński również przyznawany jest tylko tym ojcom, którzy mają umowę o pracę
. Osoba, która chce skorzystać z urlopu, w pierwszej kolejności musi złożyć swojemu pracodawcy wniosek o udzielenie części urlopu macierzyńskiego - najpóźniej na 14 dni przed jego rozpoczęciem. Wymagane jest również złożenie wniosku przez matkę dziecka, ponieważ urlop tacierzyński rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Z kolei podział urlopu rodzicielskiego jest bardziej sformalizowany. Jest on udzielany z góry matce dziecka, dlatego przejęcie jego części przez ojca dziecka wymaga złożenia dokumentów zarówno przez mamę, jak i tatę.
3. URLOP RODZICELSKI – TATA NA DOMOWYM ETACIE
Urlop rodzicielski to trzecia opcja, jaką młody tata może wykorzystać. Automatycznie jest on przydzielany mamie dziecka, jednak po złożeniu odpowiednich dokumentów możliwe jest przydzielenie tego urlopu, w całości lub części, ojcu. Na urlopie rodzicielskim może w tym samym czasie przybywać oboje rodziców, jednak jego łączny wymiar nie może przekroczyć okresu ustalonego przez ustawę. Długość tego urlopu to 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka oraz do 34 tygodni
w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka, przy jednym porodzie (dwojaczki, trojaczki itd.).
Kto może z niego skorzystać?
Urlop rodzicielski udzielany jest bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, z którego mogła korzystać zarówno mama, jak i tata dziecka. Rodzice mogą go wykorzystać w całości lub maksymalnie w czterech częściach, mają na to czas aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia. Dodatkowo, żadna z części nie może być krótsza niż 8 tygodni. Urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, który pracodawca ma obowiązek zaakceptować, jeśli został on złożony w terminie – nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu.
4. TATO, PAMIĘTAJ O BONUSACH
Dodatkowo rodzicom, niezależnie od liczby posiadanych dzieci, przysługują dwa dni opieki nad dzieckiem
, które są dostępne już od pierwszego dnia pracy. Nie przechodzą na rok kolejny, dlatego należy pamiętać, aby wykorzystać je w danym roku kalendarzowym. Może z nich skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka, ale jeżeli zostaną wykorzystane przez jednego rodzica – nie przysługują już drugiemu. Dni te nie są wliczane do urlopu i wypłacana jest za nie pełna stawka wynagrodzenia.
5. SPECJALNE KORZYŚCI OD PRACODAWCÓW
Wiele firm oferuje dodatkowe korzyści pracownikom, którzy zostali rodzicami. W niektórych przypadkach tata może liczyć na dodatkowe 14 dni urlopu od firmy czy pojedyncze dni na opiekę. Ciekawym pomysłem są również warsztaty, szkolenia oraz spotkania z ekspertami, które mają w zamyśle przygotować młodych ojców do pojawienia się na świecie nowego członka rodziny. Popularne stają się również przedszkola zakładowe, a jeśli dana firma nie oferuje podobnego udogodnienia – możliwe są dofinansowania, np. do żłobków. Coraz więcej firm bierze również udział w akcji „2 godziny dla rodziny”
, która organizowana jest raz w roku – 15 maja. Jej ideą jest umożliwienie pracownikom wcześniejszego wyjścia z pracy, by mogli spędzić czas z bliskimi oraz zaznaczenie, iż rodzina jest podstawową grupą społeczną, której należy się wiele uwagi.
Przewodnik przygotowało Pracuj.pl