„Przeczarowując świat” – wystawa polsko-romskiej artystki Małgorzaty Mirgi-Tas w Zachęcie

Małgorzata Mirga-Tas to znana polsko-romska artystka i aktywistka. W swoich pracach podejmuje problematykę antyromskich stereotypów. Tworzy obrazy z fragmentów tkanin przez – jak to sama określa – „wrzucenie materiału w obraz”. W monumentalnych kolażach artystka często wykorzystuje przedmioty należące do portretowanych osób – elementy garderoby, biżuterię czy narzędzia – które niejako ucieleśniają portretowane osoby, stając się dosłownymi nośnikami historii.

Instalacja, którą będzie można oglądać na wystawie w warszawskiej Zachęcie od 29 kwietnia, to dwanaście monumentalnych tkanin odpowiadających dwunastu miesiącom kalendarza i nawiązujących do słynnych fresków w Palazzo Schifanoia. Wystawa jest manifestem artystki na temat tożsamości, próbą odnalezienia miejsca romskiej społeczności w europejskiej historii sztuki.

Według historyka sztuki Aby’ego Warburga freski w Palazzo Schifanoia są przykładem „życia po życiu” obrazów – nagłego pojawiania się pewnych obrazów w określonym miejscu i czasie po długim czasie ich nieobecności. Symbolika wnętrza pałacu, na którą składają się znaki zodiaku, dekany, alegorie miesięcy, a także koncepcja cykliczności i wędrówki obrazów przez czas i przestrzeń, stała się wizualnym i ideowym punktem odniesienia dla Małgorzaty Mirgi-Tas. Tytułowe „przeczarowanie”, inspirowane książką Silvii Federici „Re-enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons” (2018), to proces, który ma odmienić niepomyślne losy świata, zdjąć z niego zły czar i pomóc w odzyskaniu poczucia wspólnoty oraz odbudowaniu relacji z innymi.

Instalację Małgorzata Mirgi-Tas można było wcześniej oglądać podczas Biennale w Wenecji, gdzie po raz pierwszy w ponad 120-letniej historii weneckiego Biennale pawilon narodowy był reprezentowany przez romską artystkę.

Małgorzata Mirga-Tas, „Przeczarowując świat”, Zachęta, 29.04–23.07.2023