Według najnowszych danych Światowej Organizacji Zdrowi rak jajnika to trzeci najpowszechniejszy nowotwór ginekologiczny. Co roku jest diagnozowany u ponad 230 tys. kobiet na świecie[1] i u ponad 3,5 tys. Polek[2]. Tymczasem nadal jest tematem tabu. Dziś po raz pierwszy w Polsce obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Raka Jajnika. Wydarzenie ma służyć podnoszeniu poziomu wiedzy na temat objawów, przebiegu i dostępnych metod leczenia choroby.
[embed]https://youtu.be/5QnvjQH0Ji8[/embed]
Najbardziej zagrożone nowotworem jajnika są kobiety między 50. a 69. rokiem życia, jednak choroba dotyka też kobiet młodszych[3]. Ma ona mało charakterystyczne symptomy, takie jak zaparcia, wzdęcia, uczucie pełności w nadbrzuszu czy rosnący obwód brzucha, które łatwo zlekceważyć czy zrzucić na karb innych dolegliwości np. ze strony układu pokarmowego. Pozornie bezobjawowy przebieg nowotworu jajnika sprawia, że aż u 80 proc. chorych rozpoznanie następuje, gdy choroba jest już w zaawansowanym stadium[4]. Nawet wówczas raka jajnika można leczyć, a świadomość istnienia innowacyjnych, finansowanych przez NFZ terapii, pomaga kobietom i ich bliskim w zmaganiu się z chorobą.
– Dzięki badaniom naukowym nad mechanizmami angiogenezy, w patogenezie raka jajnika medycyna poczyniła w ostatnich dekadach postępy. Szansę dla wielu kobiet z zaawansowanym rakiem jajnika stanowią terapie biologiczne, w tym antyangiogenne. Terapia antyangiogenna w skojarzeniu z leczeniem systemowym (czyli standardową chemioterapią) istotnie wydłuża czas przeżycia chorych. Od marca tego roku chore mają możliwość korzystania z nowoczesnego leczenia w ramach Programu Lekowego z rozszerzonym dostępem, dzięki pozytywnym i szerszym zmianom kryteriów kwalifikacji. Ważne jest, iż hamując progresję choroby, leczenie to korzystnie wpływa na jakość życia chorych na raka jajnika – powiedziała prof. dr n. med. Beata Śpiewankiewicz, Kierownik Kliniki Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Angiogeneza to naturalny proces tworzenia naczyń krwionośnych, który ma miejsce w organizmie w trakcie powstawania i odnawiania się tkanek. Również nowotwór jajnika, by rosnąć i przetrwać, potrzebuje dopływu składników odżywczych. Zapewniają mu go naczynia, które organizm wytwarza właśnie w procesie angiogenezy. Sprawcą ich powstawania jest czynnik wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF). Poprzez zastosowanie odpowiedniego przeciwciała monoklonalnego, terapia biologiczna blokuje działanie czynnika VEGF[5] i neutralizuje jego aktywność. Tym samym, terapia zatrzymuje powstawanie nowych naczyń. Spowalniając patologiczny rozwój naczyń krwionośnych odżywiających nowotwór[6], terapia biologiczna hamuje rozrost raka jajnika i wpływa na przedłużenie życia pacjentek w zaawansowanym stadium choroby.
Leczenie chorych na zaawansowanego raka jajnika z zastosowaniem terapii biologicznej jest w Polsce refundowane w ramach programu lekowego.
Leczenie nowotworu jajnika wspomaga pozytywne nastawienie do terapii oraz otwartość na wsparcie bliskich. Dzięki mądremu wsparciu chorej zmniejszyć się może poziom stresu, wpływając na rokowania[7]. Warto szukać informacji o tym, jak radzić sobie z własnymi emocjami, a będąc osobą bliską chorej – poszukiwać sposobów mądrego współtowarzyszenia i przede wszystkim – nauczyć się otwarcie rozmawiać o raku jajnika i jego konsekwencjach.
– Z chorą należy rozmawiać spokojnie, z empatią. Trzeba dać jej czas na asymilowanie informacji, przeżywanie stresu, smutku, lęku. To naturalne reakcje na diagnozę. Warto też pamiętać, że dla kobiety nowotwór strefy intymnej może być tematem wrażliwym i trudnym, ponieważ dotyczy najistotniejszych kwestii, takich jak poczucie kobiecości – bycie w pełni kobietą czy macierzyństwo – radzi Elżbieta Pożarowska, psycholog i psychoterapeutka z Poradni Psychoonkologicznej, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Przydatne wskazówki dla chorych oraz ich bliskich można znaleźć na stronie
mat.pras.kampanii
- [1] Dane GLOBOCAN 2012, https://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_population.aspx, data pobrania: 10.04.2014 r.,
- [2] Raporty na podstawie danych Centrum Onkologii: , data pobrania: 14.04.2014 r.
- [3] Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej - Curie. Dostępne na stronie , data pobrania: 14.04.2014 r.
- [4] American Cancer Society,
- [5] Folkman, J. in: Kufe, Pollock, Weichselbaum, eds. Cancer Medicine (Holland). 6th ed. Hamilton, Ontario: BC Decker; 2003, .
- [6] Folkman, J. in: Kufe, Pollock, Weichselbaum, eds. Cancer Medicine (Holland). 6th ed. Hamilton, Ontario: BC Decker; 2003, .
- [7] Lutgendorf, Susan K. et al., Social Influences on Clinical Outcomes of Patients With Ovarian Cancer. Journal of Cinical Oncology, Aug 10, 2012: s.2889. Published online ahead of print at on July 16, 2012, data pobrania: 16.01.2014 r.