Psychoterapia indywidualna jest powszechnie wykorzystywaną ścieżką rozwoju osobistego. Ale czy podobne metody przynoszą efekty, gdy zmiana powinna objąć całą firmę? Czy mogą stanowić wartą uwagi alternatywę dla programów szkoleniowych i coachingowych?
We współczesnym biznesie o sukcesie przedsiębiorstw decydują zdolności przywódcze kierownictwa poparte wysoką świadomością procesów i zrozumieniem dynamiki zjawisk zachodzących w organizacji. Nie do przecenienia jest wejście menedżera w rolę autentycznego przywódcy, diagnozującego problemy na poszczególnych poziomach zarządzania, angażującego się w świadomą pracę z konfliktami, motywującego pracowników i pobudzającego ich kreatywność. Specjaliści często podkreślają również znaczenie umiejętności zarządzania zmianą i kreowania procesów w przedsiębiorstwie. W oparciu o te właśnie zagadnienia, znajdujące się obecnie w centrum uwagi menedżerów i konsultantów biznesowych na całym świecie, powstało innowacyjne podejście do pracy z organizacją zwane GPO (Gestalt Practitioner in Organizations). W Polsce prekursorem tej metody jest Instytut Terapii Gestalt z Krakowa.
- W każdym stadium rozwoju organizacji istnieje potrzeba świadomości tego, co się w niej dzieje. Ta świadomość daje jej liderom wybór, a co za tym idzie – możliwość zmiany. U podstaw mechanizmu pracy z firmami i instytucjami leżą te same zasady, które stosujemy w pracy z klientami indywidualnymi. - tłumaczy Renata Procak, prezes Instytutu.
Na czym to polega?
Program Gestalt w Organizacjach czerpie z jednej strony z najnowszych odkryć w dziedzinie zarządzania i współczesnej wiedzy o funkcjonowaniu firm i instytucji, z drugiej zaś strony – z założeń podejścia Gestalt. Gestalt jest, obok psychoanalizy i terapii behawioralnej, jednym z najważniejszych nurtów psychologii humanistycznej, zyskującym coraz większe uznanie nie tylko w środowisku psychologów, ale coraz częściej również ekspertów biznesowych. Jak się okazuje, jego zastosowanie znacznie wykracza poza wspieranie rozwoju osobistego.
Jednym z podstawowych założeń nurtu Gestalt jest autonomia, czyli przekonanie, że każdy człowiek oraz grupa osób ma możliwość rozwoju oraz harmonijnego funkcjonowania, o ile wykształci świadomość tego, co dzieje się wewnątrz i wokół niej. Zaburzenia w relacjach wewnątrz każdej organizacji lub w relacji z otoczeniem powstają wtedy, gdy potrzeby i emocje ludzi, którzy ją tworzą, znajdują się poza obszarem świadomości. Praca z organizacją tą metodą polega na rozbudzaniu świadomości tego, w jaki sposób działają ludzie i struktura, którą tworzą. Umożliwia oddziaływanie na kulturę i klimat organizacji – sposób jej funkcjonowania w warstwie procesowej, międzyludzkiej, ponad i pomiędzy procedurami oraz oficjalnymi ścieżkami postępowania. Na przykład konflikt między dwiema osobami w firmie zwykle reprezentuje tarcia w całym zespole, czy nawet w organizacji.
Charakterystyczne dla nurtu Gestalt jest także podejście holistyczne – organizacja nie jest redukowana do pojedynczych aspektów funkcjonowania, możliwych do wyrażenia w postaci wykresów. To, co dzieje się z organizacją, czyli tak naprawdę z ludźmi w niej osadzonymi, odbywa się przecież w wymiarze cielesnym, emocjonalnym, poznawczym, społecznym i duchowym. Dopiero suma tych czynników wyznacza pełnię funkcjonowania przedsiębiorstwa w świecie. Tu nie ma schematów. Każda organizacja ma swoją unikatową rzeczywistość i tę właśnie rzeczywistość należy zrozumieć i udoskonalić, a przez to realnie wpłynąć na rezultaty uzyskiwane przez firmę.
– Nie traktujemy oporu, konfliktotwórczych rozbieżności jako problemów czy zaburzeń. Są one wartościową informacją na temat realiów danego miejsca czy sytuacji i okazją do uczenia się i rozwoju – mówi Renata Procak – Wynikiem takiego spojrzenia jest kreatywność i zwiększenie wydajności firmy.
Perspektywy, które otwiera przed biznesem nowe podejście, okazują się na tyle atrakcyjne, że na uczelniach na całym świecie powstają nowe kierunki studiów, w programie których wiele uwagi poświęcono psychologii. W Polsce studia podyplomowe oparte na podejściu GPO oferuje jako pierwsza Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie. Kierunek Psychologiczne Aspekty Zarządzania Organizacją ruszy w październiku 2016.