Wiosna to często czas porządków i zmian, także tych dotyczących naszych przekonań, nawyków i stylu życia. Wydaje się, że kiedy przyroda budzi się do życia po jesienno-zimowej drzemce, również my mamy więcej energii do działania. Dlatego o tej porze roku warto szczególnie przypomnieć sobie o ekologii. Zwłaszcza, że wiosną obchodzony jest Światowy Dzień Ziemi. A co, gdyby cały rok był celebrowaniem wdzięczności dla naszej planety?
Dzień Ziemi, nazywany też Międzynarodowym Dniem Ziemi, Światowym Dniem Ziemi lub – zgodnie z ustaleniami ONZ – także Międzynarodowym Dniem Matki Ziemi, obchodzony jest 22 kwietnia każdego roku. Jest uznawany za największe święto ochrony środowiska na świecie.
Dzień Ziemi – ciekawostki i historia
Historia obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi rozpoczyna się w styczniu 1969 roku, kiedy u wybrzeża Stanów Zjednoczonych doszło do uszkodzenia platformy wiertniczej i wycieku kilkuset tysięcy galonów ropy do oceanu. W tym samym roku odbyła się także konferencja UNESCO, na której John McConell zaproponował ustanowienie Światowego Dnia Ziemi. Inspiracją miała być katastrofa ekologiczna w USA, a święto to miało przypominać o konieczności ochrony środowiska naturalnego.
Pierwszy Dzień Ziemi w 1970 roku nie był wcale obchodzony 22 kwietnia, ale 21 marca. Ogłosił go burmistrz San Francisco, Joseph Alioto, a pomysł został poparty przez ówczesnego sekretarza ONZ. Rok później podpisał on proklamację, ustanawiającą równonoc wiosenną jako termin obchodów Dnia Ziemi w państwach należących do Organizacji Narodów Zjednoczonych.
W Stanach Zjednoczonych święto to jest celebrowane w szczególny sposób. Jego początek ogłasza dźwięk Dzwonu Pokoju (Peace Bell) w Nowym Jorku. Datę wyznacza przejście Słońca w Gwiazdozbiór Barana. Zazwyczaj jest to 20 lub 21 marca.
Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Matki Ziemi ustanowionego przez ONZ 22 kwietnia odbyły się w 2010 roku[1].
Jakie jest właściwie znaczenie Dnia Ziemi i z czym wiążą się jego obchody? Od początków powstania tej idei miał to być dzień, w którym cały świat zatrzyma się nad refleksją o przyszłości środowiska i planety. Miał to być sposób na przypomnienie ludziom o ich ogromnym wpływie na otoczenie i klimat, w którym funkcjonują i w którym przyjdzie też żyć przyszłym pokoleniom. Warto wiedzieć, że każdy rok poświęcony jest innej tematyce proekologicznej, np.:
- w 2015 roku zastanawiano się nad efektywnością energetyczną, a rok później nad odnawialnymi źródłami energii;
- rok 2017 obchodzony był pod hasłem „W kierunku natury”;
- w 2018 roku zwracano uwagę na zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych;
- 2019 rok poświęcony był ochronie gatunków;
- 2020 rok to hasło „Działanie na rzecz klimatu”, a 2021 rok – „Przywróć naszą Ziemię”.
W 2022 roku organizatorzy przekonywali: „Zainwestuj w naszą planetę”. Zdanie to stało się też motywem przewodnim obchodów Dnia Ziemi w 2023 roku. Celem jest zaangażowanie wszystkich ludzi do „inwestowania” swoich zasobów w ochronę planety. Co możemy więc zrobić z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi[2]?
W ramach obchodów Dnia Ziemi w Polsce odbywają się wydarzenia na skalę całego kraju. Organizowanych jest również wiele inicjatyw lokalnych. Właściwie każdy może dołączyć do świętowania, dokładając coś od siebie, np. zachęcając sąsiadów i znajomych do udziału w sprzątaniu okolicy, organizując szkolenia na temat segregacji śmieci czy metod less i zero waste.
