Miłość ma wiele twarzy, a każda z nich niewątpliwie wpływa na nasze życie i podejmowane decyzje. To od miłości zależą nasze: nastrój, samopoczucie i wewnętrzne spełnienie. Tym razem skupmy się na miłości platonicznej – czym jest i kogo dotyczy? Czym różni się od pokrewnych rodzajów miłości? Dlaczego warto znać jej różne oblicza?
Wbrew utartej opinii miłość platoniczna nie dotyczy wyłącznie nastolatków i osób młodych, które wzdychają do swojego idola czy bohatera. Może się przytrafić każdemu, bez względu na wiek czy płeć, oraz dotyczyć realnych osób z naszego otoczenia. Ale zanim przeanalizujemy głębiej to szerokie pojęcie i rozbijemy je na czynniki pierwsze, zobaczmy, jak brzmi główna definicja platonicznej miłości.
Miłość platoniczna – definicja podstawowa
Na samo pojęcie miłości platonicznej ogromny wpływ miał Platon – to on w swojej twórczości przedstawiał rozumienie miłości, jej cech oraz skutków. W tym wypadku miłość platoniczna wiązała się z idealizowaniem, wzniosłością i lojalnością, bez udziału pożądania i namiętności. Co ciekawe, sam filozof podzielił miłość na trzy typy, dzięki którym łatwiej nam scharakteryzować nasze odczucia.
- Eros – miłość fizyczna, erotyczna i zmysłowa.
- Philos – odpowiednik miłości platonicznej, oparty na przyjaźni i bezinteresowności.
- Agape – miłość do Boga, która charakteryzuje się pełnym oddaniem.
Należy pamiętać, że miłość platoniczna niejednokrotnie wiąże się z tworzeniem wyidealizowanego obrazu kochanej osoby, która w rzeczywistości może nie być taką, jaką ją widzimy.
Miłość platoniczna – przykłady i okoliczności
Najczęściej spotykanym przykładem miłości platonicznej jest miłość nieodwzajemniona/jednostronna. Może być skierowana do przyjaciela, współpracownika, kogoś z bliskiego otoczenia. Mimo że miłość sama w sobie jest pięknym uczuciem, w tym wypadku może prowadzić do frustracji, przygnębienia, a nawet depresji. Warto zatem zrozumieć, że nieodwzajemnienie uczuć przez nasz obiekt westchnień nie wynika z faktu, że „jest z nami coś nie tak” lub nie jesteśmy atrakcyjni, ale dlatego, że druga strona poszukuje w partnerze czegoś zupełnie innego.
Nie zawsze mamy tego świadomość, ale miłość rodzicielska jest rodzajem miłości platonicznej – jej główne paliwo to: altruizm, opieka, troska i przyjaźń. Oczywiście jej forma nie musi ograniczać się wyłącznie do relacji dziecko–rodzic, lecz może także do innych członków rodziny.
Kolejna odmiana miłości platonicznej oparta jest na zasadach i granicach. Czasami może dojść do obustronnej miłości platonicznej (odwzajemnionej), jednak z powodu różnych barier nigdy nie przerodzi się ona w miłość romantyczną i na zawsze pozostanie oparta na szacunku, wspólnych upodobaniach, celach i cechach wspólnych. Co może należeć do wspomnianych barier? Współmałżonek (nasz lub drugiej strony), podziały społeczne, niepełnosprawność itp. W tym przypadku miłość platoniczna może dotyczyć również „białych małżeństw”, gdzie nie dochodzi do zbliżeń seksualnych, a główną podstawą związku są: wspólny tok myślenia, pociąg do osobowości czy wspólne plany (dążenia).
Niektórzy uważają miłość platoniczną za formę zdrady. No bo jak inaczej określić fakt, że nasz współmałżonek kocha „duszę i osobowość” innego człowieka, mimo że nie planuje pogłębić tej relacji ze względu na nas? W takich przypadkach nieoceniona może być pomoc psychoterapeuty, który pomoże ustalić, co jest faktycznym źródłem takiej platonicznej miłości i czy faktycznie powinniśmy czuć się zagrożeni. Ciekawe spostrzeżenia i wnioski znajdziesz również w artykule: Zdrada to naiwna pogoń za bliskością.
Emocje i uczucia mają to do siebie, że zmieniają się w czasie. Te pierwsze mogą być skrajnie różne nawet w perspektywie kilku minut. Natomiast uczucia są trwalsze – dane uczucie może być niezmiennie obecne w naszym życiu przez długie miesiące, lata, a nawet przez całe życie.
Podobnie jest z czasem trwania miłości platonicznej. Może on być bardzo różny w zależności od wielu czynników, w tym indywidualnych cech osób zaangażowanych w taką relację oraz okoliczności życiowych. Jak już opisaliśmy, miłość platoniczna to forma uczucia, która nie opiera się na pierwiastku fizycznym, zmysłowym, ale na głębokim emocjonalnym zrozumieniu, sympatii i szacunku dla drugiej osoby. Co za tym idzie, miłość platoniczna z pewnością jest trwalsza niż zauroczenie, które jest oparte na innych fundamentach.
Warto podkreślić, że miłość platoniczna może trwać przez całe życie, ale może także ulec zmianie. W jaki sposób? Może na przykład ewoluować w miłość romantyczną lub może się skończyć, a wszystko zależy od zmian w stosunkach między osobami zaangażowanymi. Jak to w miłości bywa, pewną stabilność uczucia zapewnia zgodność odczuwania w tym samym stopniu przez obie strony – tzw. synchronizacja uczuciowo-emocjonalna. Natomiast wystarczy zmiana w postrzeganiu tylko jednej ze stron, by zachwiać tę równowagę, co w konsekwencji może doprowadzić nawet do całkowitego zakończenia relacji.
Nie ma więc określonego czasu trwania miłości platonicznej, ponieważ jest to bardziej kwestia dynamiki emocjonalnej i osobistych relacji niż konkretnego limitu czasowego.
Miłość platoniczna ma wiele warstw i barw, a czasami jest ucieczką dla osób, które „sparzyły się” w poprzednich związkach. Darzenie kogoś uczuciem z bezpiecznej odległości i na własnych zasadach wydaje się atrakcyjną formą radzenia sobie z osamotnieniem, ale nie jest rozwiązaniem na dłuższą metę. Nie należy na siłę dążyć do miłości platonicznej jako substytutu głębszej relacji. Sam Platon nie popierał w pełni miłości platonicznej, a preferował wypośrodkowanie jej wraz z miłością „Eros”. By zatem uniknąć sytuacji podbramkowej, zachęcamy do zapoznania się z kilkoma pomocnymi wskazówkami zawartymi w artykule: Jak odnaleźć szczęście w miłości, gdy tyle razy nam nie wyszło?