Wspólne zainteresowania, podobny temperament i poczucie humoru, przeżyte razem momenty – to wszystko przestaje mieć znaczenie, gdy w przyjaźni brakuje tego kluczowego elementu. Muszą pamiętać o nim wszystkie papużki nierozłączki, szczególnie gdy wchodzą w kolejne, bardziej „dorosłe” etapy życia.
Możemy być świetni w stawianiu granic w pracy, wśród znajomych, a nawet w rodzinie – i jednocześnie zupełnie nie radzić sobie z tym, gdy w grę wchodzi bliska, długa przyjaźń. Mówimy „nie”, gdy szef oczekuje od nas zostania po godzinach, koleżanki ze studiów wyciągają na drinka czy mama narzuca randkę z synem sąsiadki. Kiedy jednak przyjaciółka po raz kolejny bez pytania pojawia się u ciebie w domu, traktując twoją przestrzeń jak wspólną, bo „przecież tak było na studiach”, to co myślisz, nie przechodzi ci przez gardło.
Trudno przecież „tak się zachować” wobec osoby, która trzymała ci włosy w toalecie czy pocieszała po najboleśniejszym w życiu rozstaniu. Obawiasz się jej reakcji, nie chcesz wywołać kłótni, wychodzisz z założenia, że pewne rzeczy najlepiej zwyczajnie przemilczeć.
Wewnętrzne napięcie jednak narasta. Emocje powoli się gotują. Możesz mimowolnie stawać się pasywno-agresywna, pozwalać sobie na złośliwe komentarze, a nawet zacząć unikać osoby, która zna cię lepiej niż partner czy najbliższa rodzina. W końcu dochodzi do awantury, w której każda ze stron powie o jedno zdanie za dużo i przyjaźń umiera.
Coś, co jeszcze kilka lat temu wydawało się niewyobrażalne, teraz się wydarzyło. Zabrakło otwartej rozmowy o granicach, które powinny dopasowywać się kształtem do zmieniających się etapów życia. „Poważna” praca, małżeństwo, dzieci czy nawet przeprowadzka są jak testy przyjaźni, które wymagają szczerości i współpracy. Prawda jest bowiem taka, że nawet bratnie dusze nie zawsze rozumieją się bez słów. Pewne rzeczy trzeba po prostu ustalić.
Hannah Owens, ekspertka Verywell Mind i licencjonowana pracowniczka socjalna z doświadczeniem klinicznym, podkreśla, że kluczem do długotrwałej i udanej przyjaźni jest zadawanie pytań. Wspólne pasje, niesamowite wspomnienia i wsparcie w najtrudniejszych chwilach budują zaufanie i bliskość, ale to umiejętności prowadzenia dialogu i uważność na potrzeby drugiej osoby sprawiają, że relacja pozostaje zdrowa oraz prawdziwie wzajemna.
Jak rozmawiać o granicach w przyjaźni? Owens ma przykładowy zestaw pytań, który warto sobie zapisać.
Komunikaty „ja”:
- „Kiedy robiłaś X, poczułam się…”
- „Następnym razem wolałabym, żebyś…”
- „Teraz potrzebuję X i liczę na to, że to zrozumiesz”
Czasem warto dokładnie i spokojnie wyjaśnić powód stawiania danej granicy, np. „Kładę się wcześnie spać, dlatego wieczorne telefony są dla mnie trudne”. To co dla nas jest oczywiste, wcale nie musi być takie dla drugiej strony.
Podstawowe pytania
- „Czego teraz ode mnie potrzebujesz?”
- „Jak mogę ci pomóc?”
- „Czego ode mnie oczekujesz?”
Pytania pogłębiające rozmowę
- „Chcę dobrze to zrozumieć. Chciałabyś, żebym…?”
- „Kiedy mówisz X, czy masz na myśli…?”
- „Zależy mi na naszej przyjaźni, więc chcę mieć pewność, że dobrze to rozumiem / na pewno ci to nie przeszkadza…”
„Jeśli chcesz, by twoje przyjaźnie były trwałe, naucz się stawiać granice i respektować te, które wyznacza druga strona”.
Tekst opracowany z wykorzystaniem artykułu Hannah Owens, „The Secret Every Lasting Friendship Shares”, opublikowanego w serwisie Verywell Mind (dostęp 16.11.2025).