Nagrodę Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za całokształt twórczości otrzyma w tym roku Filip Bajon. Reżyser i scenarzysta odbierze statuetkę Platynowych Lwów podczas finałowej gali w sobotę 17 września.
Platynowe Lwy corocznie przyznaje Komitet Organizacyjny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, by uhonorować dorobek wybitnych postaci polskiego kina. Kandydaturę Filipa Bajona rekomendowało w tym roku Stowarzyszenie Filmowców Polskich i Rada Programowa Festiwalu. W dorobku laureata jest prawie 40 filmów fabularnych i dokumentalnych, spektakli i seriali nagradzanych na festiwalach oraz przez prestiżowe gremia filmowe. Wiele z nich otrzymywało nagrody także na FPFF, m.in. „Aria dla atlety”, „Wizja lokalna 1901” , „Wahadełko”, „Magnat”, „Poznań '56” czy „Kamerdyner”.
Filip Bajon urodził się 25 sierpnia 1947 roku w Poznaniu. W 1970 roku został absolwentem prawa na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, cztery lata później ukończył reżyserię na PWSFTViT w Łodzi. W 1971 roku opublikował debiutancką powieść „Białe niedźwiedzie nie lubią słonecznej pogody”, za którą otrzymał Nagrodę im. Wilhelma Macha.
Pierwsze lata kariery poświęcił na rozwijanie rzemiosła filmowego: realizował filmy eksperymentalne i telewizyjne, następnie związał się ze Studiem Filmowym „Tor”. Jego debiutancka fabuła „Aria dla atlety” z niezwykłą rolą Krzysztofa Majchrzaka wyróżniała się oryginalnością i przyniosła młodemu artyście znaczące nagrody m.in. w Gdańsku i San Remo.
Filip Bajon często opierał swoje historie na faktach i osadzał na styku epok. Interesowały go nie moralitety, lecz możliwości języka filmowego, dzięki którym mógł odtwarzać realia, wzbogacając je o autorską wizję. To unikalne podejście potwierdziły kolejne filmy Bajona: „Wizja lokalna 1901” (1980), „Wahadełko” (1981), „Limuzyna Daimler-Benz” (1981), „Magnat” (1986) i „Bal na dworcu w Koluszkach” (1989), ustawiając go w pierwszym rzędzie najciekawszych polskich filmowców.
Ważnym wątkiem w karierze Bajona był motyw patriotyzmu podejmowany nieco inaczej niż u innych twórców. W „Poznaniu '56” (1996) odniósł się do dobrze znanego i udokumentowanego wydarzenia historycznego, nie rezygnując z najważniejszych założeń swego stylu. W telewizyjnej „Saunie” (1992) z czułą ironią i dystansem portretował Polaków i ich postawy wobec przemian politycznych w latach 1980–1990. Tematowi polskiej transformacji poświęcił komedię „Lepiej być piękną i bogatą” (1993). Styk epok i skutki gwałtownych przemian społecznych przedstawił także w dramacie „Fundacja” (2006).
Pierwsza dekada XXI wieku stała dla polskiego reżysera pod znakiem adaptacji klasycznych dzieł polskiej literatury: „Przedwiośnia” (2001) oraz „Ślubów panieńskich” (2010) – oba filmy odniosły znaczący sukces frekwencyjny. Zarówno w „Ślubach…”, jak i w „Paniach Dulskich” (2015) na nowo odczytał klasykę i przydał jej współczesnego sznytu. Jego ostatni film, nagrodzony Srebrnymi Lwami „Kamerdyner” z 2018 roku, ukazuje powikłane losy trzech nacji zamieszkujących dawne polsko-niemieckie pogranicze na północnych Kaszubach, na którym granica wytyczona po I wojnie światowej podzieliła nie tylko ziemię, lecz także społeczeństwo.
Filip Bajon reżyserował sztuki teatralne, teatry telewizji i filmy dokumentalne, m.in. „Poszukiwany Ryszard Kapuściński” (1998) czy „Opowiem ci jak wrócę” (2008). Nigdy nie zrezygnował ze swojej pasji literackiej. Kolejno ukazywały się: opowiadania „Proszę ze mną na górę” (1979), powieści „Serial pod tytułem” (1976), „Podsłuch” (1994) i autobiograficzny „Cień po dniu” (2008).
Z biegiem lat coraz bardziej angażował się w pracę z debiutantami i studentami. Przez kilka lat był szefem Studia Filmowego „Dom”, a w latach 2015–2019 – dyrektorem Studia Filmowego „Kadr”. W latach 2008–2012 pełnił funkcję dziekana Wydziału Reżyserii PWSFTviT w Łodzi. Wykładał także na WRITV Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wielokrotnie zasiadał w zarządzie Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W 2002 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2014 roku Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”.
Platynowe Lwy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymali dotąd m.in. Andrzej Wajda, Jerzy Antczak, Sylwester Chęciński, Tadeusz Chmielewski, Tadeusz Konwicki, Janusz Majewski, Roman Polański, Witold Sobociński, Jerzy Wójcik, Jerzy Gruza, Jerzy Skolimowski, Krzysztof Zanussi i Agnieszka Holland.
47. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych odbędzie się w dniach 12–17 września 2022 roku. Organizatorami są: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Miasto Gdynia i Województwo Pomorskie, współorganizatorami: Telewizja Polska, Instytut Adama Mickiewicza, Narodowe Centrum Kultury, a producentem jest Pomorska Fundacja Filmowa.