Światowy Dzień Ziemi. Świętuj z nami 22 kwietnia. Co możesz zrobić tego dnia? (Infografika: materiały partnera)
Nawyki każdego z nas mają ogromny wpływ na środowisko. Chociaż wydaje się, że nasz wkład w jego ochronę to kropla w morzu potrzeb, razem możemy naprawdę wiele. Wiesz, że w zeszłym roku użytkownicy (czyli saturatorów do wody z wielorazowymi butelkami) wyeliminowali aż 5 mld butelek jednorazowego użytku? Gdyby nie jedna zmiana podczas codziennych zakupów, trafiłyby one na wysypisko, a uwalniany z nich mikroplastik do mórz i oceanów.
Okazuje się więc, że każdego dnia mamy wpływ na to, jak szybko postępować będą nieodwracalne zmiany w klimacie. Z Raportu Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC)[3] wynika, że działamy zbyt wolno. Dlatego warto, aby Dzień Ziemi był obchodzony nie tylko raz w roku.
Świadomość naszego wpływu na planetę powinna być z nami przez cały czas: podczas naszych wyborów zakupowych, gotowania, zmywania, a nawet mycia zębów. Możemy realnie ograniczyć zużycie nieodnawialnych zasobów oraz generować mniej odpadów. Wystarczy, że będziemy, m.in.:
- używali tyle wody i energii, ile naprawdę potrzebujemy. Możemy zamienić kąpiel w wannie na prysznic, ale też pamiętać o zakręcaniu kranu podczas mycia zębów, rąk i zmywania;
- korzystali z energooszczędnych sprzętów (np. zmywarka wykorzystuje mniej wody, niż użylibyśmy do zmywania ręcznego);
- decydowali się na rzeczy z drugiego obiegu oraz przedmioty wielorazowe, takie jak wspomniane już butelki i do samodzielnego przygotowania wody gazowanej Sodastream;
- kupowali tylko to, czego potrzebujemy i ograniczyli konsumpcję (popularne są np. wyzwania miesiąc/rok bez zakupów);
- ograniczali marnowanie żywności, np. poznając sposoby na sprytne przechowywanie i wykorzystanie resztek;
- ograniczali wykorzystanie i kupowanie plastiku – nie tylko opakowań, ale też ubrań z poliestru i akrylu. Warto wiedzieć, że podczas każdego prania uwalniają one cząsteczki mikroplastiku, który trafia do mórz i oceanów (a następnie wraz z rybami na nasze talerze);
- wprowadzali zasady less i zero waste, np. naprawiali, zamiast wyrzucać. Związane jest z tym również kupowanie produktów wysokiej jakości, które posłużą przez wiele lat;
- ograniczali spożycie mięsa, którego produkcja jest bardzo obciążająca dla środowiska[4];
- dzielili się tym, czego mamy za dużo (pomocne są inicjatywy takie jak lokalne Dzielnie, do których można oddawać używane rzeczy, których nie chcemy, a które mogą przydać się komuś innemu).
Niech Dzień Ziemi trwa przez cały rok. Co możesz zrobić dla planety? (Infografika: materiały partnera)
Jesteśmy o krok od poprawy jakości życia naszego i przyszłych pokoleń. Ten krok musi być jednak wykonany przez nas wszystkich wspólnie i składa się z wielu małych kroczków, które przybliżają nas do lepszego, bardziej zrównoważonego, ekologicznego celebrowania świata i planety.
[1] Na podstawie: https://www.gov.pl/web/rdos-gorzow-wielkopolski/zbliza-sie-dzien-ziemi
[2] Na podstawie: https://www.gov.pl/web/rdos-gorzow-wielkopolski/zbliza-sie-dzien-ziemi
[3] https://www.wwf.pl/raport-ipcc-zbyt-wolna-reakcja-na-kryzys-klimatyczny-doprowadzi-do-katastrofy
[4] https://ekobiznes.pl/atlas-miesa-kompendium-wiedzy-o-produkcji-miesnej-w-polsce/
Współpraca reklamowa