Co może oznaczać ból podbrzusza?

W zależności od tego, w której części jamy brzusznej jest odczuwany, może być symptomem dolegliwości żołądkowych lub też problemów z jednym z narządów zewnętrznych w niej się znajdujących. Zdarza się nawet, że zwiastuje on problemy z sercem, nerkami lub płucami. Warto więc umieć rozpoznawać określone rodzaje bólu brzucha i wiedzieć, co w danym przypadku należy zrobić.

Czym się różni ostry i przewlekły ból brzucha?

Budzącym niepokój i wymagającym reakcji jest zawsze nagle pojawiający się ból brzucha na tyle silny, że uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Zazwyczaj towarzyszą mu specyficzne objawy dodatkowe, takie jak chociażby wymioty, biegunka, podwyższona temperatura ciała czy silne wydęcie brzucha. W przypadku pojawienia się takiego bólu brzucha należy niezwłocznie udać się do lekarza, ponieważ w wielu przypadkach zwiastuje on nagły stan zapalny, związany z takimi schorzeniami jak: perforacja żołądka i jelit, niedrożność przewodu pokarmowego, zapalenie wyrostka robaczkowego, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, a w przypadku bólu podbrzusza pęknięcie torbieli jajnikowej lub ciążę pozamaciczną. W takiej sytuacji konieczna jest pomoc specjalisty i interwencja chirurgiczna.

Mniej niepokojący jest zwykle przewlekły ból brzucha. Wiele jednak zależy od tego, czy ma on charakter nawrotowy czy stały. W wielu przypadkach, wbrew pozorom, nie jest on związany ze schorzeniami narządów jamy brzusznej, lecz z nieprawidłowościami w obrębie kręgosłupa. Może być również objawem problemów metabolicznych, a ból w podbrzuszu chorób endokrynologicznych. Jednymi z najpopularniejszych jednostek chorobowych powodujących przewlekły ból brzucha są wrzody żołądka, przewlekły stan zapalny trzustki, kamica pęcherzyka żółciowego, schorzenia układu moczowego lub płciowego, a także zaburzenia trawienia czy zespół jelita drażliwego.

Dlaczego przyczyna bólu brzucha jest tak ważna?

Określenie przyczyny bólu brzucha jest niezwykle ważne z tego względu, iż jest to objaw towarzyszący wielu chorobom, w tym również tym zagrażającym życiu. Niezwykle ważną rolę w tym procesie odgrywa dokładny wywiad lekarski, który zwykle pozwala w znaczny sposób zawęzić zakres poszukiwań, a nawet postawić wstępną diagnozę. Podstawowymi informacjami, które są istotne z punktu widzenia lekarza, jest dokładna lokalizacja bólu brzucha, czas jego trwania i stopień nasilenia. Do postawienia diagnozy niezbędne jest również przeprowadzenie badania fizykalnego, a w wielu przypadkach także badań obrazowych, np. USG, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. Pomocne są również badania laboratoryjne, które pomagają ocenić ogólny stan organizmu i narządów jamy brzusznej. W trudnych przypadkach diagnostycznych, kiedy nieinwazyjne badania obrazowe nie dają odpowiedzi na pytanie co jest przyczyną, lekarz może zlecić przeprowadzenie gastroskopii lub kolonoskopii.

Co mówi nam lokalizacja bólu brzucha?

Jak już zostało wspomniane, lokalizacja bólu brzucha w dużym stopniu pomaga nam w określeniu jego przyczyny. Wyróżnia się kilka głównych obszarów:

• Ból w nadbrzuszu – zwykle jest to symptom schorzeń wątroby, trzustki, żołądka lub przewodów żółciowych. Jest charakterystyczny także dla choroby wrzodowej czy tzw. kolki żółciowej. W tym miejscu najczęściej odczuwamy również ból przy zatruciu pokarmowym lub tzw. jelitówce. W tym wypadku najczęściej obserwujemy jeszcze objawy dodatkowe, takie jak gorączka, biegunka oraz wymioty. Warto pamiętać, że ból w nadbrzuszu może być również efektem promieniowana z okolic płuc (zator tętnicy płucnej) lub serca (zawał).
• Ból w okolicy pępka – jeżeli jest ostry i wyjątkowo silny może świadczyć o zapaleniu przydatków, wyrostka robaczkowego, pęcherza, a także ostrym niedokrwieniu jelit i innych chorobach jelita grubego i cienkiego. Kłucie w brzuchu w tej okolicy pojawia się również przy schorzeniach trzustki, a także w sytuacjach stresowych, jako tzw. nerwobóle.
• Ból w podbrzuszu – najczęściej zgłaszany przez kobiety, albowiem ból w dole brzucha towarzyszy przede wszystkim dolegliwościom narządów płciowych. Z tego względu przy jego pojawieniu się niezwykle ważne jest określenie także po której stronie podbrzusza się znajduje i jaki jest jego charakter. W przypadku kobiet pomocną wskazówką jest również ustalenie w jakim momencie cyklu miesiączkowego się pojawił.

Ból podbrzusza a kobiecy układ płciowy

, spowodowany jest w tym wypadku skurczami mięśni gładkich macicy. Może pojawiać się już na kilka dni przed rozpoczęciem okresu i w mniejszym lub większym stopniu utrzymywać się przez kilka dni. Ból w podbrzuszu o podobnym podłożu pojawiać się może również w trakcie ciąży, zwłaszcza w okresie przedporodowym. Choć tego typu ból może utrudniać nam codzienne funkcjonowanie, nie stanowi on jednak większego powodu do niepokoju. Jeżeli chodzi o ból w dole brzucha związany z fizjologicznym cyklem menstruacyjnym kobiety, może on pojawiać się również w okresie owulacji, jako dość charakterystyczne, miejscowe kłucie w brzuchu. Warto zaznaczyć, że odczuwany ból jest kwestią bardzo indywidualną i niektóre kobiety w ogóle nie odczuwają tego typu dyskomfortu. Są jednak również przypadki odwrotne, gdzie ból podbrzusza uniemożliwia codzienne funkcjonowanie i towarzyszą mu objawy ze strony układu pokarmowego. Tego typu przypadki dotyczą przede wszystkim kobiet chorujących na endometriozę, a także tyłozgięcie macicy.