Jak zachować bystrość umysłu na długie lata? Psycholog Nick Wignall zachęca do opanowania czterech kluczowych umiejętności, które wspierają dyscyplinę, koncentrację i zdrowie psychiczne w miarę starzenia się. I paradoksalnie nie chodzi o to, żeby robić więcej – a mniej.
Z reguły, aby osiągnąć sukces, trzeba robić więcej. Jednak nie w tym przypadku. By zachować bystrość umysłu na długie lata zdaniem psychologa Nicka Wignalla, zamiast zwiększać wysiłek – lepiej wyeliminować przeszkody utrudniające koncentrację i produktywność. To pozwoli ci skutecznie radzić sobie z wyzwaniami, zachować spokój i podejmować przemyślane decyzje w sytuacjach stresowych.
Oto 4 kluczowe strategie, które według eksperta warto opanować, aby zachować przewagę psychiczną na długie lata.
Wbrew pozorom samokrytyka nie równa się samomotywacja. Jak będziesz sobie powtarzać, że jesteś głupia/głupi i nie dasz rady albo będziesz się karcić za brak koncentracji czy spadek produktywności – nie wyniknie z tego nic dobrego. Wręcz przeciwnie. „Z mojego doświadczenia wynika, że ludzie osiągają sukcesy pomimo samokrytyki, a nie dzięki niej. Gdy nauczą się łagodniejszego podejścia do siebie, stają się bardziej produktywni i zdyscyplinowani” – pisze psycholog Nick Wignall.
Nadmierna samokrytyka m.in. wywołuje stres i obniża poczucie własnej wartości, co może prowadzić do unikania wyzwań i hamowania rozwoju. Nie mówiąc o tym, że potrafi skutecznie popsuć humor. Mamy wyjątkowo dużo przeszkód w zewnętrznym świecie – po co dodatkowo sobie utrudniać? Zamiast wspierać swojego wewnętrznego krytyka, powiedz mu „dość” i zobacz, jak zmieni się twoja percepcja, gdy zamiast po raz kolejny powtarzać „Znowu mi nie wyszło, jestem beznadziejny/-a”, powiesz „Starałam się, jak mogłam. Tym razem nie wyszło, ale spróbuję raz jeszcze – w końcu mi się uda”.
Przebodźcowanie to domena współczesnych czasów. To normalne, że twój mózg ma tendencję do rozpraszania się. Jednak – jak podkreśla ekspert – w dużej mierze to my sami tworzymy sobie niesprzyjające warunki. Słowem: naucz się zarządzać swoją uwagą. Przykład? W przerwie między zadaniami w pracy sięgasz po telefon, by zerknąć, co tam na Instagramie lub Facebooku. Ani się obejrzysz, krótka przerwa w pracy zamienia się w półgodzinny maraton scrollowania. Rozwiązanie? Odłożyć telefon na drugi koniec pokoju, aby nie mieć go w zasięgu ręki. Spróbuj zastąpić go czymś innym, aby pozbyć się szkodliwego nawyku nadmiernego przeglądania mediów społecznościowych. Chodzi o to, by zmienić schemat i wprowadzić pewne przeszkody, które w tym przypadku zaowocują jednym – mniejszą ilością rozproszeń. Potrzebujesz więcej wskazówek, jak to zrobić? Koniecznie zajrzyj do tekstu: Nowy rok, nowa ty? Te 3 sposoby pomogą ci pożegnać szkodliwe nawyki.
Przerzucanie uwagi między zadaniami osłabia koncentrację, zwiększa zmęczenie umysłu i prowadzi do spadku produktywności. Tworzenie środowiska sprzyjającego skupieniu pozwala zaś w pełni zaangażować się w jedno zadanie naraz. To nie tylko poprawia efektywność, lecz także wzmacnia zdolność do długoterminowego skupienia, kluczową dla zachowania bystrości umysłu.
„Bardzo trudno jest utrzymać jakikolwiek nawyk lub jakąś rutynę, jeśli brakuje wewnętrznej motywacji – jeśli nie znajdujesz w tym, co robisz, satysfakcji samej w sobie” – pisze Nick Wignall. Ciekawość to fundament bystrości umysłu. Gdy robisz coś, co naprawdę cię interesuje, motywacja i dyscyplina stają się naturalne, a twój mózg pozostaje aktywny. Zamiast więc narzekać na swoją codzienność i zmuszać się do robienia rzeczy, których tak naprawdę nie chcesz robić – szukaj nowych aktywności, które cię pochłoną. Słowem: bądź bardziej ciekawy/-a świata. Wiadomo, nie wszystko w życiu układa się po naszej myśli i czasem trzeba się do czegoś zmusić, ale czy na pewno – powiedzmy – do chodzenia na siłownię? Może bliższe twojemu sercu okażą się nordic walking lub pilates na reformatorach. Próbuj, eksperymentuj, aż będziesz robić to, co lubisz. Poszukiwanie odpowiedzi na pytania, próbowanie nowych rzeczy i angażowanie się w interesujące aktywności stymulują tworzenie nowych połączeń neuronalnych. To nie tylko zwiększa kreatywność, lecz także opóźnia procesy starzenia się mózgu.
Słowem: mniej myślenia, więcej działania. Zamiast myśleć o tym, jak ci się nie chce; ile czasu musisz poświęcić, żeby osiągnąć sukces; jak twój cel jest daleko itp., itd. – po prostu zacznij działać. Twoja uwaga powinna się więc skupiać na codziennych małych działaniach. Nawet najmniejszy krok naprzód przybliża cię bowiem do twojego celu.
„Ludzie, którzy są konsekwentnie zdyscyplinowani, skupiają się na procesie, a nie na wyniku. To może wydawać się sprzeczne z intuicją, ale jeśli masz trudności z osiągnięciem celu lub utrzymaniem dyscypliny, być może dzieje się tak dlatego, że za bardzo koncentrujesz się na celu, sabotując własne postępy” – pisze psycholog. Regularne wykonywanie drobnych działań wzmacnia nawyki, które z czasem przynoszą trwałe efekty. Małe sukcesy budują zaś motywację i poczucie skuteczności, co wspiera zdrowie psychiczne i zdolności poznawcze.
Źródło: N. Wignall, „Psychology Says If You Can Master These 4 Skills, You'll Have A Mental Edge Well Into Your 80s”, yourtango.com [dostęp: 13.01.2025]