1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia

Czy dziecko dobrze słyszy?

123rf.com
123rf.com
Każdy noworodek w Polsce ma badany słuch. Dzięki temu dzieci z wadami słuchu mają takie same szanse rozwoju jak ich zdrowi rówieśnicy. Badania jednak to nie wszystko, równie ważne jest to, czy rodzice potrafią zaobserwować reakcje malucha na dźwięki i mowę.

Dziecko już w brzuchu u mamy słyszy dźwięki dobiegające do niego ze świata, na który wkrótce przybędzie. Najmilszy i najbardziej znany jest mu, oczywiście, głos matki. Potem rozpoznaje głos ojca, rodzeństwa, domowego psa.

Dziecko rodzi się. Przed nim długa droga poznawania świata, pomogą mu w tym dźwięki. Najpierw je pozna, potem zacznie powtarzać. Będzie mówić. Tak rozwinie się dobrze słyszące dziecko. Jak sprawdzić, czy dziecko słyszy? Pomagają w tym badania. Już w drugiej dobie po porodzie w każdym szpitalu w Polsce noworodek ma badany słuch. Badanie to jest nieszkodliwe i całkowicie bezbolesne. Podczas snu dzieciaczkowi do ucha wkładana jest niewielka sonda aparatu, który wyglądem przypomina słuchawkę telefonu. Jeśli wynik jest zły, badanie powtarza się na drugi dzień. Około 5 procent badanych w ten sposób dzieci kieruje się na dalsze badania w jednym z około 60 wyspecjalizowanych ośrodków audiologicznych w Polsce. Kolejne badanie powinno zostać wykonane zanim dziecko nie ukończy drugiego miesiąca życia.

Gdy i to wypadnie niepomyślnie, maluch kierowany jest na jeszcze bardziej szczegółowe badanie, które wykonywane jest podczas głębokiego snu i trwa około godziny. Na uszy dziecka zakładane są słuchawki, do czoła przyklejane elektrody. Podczas gdy w słuchawkach pojawiają się dźwięki o różnej wysokości i natężeniu, specjalne urządzenie rejestruje przepływ fal mózgowych, czyli reakcję dziecka. Jest to miarodajne, obiektywne badanie słuchu konieczne przy diagnozowaniu niemowląt, które nie potrafią jeszcze powiedzieć co słyszą.

Jedynie u 10 proc. dzieci ze złym wynikiem pierwszych badań stwierdza się uszkodzenia słuchu. Mogą je mieć dzieci, których mama w czasie ciąży zaraziła się wirusami toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii. Także te, które urodziły się za wcześnie lub w bardzo złym stanie i otrzymały mniej niż 5 punktów w skali Apgar. Zagrożone głuchotą lub niedosłuchem są dzieci, w których rodzinie występują te choroby. W 65 procent przypadków u podłoża wad słuchu leżą czynniki genetyczne, w 30 procentach przyczyny niedosłuchów lub głuchoty nie są znane. Do końca trzeciego miesiąca życia dziecka proces diagnostyczny powinien zostać zakończony.

Przy wadach słuchu ogromną rolę odgrywa czas. Chodzi o to, żeby dziecko, które nie słyszy lub źle słyszy, w pierwszym półroczu życia otrzymało aparaty słuchowe. Zakłada się je dzieciom, których wady słuchu nie można inaczej wyleczyć. Są one coraz nowocześniejsze, mniejsze, lżejsze i bardziej skuteczne. Urządzenia te działają na baterie, różnią się mechanizmem, sposobem przetwarzania dźwięków, wielkością. Każdy musi być dobrany indywidualnie. Dzięki tym urządzeniom dziecko usłyszy dźwięki, co pozwoli mu normalnie się rozwijać. Wówczas postępy rehabilitacji są najszybsze. Przy głębokiej wadzie nie wykrytej w porę dziecko zwykle skazane jest na szkołę specjalną. Sam aparat nie wystarczy, aby dziecko zaczęło mówić. To tylko pomocnicze narzędzie.

Zanim dziecko będzie w stanie posłużyć się językiem, musi najpierw nauczyć się go rozumieć. Konieczna jest opieka specjalistów: audiologa, logopedy, pedagoga, psychologa, dziecko nauczy się mówić i będzie mogło doskonale funkcjonować w świecie ludzi dobrze słyszących. Najczęściej dziecko ma resztki słuchu i dlatego ważne jest, żeby jak najwcześniej pobudzać komórki słuchowe do pracy. Opieką lekarzy powinny zostać objęte również dzieci z lekkimi i średnimi wadami słuchu. Upośledzenia tego rodzaju wpływają na to, czy mowa rozwija się prawidłowo. Czasem kłopoty mogą pojawić się dopiero w szkole. Dziecko ma problemy z pisaniem, czytaniem usłyszeniem z ostatniej ławki, podczas hałasu na przerwie, koncentracją uwagi, abstrakcyjnym myśleniem. Bez badań przesiewowych trudno wykryć takie wady u małych dzieci, ponieważ reagują one na większość dźwięków.

Przyczyn nieprawidłowych reakcji na dźwięki u niemowląt i starszych dzieci może być wiele. Najczęstszą przyczyną upośledzenia słuchu u dzieci są powtarzające się infekcje dróg oddechowych, które doprowadzają do infekcji ucha. Gromadzi się tam śluz, który uciska na błonę bębenkową. Gdy dochodzi do jej pęknięcia, płyn wylewa się do wewnątrz ucha, zamieniając się w gęstą, trudną do usunięcia substancję. Po pewnym czasie błona bębenkowa przestaje prawidłowo przenosić drgania. Równie często zdarza się, że kłopoty ze słuchem mają dzieci, które chorują na przewlekłe stany zapalne ucha środkowego z zalegającym płynem, który gęstnieje uszkadzając ucho i doprowadzając do niedosłuchu. Zwykle takie schorzenia wymagają leczeni farmakologicznego lub prostych zabiegów usuwających przyczynę złego funkcjonowania ucha.

Lekarze podkreślają, że ogromne znaczenie w wykrywaniu wad słuchu mają obserwacje reakcji malucha. To zadanie dla rodziców. Oni przebywają z nim na co dzień, znają je najlepiej. To właśnie oni powinni powiedzieć lekarzowi o zachowaniach dziecka i o swoich ewentualnych wątpliwościach. Aby jednak móc dokonać takich obserwacji, potrzebna jest wiedza, czego możemy oczekiwać od dziecka na kolejnych etapach rozwoju. Dobrze słyszący noworodek na dźwięk telefonu czy trzaśnięcie drzwiami reaguje zmrużeniem oczu, płaczem albo rozłożeniem rączek. Dwumiesięczne niemowlę głuży, czyli zaczyna wydawać pierwsze gardłowe dźwięki, zbliżone do spółgłosek k, h, g. Są to odruchowe ćwiczenia narządu mowy. Dziecko niesłyszące też je wymawia. Półroczny maluch już gaworzy - łączy spółgłoski w pierwsze sylaby. Wyławia je z mowy dorosłych i powtarza. Ku uciesze babć i mam przypadkowo składa je mówiąc "ma-ma", "ba-ba". Dziecko źle słyszące tego nie umie. Milknie, bo żyje w świecie ciszy. Nie wie, co ma powtarzać.

W poniedziałek test, dzięki któremu zorientujesz się, czy Twoje dziecko (od noworodka do 4-latka) dobrze słyszy.

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze