Hormony rządzą

Przyznaję, że im więcej czytam o hormonach, im bardziej skupiam się na ich zaburzeniach u pacjentek i obserwuję funkcjonowanie naszego ciała, tym częściej towarzyszy mi myśl, że w porównaniu z nim szwajcarski zegarek to prosta konstrukcja. Od tego, czy promyk światła liznął moje powieki, gdy spałam, albo ile minut po obudzeniu zjadłam śniadanie i jakie ono było, zależy balans całego organizmu. Można by się załamać, gdyby nie fenomenalne możliwości kompensacyjne naszych ciał. Tak zwana rezerwa narządowa pomaga nam funkcjonować w najróżniejszych sytuacjach. Jednakże zmniejsza się ona z wiekiem. Im więcej trudnych zadań, wypitych kieliszków wina, zarwanych nocy, stresów, pominiętych posiłków – tym szybciej rezerwa się opróżnia. Możemy jednak na nią wpływać i dlatego poruszam dzisiejszy temat – nie siadałabym do pisania, gdybym miała wam do przekazania jedynie tę informację, że starość dotknie każdego i zaczyna się od trzydziestki (bo wtedy rezerwa narządowa zaczyna systematycznie maleć). Hormony są jak zespół nadzorujący nasze funkcjonowanie. Mogą być miłym i empatycznym szefem, który wymaga od nas, ale też wspiera i rozumie. Tworzymy z nim partnerski układ i w sytuacji stresu, gdy kortyzol tryska niczym fontanna, nasz szef mówi: „Nie myśl o bzdurach, olej dziesięć punktów z listy zakupów, rzuć kluczyki do auta, gdzie popadnie, masz ważniejsze sprawy na głowie”. Niestety, ten szef nie wie, że jeśli wyjdę ze sklepu bez płynu do mycia naczyń, będę musiała do niego wrócić. Owszem, w porównaniu z koniecznością ucieczki przed tygrysem szablozębnym jest to fanaberia, ale w XXI wieku dość istotna. Gdy zaniedbamy naszego szefa, nie dostarczymy mu chociażby składników odżywczych, z których on produkuje substancje kierujące funkcjonowaniem mózgu, zmienia się w tyrana i despotę. Nakazuje nam myśleć o tysiącu rzeczy naraz, a gdy coś nam się nie uda, poniży, wyrwie włosy garściami, wieczorem nie będziemy mogły zasnąć, a rano się dobudzić, dorzuci oponkę wokół brzucha i doprowadzi nas na skraj depresji. A na słowo „seks” zareagujemy p myślą o ucieczce.

I choć te mechanizmy są tak skomplikowane, to zgodnie z zasadą Pareta jesteśmy w stanie, podejmując 20 proc. wysiłku, osiągnąć niemalże 80 proc. rezultatów. • Zadbaj o regenerację – daj sobie czas na sen, na relaks. Nawet minuta medytacji kilka razy w ciągu dnia może znacząco obniżyć poziom hormonów stresu, dzięki czemu inne hormony będą w stanie efektywniej działać. Odpuść sobie. Nie da się być idealną. Myśl o tym, że napełniasz zbiorniki na dłuższe aktywne i przyjemne życie. Możesz wyjść w nieuprasowanej bluzce. • Jedz jak najwięcej różnych produktów, w szczególności warzyw i owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych, orzechów i pestek (garść codziennie) oraz roślin strączkowych. Są w nich m.in. witaminy z grupy B, które są niezbędne, byśmy mogli się uspokoić. Zawarte w nich aminokwasy pełnią funkcję prekursorów wielu hormonów – przy mało zróżnicowanej diecie nasze ciało może mieć chęci wygórowane, ale nie da rady. • Wzbogać swój jadłospis o kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 oraz witaminę D. Ich źródłem, poza suplementami (które zalecam), są ryby, nasiona siemienia lnianego i konopi, chia i orzechy włoskie. • Pij wodę, nawadniaj organizm, aby móc go oczyszczać. Aby serce z łatwością pompowało niezagęszczoną krew od czubka palca po czubek głowy. • Uprawiaj sport – delikatny, nawet marsz – ale niech pojawia się on przez większość dni w tygodniu przez przynajmniej 30 minut. O jodze nie wspomnę, bo ona działa cuda. • Poszukaj ziół, adaptogenów (np. różeńca górskiego) i innych substancji pochodzenia roślinnego, które odciążą twój organizm. Zdaję sobie sprawę, że moje zalecenia są tak proste, że aż trudne do realizacji. Znam to z gabinetu. Znam również efekty wprowadzenia takich zmian i zapewniam, że warto.